Çehre değiştiren Üsküp

Amaç anıtsal bir görüntü kazandırmak. Müzeler kuruluyor, köprüler yapılıyor, meydanlarına çeşmeler, anıtlar yerleştiriliyor. Kış aylarında bile Üsküp’ün sokaklarında geçmişin ve bugünün dünyasına dair keşfedecek pek çok ayrıntı var.

Üsküp’e giderken bilmeniz gereken bir numaralı bilgi: Şehir her an sisler altında kalabilir. Uçuşlar üst üste beş gün iptal edilebilir. Ülkesine dönemeyenler yüzünden otobüslerde yer bulunamayabilir. Yani, kışın Üsküp’ün güzelliklerini görmeye niyetlenmişseniz mahsur kalma riskini göze alacak, Makedonya’nın başkentinde hayatın ve yemeklerin tadını çıkaracaksınız.
Üsküp küçük bir kent. Carsija olarak bilinen eski Osmanlı Çarşısı’ndan Ramstore’a kadarki iki kilometrelik yolda, ana arterleri keşfediyorsunuz. Ve bu gezinti esnasında köprü, sokak, caddelerin üzerinde sayısız heykel, yenilenmiş belediye ve opera binası karşınıza çıkıyor. “Neler oluyor” diye rehberimize sorunca, şehrin eski görünümünü düzenlemek amacıyla 2011’de hayata geçirilmiş, bu yıl tamamlanacak Üsküp 2014 Projesi’nin varlığını öğreniyoruz.
Üsküp 2014 kapsamında, Büyük İskender’in anne ve babasının boy bol heykelleri şehrin en görünen meydanlarına dizilmiş. İtalya’da yapılıp buraya getirilmiş parçalardan en şatafatlısı İskender’in at üzerindeki anıtı. 33 metre yüksekliğinde. Taş Köprü’den bakınca, hele arkasında güneş de batıyorsa görüntü muhteşem.

TANIDIK LEZZETLER VE DÜNYA MUTFAĞI

Geleneksel lezzetlere gelince… İyi Makedon yemeğini öğlenleri Destan’da yiyorsunuz. Köfte, yanında yoğurtla. Adam başı 12 TL. Akşam ise Stara Kuka’da masaya kuruluyorsunuz. Önden mantarı, ardından sosisi tatmadan olmuyor. Yazın bahçesi büyük sükse yaratıyormuş. 1980’li yıllarda açılmış Galerija 7 genelde Üsküp’ün sanatçılarının ve öğrencilerinin toplanma yeri. Enteresan olan duvarlara asılmış modern sanat eserlerinin yanında Türk usulü ayran, lahmacun mönüsünü bulmak.
Bistro Piccolo’da New York stili bagel ve pankek yapıyorlar. Duvarlarda dünyanın dört bir yanından gezgin fotoğrafları. Yazın bahçesinde şehrin en iyi dondurması var. 1942’de Havana’da ilk şubesi açılmış Bodeguita del Medio Küba müzikleri yanında spesiyali olan Mojito’yla biliniyor. İrlandalılar gittikleri her yere pub kültürlerini ve çeşit çeşit biralarını götürür. Elbette Üsküp’e de getirmişler. Tahmin edeceğiniz üzere tüm sporseverler ve İngilizce konuşan kalabalıklar Irish Pub’da. Mönüsünde Guiness içinde pişmiş biftek mevcut. Üsküplülerin favorisi ise Amigo’s. Enchilada, burrito, taco, quesadilla, çili... Meksika usulü lezzetleri mönüden seç, beğen, al. İtalyan restoranı ve romantik mekân arıyorsanız Gusto’nun atmosferinden çok memnun kalacaksınız. Pizzalar odun ateşinde, makarnalar elde yapılıyor.

GECE TURU

Vardar Nehri boyunca dizilmiş barlar saat 01.00’de kapılarını kapatınca dans etmek isteyenlere birkaç seçenek kalıyor. Şehrin gençleri endüstriyel bina içinde elektronik müzik çalan Shtala ve iki İspanyol’un açtığı La Kanja’yı tercih ediyor. Yazın favori buluşma mekânı ise kokteyllerini anlata anlata bitiremedikleri, gizli bahçe Izlet.
Bilgisayarı alıp çalışabileceğiniz, kitabınızla saatler geçirebileceğiniz Avrupa tipinde bir kahve mi istediniz? Ljubov’u deneyin. Çarşambaları viski, yazın bahçesinde kokteyl geceleri yapılmakta.
Şehrin en merkezi yeri olan Makedonya Meydanı’ndaki Pelister Otel’in kahvesi her öğünde leziz. Dilerseniz kahvaltıda omletini, isterseniz öğle tabldot menüsünü, canınız çekerse akşam makarnalarını deneyin.

Mini rehber

1 Euro, 60 Dinar, bununla bir fincan kahve içiliyor. Şehrin en uzak noktaları arası taksiyle 120 Dinar’dan fazla değil. Bu yüzden yürümekten sıkılırsanız ya da hava buz kesmişse elinizi kaldırdığınızda duran taksilere içiniz rahat binebilirsiniz. Havaalanından şehre gelişse taksiyle 20 Euro.
Hotel City Central minimal tasarımı, İngilizce bilen genç personeliyle beni cezbetti. İki kişilik odalar kahvaltı dahil 55 Euro. Eğer yer varsa hiç düşünmeden rezervasyon yaptırabilirsiniz (www.hotelcitycentral.com). Diğer ekonomik seçenek Hotel City 5 (www.hotelcity5.com.mk).
Erik, kayısı, ayva, armut, üzümle yapılan geleneksel bir Balkan içkisi Rakıja. Farklı çeşitlerini denemek isterseniz Eski Çarşı içindeki Kaldrma’ya uğrayın.
Kenti rehber eşliğinde yürüyerek keşfetmek istiyorsanız, turlara katılabilirsiniz. (http://skopjecitywalk.com).
Priştine karayoluyla iki saat uzaklıkta. Yadran Turizm’in otobüsleri hizmetinizde (www.yadranturizm.com)

Alışverişteyiz

Üsküp, tasarım dükkânları konusunda gelişmiş bir şehir değil. Genellikle Makedonya Meydanı’ndaki City Center, içinde tek bir sinema salonu ve çok ucuza peynirlerin alınabileceği market bulunan Ramstore’dan alışveriş yapılıyor. Capitol ve Skopje City Mall isimli iki alışveriş merkezi daha açılmış. Ama yine de birkaç özel dükkân konusunda yardımcı olabilirim.
Beyaz, siyah, yeşil, Hint, Çin, Afrika. Dünyanın pek çok yerinden gelme çaylar, çaydanlıklar, çay kültürünü yaşatan kitaplar için La Soy, La Cha ziyaret edilebilir (Kliment Ohridski No: 45)
Üç yıl önce Viktorija ve Magdalena rüyalarını gerçekleştirip bu dükkânı açıyor. Aksesuar, hediyelik eşya ve sanat Preplet’nin raflarında. Yastık, defter, cüzdanların hepsi onların elinden çıkma (Radnjanska).
Magor, türünün Üsküp’teki tek örneği. Bir kitap kahvesi. Akşam caz grupları konser veriyor (ul. Partizanski Odredi No: 21)

Makedonya turu

Makedonya tabii ki Üsküp’ten ibaret değil. Kışın muhteşem bir gölün yamaçlarında kurulmuş Mavrovo’da kayak yapabilir, yazın Makedonlar’ın sayfiye kasabası Ohrid’de ev kiralayıp huzuru bulabilirsiniz.