×
Düşünsenize işinin ehli bir peyzaj mimarı belli bir aşamaya gelmiş projeye bir dokunuyor ortaya adeta sanat eseri çıkıyor. Örneğin bir konut projesine doğru bir peyzaj uygulandığında değer kazanımının yüzde 20’lere ulaştığı artık bir sır değil.
Geçtiğimiz günlerde Karaoğlu Peyzaj Kurucu Ortakları Nesrin Karaoğlu Otuzoğlu ve Yasin Otuzoğlu ile yapısal ve bitkisel peyzajını gerçekleştirdikleri The Peninsula Otel’de bir araya geldik.
İkisi de peyzaj mimarlığından mezun olan kuruculardan Nesrin Otuzoğlu “Sıfır sermaye ile yola çıktığımız hikâyemiz başlayalı 30 yılı aştı. Bu süreçte hem biz geliştik hem de Türkiye peyzaj sektörü” diye girdi söze. Arkasından devam etti:
“Çok küçük bahçelerle başladık. Sonra bizim 10 yılda bir kilometre taşlarımız oldu her sene katlanarak büyüdük. Önce projelerle başladık, daha sonra uygulama işleriyle devam ettik. Sonra doğa, onarım, otoyol işlerine yöneldik.”
Yurtdışından özel makineler getirmişler yaklaşık 10 yıl önce Adapazarı’nda Hollandalılarla birlikte ağaç ve diğer bitkileri üretmek için bir tesis kurmuşlar. Yabancıların tecrübesiyle, Türkiye’deki ağaç sektörünü geliştirmek ve ihracat kapasitesini artırmak için çalışmalar yapmışlar.
Sonra İstanbul’da projeler almaya başlamışlar ve kendi deyimleriyle hem yapısal hem bitkisel tasarımlar geliştirmeye başlamışlar. 10, 20 derken şu anda 400 kişilik gibi bir ekibe ulaşmışlar.
Nesrin Otuzoğlu üç ana dalda hizmet verdiklerini belirterek devam etti:
Bir ucu Kuzey İrlanda, diğer ucu İrlanda Cumhuriyeti’nde olan bir fabrikadayız. Yerel bir çimento şirketinden küresel bir yapı malzemeleri oyuncusuna dönüşen Çimsa’nın, geçtiğimiz yılın son çeyreğinde bünyesine kattığı Mannok tesislerindeyiz. İçinde bulunduğumuz alan tam 4 bin dönüm, yani yaklaşık 600 futbol sahası büyüklüğünde.
Bu satın alma ile birlikte Çimsa’nın, beyaz çimentoda dünyanın en büyük iki, kalsiyum alüminat çimentoda (CAC) ise dünyanın en büyük üç oyuncusundan biri haline geldiğini hatırlatmamızda fayda var. Şirket yeni yatırımların da etkisiyle beş yılda piyasa değerini yedi kat artırarak yaklaşık 1.4 milyar dolar seviyesine çıkardı.
Sabancı’nın davetilisi olarak gittiğimiz Mannok’taki toplantıda konuşan Sabancı Holding Malzeme Teknolojileri Grup Başkanı Burak Orhun, “Geçtiğimiz aylarda hazırlanan KPMG Birleşme ve Satın Alma Trendleri raporuna göre, bu satın alma 2024’te bir Türk şirketinin yurtdışında gerçekleştirdiği en büyük işlem olarak tarihe geçti” dedi.
(soldan sağa) Sabancı Holding Malzeme Teknolojileri Grup Başkanı Burak Orhun, Sabancı Holding CEO’su Cenk Alper, Mannok Holdings CEO’su Dara O’Reilly, Çimsa CEO’su Umut Zenar
Dünyada yaşanan dönüşümün tüm iş kollarını derinden etkilediğini ifade eden Burak Orhun, “Artık dünyadaki rekabetin malzeme odağında şekillendiğini görüyoruz. Bugün beton, sudan sonra dünyada en çok kullanılan ikinci malzeme. Bu malzemeyi bir günde ikame etmek tabi ki mümkün değil. Ama bizim vizyonumuz; teknolojinin müşterisi değil, geliştiricisi olmak” ifadelerini kullandı.
