Bir 'korku' festivali: Mohaç Buşo şenlikleri

Her yıl Şubat ayı ortalarında gerçekleşen bu şenlik bir tür geleneksel "kışa veda" şenliğidir. Şenliğe adını veren Buşolar, tahtadan ve hayvan boynuzlarından hazırlanmış boyanmış ürkütücü maskeler takan, üzerine koyun ve keçi postundan dikilmiş kostümler giyip, festival boyunca şehirde dolaşan, ziyaretçileri "korkutan" insanlardır.

Festival şehrin emektar topunun patlamasıyla öğle saatlerinde başlar. Ardından birbirinden ürkütücü Buşo'lar bir geçit töreni düzenlerler. Buşoların yanlarındaki "Janke" adı verilen siyahlar giymiş refakatçiler da bu arada seyredenlerin üzerine kül, talaş tozu ve hatta kurum atarlar.

Gözden Kaçmasın Şubat ayının en güzel festivalleri! Listede Türkiye'den de bir festival var...Haberi görüntüle

Geçit töreninin ardından şehirde Buşo'ların şehir sakinlerini ve turistleri korkutmaları sürer. Ellerindeki borularla, zil ve çanlarla gürültü yapan, haykırarak insanları korkutan Buşo'lar bütün gün boyunca şehrin tek hakimi olurlar. Bu arada gün boyunca, sergiler, konserler ve diğer kültürel etkinlikler de düzenlenen şehir, akşamki programa hazırlanır.

Akşam güneş batarken şehrin ana meydanında çok büyük bir ateş yakılır. Bütün Buşolar da meydanda toplanır ve hep birlikte ateş etrafında artık veda eden kış mevsimi kovalanır ve bahar mevsimine merhaba denir.

Gözden KaçmasınSarı küheylanla Macaristan’aHaberi görüntüle

Peki, ama Buşo şenliklerinin kökeni ne? Ürkütücü Buşolar nasıl ortaya çıkmış? Hangi gelenek böyle bir "şenlik kahramanı" yaratmış?

Gözden KaçmasınSislerin içinde terk edilmiş köy: Szödliget / MacaristanHaberi görüntüle

Folklor ve halk kültürü uzmanlarının araştırmaları iki ayrı tezi ortaya atıyor. Bunlardan biri Hırvat kökenlere işaret ediyor. Mohaç'ın hemen bir sınır kenti olduğunu hatırlatıp, buradaki kültürler arası iletişimin çok güçlü olduğunu da belirtelim. Bu teze göre Buşolar Hırvat efsanelerinde yer alan "ormanların ruhunu" temsil etmektedir.

Kışın sonlarına yaklaşıldığında ormanların ruhları, ormanları terk eder ve şehirlere inip artık insanları bıktıran kış soğuklarını kovalarlar. Diğer bir halk geleneği ise Buşoları doğrudan Osmanlı'ya bağlamaktadır. Rivayete göre Osmanlı askerleri şehri işgal edinci, şehir sakinleri de kurtulmak için hemen nehir kıyısındaki sazlık ve bataklık alanlara sığınırlar. Sonra da geceleri ürkütücü kıyafetler giyip zaman zaman şehre iner, ve Osmanlı askerlerini korkuturlar. Mohaç işte bu halk geleneğini artık on gün devam bir festivalle kutluyor.

Kaynak: Tarık DEMİRKAN / BBC Türkçe