Ekimde bağbozumu bir başka güzel...

Nice kavimler gelip geçti, çok şey değişti. Değişmeyen tek şey var bu topraklarda, yüzyıllardır süren bağbozumu telaşı... Şarabın ve bağbozumunun tanrısı olarak bilinen Dionysos Nysa Dağı’nda şarabı icat ettikten sonra, dünyayı dolaşmaya çıkar. Yolu Trakya’ya, bugün Türkiye’nin en çok şaraplık üzümlerinin üretildiği, en çok şarap fabrikasının bulunduğu Şarköy’e de düşer. Şarköy’de Yunanlılar, Romalılar, Bizanslılar gelip geçmiş. Son olarak 1924’de mübadele ile Rumlar bu topraklardan ayrılmış ama bağbozumu geleneği ve şarap üretimi köklü bir mirasla bugünlere kadar gelmiş.

Tiyatronun temellerinin Dionysos için düzenlenen bağbozumu şenliklerinde kurulan koroda iki oyuncunun gösteri sunması başladığı rivayet olur. Ne kadar doğrudur bilinmez ama ağustosun son haftası başlayan ve ekim ortalarına kadar süren bağbozumu bir şenlik havasında sürer. Henüz güneş doğmadan yola çıkar üreticiler. Kömür karası olmuş olgunlaşmış üzümleri asma yaprakları arasından kütüğünden 'çekme bıçaklarıyla' keserek bir başka yolculuğa, Bab-ı Hayata (Yaşam suyu) şaraba uğurlayacaklardır. Her asma yaprağı arasındaki üzüm salkımları  dökülmesin diye 'çekme' ile narince kesilir. Şarköy’de güneş, kömür karası altın sarısı üzümlerin üzerine doğar. Üreticiler bağ motorundan icat ettikleri binek araçları pırpırlarıyla, kimisi için tutku olmuş katır ve eşekleriyle bağların yolu tutulmuştur.

Güneş en tepeye çıkana kadar üzümler toplanır, bağlar bozulur, çıkınlar içinden çıkan keçi peynirleri, domatesler, taş fırında pişmiş ekmeklerden oluşan nevaleyle yeme içme işi üzüm kütükleri arasında yapılır. Toplanan üzümler plastik kasalara ve az da olsa halen var olan küfelere konulur. Yüklendikleri traktörlerden Şarköy merkez, Mürefte, Hoşköy, Mursallı, Uçmakdere’deki Rumlardan kalma, Şarap mağazalarına, Cumhuriyet döneminde yapılmış fabrikalara yol alır.

Traktörlerin geçtiği yollar şıra kokularından geçilmez. Şarköy, Mürefte o nefis koku ile misafirlerini karşılar. Kasalardan boşalan üzümler helezonik eziciye boşaltılarak şıra haline getirilir, dinlenme depolarına ve çelik tanklara çekilir. Üreticinin 11 ay emek verdiği üzümler, yetiştiği toprağın kokusunu, güneşini, rüzgârın esintisini, oksijenini şarap olarak sunacaktır şişelere ve oradan da gövdeli bardaklara...

Türkiye'nin ilk şarap müzesi
Trakya Bağ Rotası, 2013 yılında hayata geçen bir proje.Tarihi bağ yollarını, üzerinde bulunan şarap fabrikalarını içine alıyor. Şarköy bu rotanın bel kemiği. Her yıl bağbozumunda, özelikle de eylül ayında, şarap turları düzenlenir. Bağlarda bin bir emekle elde edilmiş üzümlerin toplanması, yüklenmesi, fabrikalara yolculuğu izlenir. Şarap fabrikalarında, bağlarda kurulmuş tadım sofralarında taze üzüm suyu tadımı yapılır ve önceki yılların şarapları tadılır.

Mürefte’deki Türkiye’nin ilk şarap müzesi ziyaret edilir. Burada tarihsel bir yolculuk içinde, şarabın 100 yıl önceki nasıl üretildiği hakkında bilgiler verilir. Üzüm çeşitleri, şarabın oluş süreci, yiyecekleriyle uyumu anlatılır. Şarap mahzenleri gezilir. Yıllanmaya bırakılmış fıçılardaki şarapların kokusunu hissedersiniz. Eskilerin “mayhoş ortam” dediği ortamdasınızdır. Mürefte’nin sokaklarını eylül ayında gezdiğinizde o tatlı telaşı görürsünüz. Rumlardan kalma halen kullanılan 100 yılı aşan şarap mağazalarının önleri plastik kasalar yığını içerisindedir. Şaraba çıkmış üzümün küspesi, salkımları tepe olmuş, eğer biraz daha beklerseniz burada kokusundan sarhoş da olabilirsiniz. Pırpırlar, traktörler vızır vızır işler. Helezonik ezilmeden geçen üzüm şıralarının o koyu kırmızı rengi hortumların ucundan beton depolara akar. Misafirine her şarap üreticisi mutlaka bir bardak şıra ikram eder.  Yüzyıllardır devam eden bağbozumu şenliğine siz de eşlik edin.. burada davul zurna çalmaz.. burada üzümlerin şarap olma öyküsü, şarkısı şiiri var.. Kaçırmayın bu fırsatı.. ister şıra için ister şarap mutlaka yer alın bir bağbozumu öyküsünde.. Eğer imkanınız da varsa.. güneşin üzüm bağlarının üzerine doğduğu ana tanıklık edin..

Şarköy, Mürefte, Ganohora (Gaziköy/Hoşköy), Uçmakdere sizleri bekliyor. Devletin üzüm üreticisine 500 litre  şarap yapma izni var. Kendi bağlarından yaptığı üzümü şarap yapmış bir köylümüzün, Mursallı, Uçmakdere’de evine, kapısına misafir de olursanız 'ev şarabı' da tatmış, onun doğal içinde sevgi olan lezzetine de eşlik etmiş olursunuz.

Şıra almadan dönülmemeli
Şarköy’e geldiniz. Soğutucunuz varsa aracınızda şıra da alabilirsiniz. Gamay, şenso, semilyon, yapıncak, kaberne, merlot üzümlerinden yapılma şaraplarından da alabilirsiniz. Üç litrelik özel şişeler de hediyelik götürebilirsiniz. Şarköy’ün Mürefte’ye gidiş yolu üzerindeki, Trakya bölgesinin tek fıçı üreticisi, Şarlanların atölyesine uğrayıp yapılmış fıçılardan da alabilirsiniz ya da sipariş verdiğinizde adresinize de isteyebilirsiniz. Köylere çıktığınızda şarapla uyumlu nefis keçi peynirlerini mutlaka arayınız.  Şarköy’ün 650 yıllık Türk köyü Mursallı’da Türkiye’nin ilk kooperatif kuruluşu şarap fabrikasından ister şarap ister şişelenmiş üzüm suyundan alabilirsiniz. Liman içindeki balık lokantalarında meşhur Şarköy karidesini de mutlaka tatmalısınız. 

Nerede konaklamalı?
Zen’inn Hotel (0282 518 18 47)
Şarköy Belediyesi Sosyal Tesisleri (0282 518 8868)
Hayat Hotel (0282 518 12 33)
Sedef Motel (0282 518 10 94)
Sedef Pansiyon (0282 518 14 15)

Ayrıca, İstanbul Esenler Otogar’dan günün her saati Şarköy Seyahat ile Şarköy’e ulaşabilirsiniz.