Ben bilmiyordum. Ta ki geçtiğimiz günlerde bir grup gazeteci arkadaşım ile Girişim Elektrik ve Europower Yönetim Kurulu Başkanı M. Behiç Harmanlı, Yönetim Kurulu Başkanvekili Ali Gökhan Öztürk, İcra Kurulu Başkanı Ayşe Beril Harmanlı ile buluşuncaya kadar.
Girişim ve Europower için ‘Türkiye’nin gizli cevherlerinden’ desek yanlış olmaz. Behiç Harmanlı’nın liderliğinde 26 yıl önce kurulan Girişim Elektrik, 17 yıl önce kurulan Europower Enerji’yle güç birliği yaparak 11 fabrika ve 500 milyon dolarlık konsolide ciroya ulaşmış.
Birçok sektörün ve şirketin sıkıntı yaşadığı bir dönemde 11 fabrikanın tam kapasite üretim yaptığına dikkat çeken Girişim Elektrik ve Europower Yönetim Kurulu Başkanı M. Behiç Harmanlı, “Girişim Elektrik kurulduğundan bugüne 6.6 GW’ı aşkın toplam kapasiteye ulaşan yenilenebilir enerji projesinin kurulumuna imza attık. Girişim Elektrik ve Europower Enerji’nin 2024 konsolide cirosunun 500 milyon doları bulmasını bekliyoruz. 2025 için de 715 milyon dolarlık konsolide ciro hedefliyoruz” şeklinde konuştu.
İlk fabrikayı Ankara Kahramankazan’da kurduklarını hatırlatan Behiç Harmanlı, “Alçak, orta, yüksek gerilim ekipmanları üretiyoruz. Kahramankazan’daki yedi fabrika var. Üç fabrika da Temelli ilçesinde” diye konuştu.
Yedi fabrikanın aynı kampüste yer almasının avantaj olduğunu da belirten Harmanlı, “90 kişilik Ar-Ge ekibimiz var. Yurtiçinde en önemli müşterimiz TEİAŞ ve elektrik dağıtım şirketleri. TEİAŞ’ın en büyük müteahhidi olduk” dedi.
Behiç Harmanlı, Girişim Elektrik’in hisselerinin halka arzının 2021 yılı ağustos ayında gerçekleştiğini de hatırlatarak şöyle devam etti:“Girişim Elektrik’in halka arzından sağlanan kaynak, o dönemde 1.2 milyar liraydı. Nisan 2023’te Europower Enerji’nin halka arzı yapıldı. Oradan gelen kaynak da 2.7 milyar liraydı. Hepsini yatırıma harcadık. Hemen her ürün grubumuzda yüzde 30-100 arasında kapasite artışı gerçekleştirdik.”
Do
“2025’in zor bir yıl olacağını biliyoruz. Özellikle yerel ölçekte öngörülebilirliğin artması ve faaliyet ortamının iyileşmesi için, ekonomik aktiviteyi ilgilendiren her alanda normalleşme sürecinin kararlı şekilde devam ettirilmesi son derece önemli. Sabancı olarak baktığımızda, bir yatırım döneminin içindeyiz. Bunu söyleyebilmemizi sağlayan, çok güçlü bir bilançomuz var. 2024 yıl sonu itibarıyla net borç/FAVÖK oranımız 1.4 olarak gerçekleşti. Bu bize çok ciddi bir manevra kabiliyeti sağlıyor. Diğer yandan, önemli bir nakit pozisyonuna sahibiz. Şirketlerimizin yarattığı değerden, operasyonel nakit akışımızdan memnunuz. 2024 sonu itibarıyla, nakit pozisyonumuz 12.4 milyar TL. Sakıp Sabancı’nın dediği gibi; ‘yatırım yap’ diyen bir bilançomuz var.”
Bu sözlerin sahibi, Sabancı Holding CEO’su Cenk Alper. Sabancı Holding’in davetlisi olarak Çimsa’nın çoğunluk hisselerini aldığı Kuzey İrlanda’daki Mannok fabrikasındayız. Kuzey İrlanda’dayız ama bir ayağımız da İrlanda Cumhuriyeti’nde desek yanlış olmaz. Fabrikanın bir bölümü İngiltere’ye bağlı Kuzey İrlanda’da, diğer bölümü 3 kilometre ötedeki İrlanda Cumhuriyeti’nde. Bu fabrika ve Çimsa ile ilgili gelişmeleri önümüzdeki günlerde aktaracağız.
Mannok fabrikasında bir basın toplantısı düzenleyen Cenk Alper, Sabancı’nın 2024 performansını ve gelecek dönem hedeflerini paylaştı.
‘2024 ZOR BİR YILDI’
Alper, Sabancı Holding’in, 2024 yılı genelinde kombine gelirlerini 1 trilyon 254 milyar TL seviyesine yükselttiğini, özellikle banka dışı faaliyet kârlılığı ve yatırımlardaki sürekliliğin bilançoda dikkat çektiğini aktardı.
2024’ün dünya ve Türkiye için son derece zorlu bir yıl olduğunu ifade eden Cenk Alper, “Özellikle yerel ölçekte, yüksek enflasyonun sonuçlarımızı etkilediği bir yılı geride bıraktık. Enflasyon-devalüasyon farkı, enerji sektöründe atılan enflasyonla mücadele adımları, bankacılık sektöründe uygulanan makro ihtiyati tedbirler, bu yılki finansal performansımızı sınırladı. Ama buna rağmen, ortaya koyduğumuz performansın önemli olduğunu düşünüyoruz. Her geçen çeyrekte koyduğumuz hedeflere bir adım daha yaklaştık. Banka dışı operasyonel kârlılık oranımız, çeyrek bazında, ilk çeyrekten bu yana artış gösterdi. Gelecek hedeflerimize kararlı şekilde ilerliyoruz” diye konuştu.
‘BULUTİSTAN’ ATAĞI
Tüneli Yapı Merkezi ve Güney Kore’den SK E&C’nin eşit ortaklığında kurulan Avrasya Tüneli İşletme İnşaat ve Yatırım AŞ (ATAŞ) işletiyor.
Geçtiğimiz günlerde Yapı Merkezi Yönetim Kurulu Başkanı Başar Arıoğlu ile bir araya geldik. Verdiği bilgi ve istatistikler ilginçti:
Projede günlük 70 bin 733 olan araç garantisi Eylül 2023’le birlikte geçilmişti. Şu anda günlük ortalama trafik 82 bin seviyelerinde. 2024 yılında günlük maksimum 94 bin 459 araç sayısı yakalandı.
Mayıs 2022’den beri de 2 milyon motosiklet geçiş yaptı.
Tünelin işletmesi 17 yıl sonra devlete geçecek.
Projede, Türkiye’de karayolu projelerinde ilk defa ‘gelir paylaşımı’ modeli uygulanmıştı. Bu modele göre, işletme yıllık minimum trafik garantisine ulaştıktan sonra kamu elde edilen garanti üzeri gelirden yüzde 30 pay alıyor.
ÖNEMLİ SERTİFİKA
Arıoğlu, şimdi de aldıkları Blue Dot Network (Mavi Nokta Ağı) sertifasyonu ile uluslararası çapta yeni bir yolculuğa çıktıklarını söyledi. Avrasya Tüneli, OECD bünyesinde kurulan Blue Dot Network Genel Sekreterliği tarafından kaliteli ve sürdürülebilir altyapı projelerine verilen sertifikanın teknik çerçevesi için pilot proje seçilip, süreci başarıyla tamamlayan dünyadaki ilk ulaştırma projesi oldu. Bu ağ, çevresel ve sosyal açıdan sürdürülebilir, dayanıklı, açık-şeffaf ve ekonomik açıdan verimli kaliteli altyapı projelerine uluslararası kabul görmüş bir sertifika sağlıyor.
Türk Hava Yolları Yönetim Kurulu ve İcra Komitesi Başkanı Prof. Dr. Ahmet Bolat, bugün kargo ve yolcu uçağı toplamının 492’ye ulaştığını, eylül ayında bu sayının 500’e olacağını söyledi. Bolat “500’üncü uçağa toplam19 iştirak şirketimizdeki 100 bin çalışanımızın (emekli olanlar dahil) fotoğraflarını 10x5 santimetre boyutunda tek tek işleyeceğiz. Uçağın boyu 77 metre. Bu da dünyada ilk olacak bir uygulama” diye konuştu.
2024 yılı mali sonuçlarını paylaşmak için ekibiyle birlikte basın toplantısı düzenleyen Bolat, 2033’te yani şirketin 100’üncü yılında uçak sayısının 813’e çıkacağını söyledi. Bolat, “100’üncü uçak 2006 yılında filoya girmişti. 2006’da ben şirkette birinci yılımı yeni doldurmak üzereydim. 200’üncü uçak filoya 6 yıl sonra 2012 yılında, 300’üncü uçak 4 yıl sonra 2016’da, 400’üncü uçak 7 yıl sonra 2023 yılında girmiş. 500’üncü uçak bu yıl eylül ayında filoya katılacak” dedi.
22.7 MİLYAR DOLAR GELİR
Ahmet Bolat “Toplam gelirimiz geçen yıl 22.7 milyar dolar oldu. Artış, 2023’e göre yüzde 8, altın yıl olan 2019’a göre yüzde 71. Artan rekabete rağmen yolcu gelirimiz önceki yıla göre yüzde 4 artışla 18.4 milyar dolara çıktı. Asya’dan gelen güçlü talebin etkisiyle 2 milyon ton kargo taşındı ve gelir 2023’e göre yüzde 35 artarak 3.5 milyar dolara yükseldi. Borcumuz 2020 yılı sonundan bu yana 8.3 milyar dolar azalarak 14 milyar dolardan 5.7 milyar dolara indi” diye konuştu.
9 MİLYAR DOLAR ÜLKEDE KALDI
Şirketin 16 yıldır hizmet ihracatı şampiyonu olduğunu vurgulayan Bolat, “2024 yılında ülkemize 18 milyar döviz getirdik. Uçak ve motor kirası, bakım, yakıt gibi masrafları düştüğümüzde net 9 milyar dolar ülkemizde kaldı. 2033’te (100’üncü yıl) 44 milyar dolar ihracat, 20 milyar dolar net döviz katkısı hedefliyoruz” ifadelerini kullandı.
Türkiye, emlak piyasasının belki de en hareketli olduğu ülkelerden biri. Tırmanan fiyatlar sonrasında faizlerin yükselişi ve kredilere getirilen sınırlamalarla konuta erişim iyice zorlaşmıştı. Piyasayı yeniden hareketlendirebilecek ilk sinyal hükümet cephesinden geldi ve Emlak Konut GYO’nun orta gelirliler için yeni bir konut kampanyasına başlayacağı haberi duyuruldu. Aynı saatlerde Garanti BBVA genel müdürlüğü görevini üstlendikten sonra ilk kez bir basın toplantısı düzenleyen Mahmut Akten, konut kredi faizlerinin düşüş seyrinin de politika faizindeki düşüşe paralel gelişeceğine işaret ederek, “Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun konut kredisine yönelik limitleri de konut kredi faizi de politika faizindeki indirime paralel gevşeteceğini, limitlerin de ileride kaldırılacağını düşünüyoruz” diye konuştu.
Pendik’teki Garanti Teknoloji’de düzenlenen toplantıda konuşan Mahmut Akten, Merkez Bankası’nın her toplantıda veriye dönük karar vereceği vurgusunun önemli olduğuna işaret etti ve sürekli 250-500 baz puan politika faizi indirimi beklemediklerini söyledi. Akten’in verdiği mesajlardan satır başları şöyle:
‘SIKI DURUŞ SÜRÜYOR’
“2024 dengelenme yılıydı, enflasyon mayısta maksimuma çıktıktan sonra düşmeye başladı. Dezenflasyon sürecindeyiz, düşüş trendini görüyoruz. Aralık ve ocakta politika faiz indirimleri başladı. Buna karşın sıkı duruş sürüyor. Kredi limitlerinde ciddi sınırlar var ki bu çok normal. Enflasyonist etki yaratmaması için. Kredi kartı ve ihracat kredileri, kısıtlamaların dışında ve bu alanlarda önümüz açık. Bunlar da enflasyon yaratan büyümeler değil.
Enflasyon beklentileri hızla aşağı geliyor. Genelde enflasyon bir kez yükseldikten sonra eski yerine getirmek 2-3 yıllık bir süreç. Biz şu anda doğru yolda ilerliyoruz. Merkez Bankası yıl sonu 19-29 arası enflasyon bekliyor, biz de o arada bekliyoruz.
‘YÜZDE 3 BÜYÜME BEKLİYORUZ’
İşler iyi gittiğinde yabancı girişi oluyor ve yabancı şu anda bonolara geliyor. TL bonolardaki payı yüzde 1’e kadar düşmüştü şu an yüzde 10’un üzerinde. En çok ihraç enstrüman TL bonoları yurtdışından çok talep alıyor. Bunları görünce ABD’nin yumuşak iniş yapalım dediği işi biz yapmış gibi görünüyoruz. Geçen yıl 2. ve 3. çeyrekte tam olarak büyüme olmadı, son çeyrek daha pozitif. Bu sene de yüzde 3 büyüme bekliyoruz, aslında potansiyelimiz yüzde 4-4.5.
‘KONKORDATO PAYI OLDUKÇA DÜŞÜK’
Üstelik konum bilgisi sayesinde size en yakın marketlerdeki fiyatları öğrenebiliyor, daha markete gitmeden kazançlı alışveriş listesi yapabiliyorsunuz. Geçtiğimiz hafta yapılan açıklamalarda Merkez Bankası ile birlikte yürütülen proje kapsamında 7 zincir marketin verilerinin TÜBİTAK BİLGEM sistemlerine aktarıldığına dikkat çekildi. Fiyat bilgileri paylaşımda olan zincir marketler arasında; A101, BİM, CarrefourSA, HAKMAR, MİGROS, Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri ve ŞOK marketleri yer alıyor.
Özetle fiyatlara bakacağız, aradığımız ürün en ucuz hangi marketteyse ona gidip alacağız. Gayet şeffaf, gayet temiz vatandaşın çıkarına bir sistem.
ÇAĞRIDA BULUNUYORUM
Şimdi bu köşeden bir çağrıda bulunmak istiyorum. Gelin bu uygulamayı yaygınlaştıralım. Şeffaf fiyat karşılaştırma sistemi sadece marketlerle sınırlı kalmasın, diğer sektörlere de uygulansın. Özellikle de sağlık ve eğitim sistemine!
Bugün hangi hastaneye gidersek gidelim doktorların büyük bölümü hastalık, rahatsızlık durumumuza göre bizden MR, ultrason, tomografi, röntgen gibi görüntüleme hizmetlerini ya da kan idrar gibi tahlilleri talep edebiliyor. Hatta bazen bunların bir bölümünün lüzumsuz istendiğine ilişkin tartışmalar da var ama onu bir kenara bırakıyorum. Doktorun talebi üzerine çoğunlukla aynı binada farklı bir kata yönlendiriliyor ve oldu bitti ile yukarıda yazdığım hizmetleri satın almak zorunda kalıyoruz. Tabii ki bu hizmetleri farklı işletmelerden alma hakkımız var ama siz de şahit olmuşsunuzdur bazı hastaneler ve bazı doktorlar dışarıdan bu tür hizmetleri satın alıp raporlarını kendilerine sunmamızı istemiyor.
İşte tam da bu noktada bir çağrıda bulunmak istiyorum. Gelin tüm hastaneler hangi hizmeti kaç liraya verdiklerini aynen marketler gibi bir sisteme girsinler. Biz de oradan hangi hastane kaç liraya MR, kaç liraya ultrason çekiliyor bilelim. Kan tahlillerinde hangi talepler girilirse kaç liralık fatura ile karşılaşacağımızdan haberdar olalım. Konumumuza göre bu hizmetleri hangi sağlık kuruluşu kaç liraya yapıyor bilelim öyle gidelim. Tabii ki seçim yapmak elimizde. Kim hangi sağlık kuruluşunda hangi hizmeti alacaksa kendisi belirler. Ancak vatandaşın marketteki gibi fiyatları karşılaştırabilmesi inanın bana iki türlü hizmet sağlar. Öncelikle vatandaşın bilgilenmesini sağlar, tercihlerini yönlendirir. Dahası fiyatların daha rasyonel oluşmasını sağlar.
Bakın bir hastanede 2 bin TL’ye çektirebildiğiniz MR için bir başka hastanede 8 bin TL ödemek zorunda kalıyorsunuz. Röntgen kan tahlilleri, ultrasonlar arasında fiyat uçurumları var. Bu uçurumlara engel olmak istiyorsak tez zamanda sağlık fiyatları karşılaştırma sistemini kurmamızda fayda var.
FAHİŞ FİYATI GÖRELİM