Hazar’ın incisi, Kafkaslar’ın tacı, alevler şehri Bakü
Çok geç kaldı ama sonunda beklenen oldu; iki kardeş ülke, Türkiye ve Azerbaycan arasındaki vize uygulaması 1 Eylül 2019 itibariyle kaldırıldı. Yanı başımızdaki güzellikleri keşfetmek için güzel bir fırsat oldu bu... Ulaşımı kolay, kültürü, dili, dini, yemekleri, örf ve âdetleriyle bize bu kadar benzer ikinci bir ülke yok. Başkent Bakü daha çok kültür ve sanat turizmiyle öne çıkıyor. Şehir 24 saat yaşar. Geceleri ışıl ışıldır. Hazar Denizi’nin kıyısındaki en romantik şehirdir... Doğu’nun esrarengiz tarihinde kaybolmak isteyenler Azerbaycan’a mutlaka gitmeli. İşte Bakü’de görmeniz gereken 10 yer.
1. Azerbaycan Ulusal Güzel Sanatlar Müzesi (Azerbaycan İncesenet Muzeyi)
Ülkenin en büyük ve önemli sanat müzesi. Bakü’nün merkezinde Niyazi Sokağı’nda bulunan müze 1936 yılında kurulmuş ve dünyanın dört tarafından getirilen nadide sanat eserlerine ev sahipliği yapıyor. Müzede Türkiye ve Osmanlı dönemine ait sanat eserleri de sergileniyor.
2. Azerbaycan Ulusal Tarih Müzesi
Tarih müzesi, Azerbaycan’nın ilk petrol zengini, hayırsever Zeynelabidin Tağıyev’in 1865-1904 senesinde inşa ettirdiği özel mülk arazisinde bulunuyor. 1920’de Sovyet rejimi geldiğinde el konulan ev, zaman zaman hükümetin değişik kurum ve kuruluşlarına tahsis edilmiş. En son 2005’te Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in talimatıyla Ulusal Tarih Müzesi olarak kullanıma açıldı. İki bölümden oluşan müzenin ilk bölümünde 2 milyon sene önceye dayanan arkeolojik kalıntılar ve 19. yüzyıl eserleri sergileniyor. İkinci bölümde Azerbaycan hanlıklar dönemi, Rus işgali, 1918-1920 demokratik cumhuriyet dönemi var.
3. Azerbaycan Halı Müzesi
Hazar Denizi’ne bakan manzarasıyla müzede 4 binden fazla halı sergileniyor. Azerbaycan’da petrolden sonraki ikinci büyük ihracat sektörü halı dokumacılığı. Azerbaycan halıları, Londra’da Albert ve Viktoria, Washington’da Metropolitan Müzesi gibi ünlü müzelerde sergileniyor.
4. ‘Villa Petrolea’- Nobel Kardeşleri Ev Müzesi
2008’de açılan Robert, Lüdvig ve Alfred Nobel Kardeşleri Müzesi, İsveç dışında kurulan tek Nobel müzesi. 1872’de Bakü petrol rezervlerini duyan kardeşler, zaman kaybetmeden Azerbaycan’a gelir ve burada kendi petrol şirketlerini kurarlar. 1884’te ‘Villa Petrolea’ ismini verdikleri evin inşatına başlarlar. Nobel kardeşlerin yaşadığı bu ev şimdi müze olarak ziyaretçilerini kabul ediyor. Müzede Nobel ailesine ait dönem eşyaları, kişisel eşyalar ve birçok ünlü ressamın eserleri sergileniyor.
5. Şirvanşahlar Sarayı ve Eski Şehir
Şirvanşahlar Sarayı, 15. yüzyılda Şirvanşahlar Hanedanı’nın şahı İbrahim Halilullah’ın döneminde yapılmış saraydır. Bakü’de, şehrin ‘İçeri Şeher’ olarak adlandırılan surlar ardındaki Eski Şehir bölümünde bulunuyor. Eski Şehir’de yapılan arkeolojik kazılar, sur içerisindeki hayatın MÖ 1. yüzyıla dayandığını gösteriyor.
6. Kız Kalesi
Bakü’nün yanı sıra Abşeron’un en muhteşem ve gizemli mimarlık abidesi... Eski kale duvarlarının güneydoğusunda bulunan tarihi anıtın ilk kısmının antikçağda, ikinci kısmının 12. yüzyılda inşa edildiği tahmin ediliyor. Günümüzde müze olarak kullanılan kulede birçok ressamın eserleri sergileniyor.
7. Bakü Modern Sanatlar Müzesi
Azerbaycan’ın ilk modern sanat müzesi. Cumhurbaşkanı eşi Mihriban Aliyeva’nın öncülüğünde kurulan müzede binden fazla modern ve çağdaş sanat eseri var.
8. Ateşgâh Zerdüştlük Mabedi
Bakü’ye 30 kilometre mesafede, Abşeron Yarımadası’nın Surahanı kasabasında yer alan ‘Ateşgâh’, 1713 yılında inşa edilmiş. Yerden doğalgazın çıkmasıyla ebedi sönmez ateşlerin yandığına inanılan bir ateş mabedi. Eskiden Zerdüştler buraya hacca gelirmiş. Hac zamanı ölenleri de mabet içindeki kuyuda yakarlarmış.
9. Kobustan Milli Parkı
Pek çok dağ geçidi barındıran bölge, 2007’de UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne girdi. Neolitik çağdan kalma, yüksek kalitede 6 binden fazla kaya resmini barındıran ‘Kobustan’, Bakü’nün 65 kilometre uzağında. Kayalar üzerine insan figürleri, at, öküz, geyik, av sahneleri ve dini törenler çizilmiş. En şaşırtıcısı, çizimlerin arasında bir gemi resmi de var!
10. Bakü Akademik Opera ve Bale Tiyatrosu
Azerbaycan’da opera sanatı, bestekâr Üzeyir Hacıbeyli’nin 1908’de bir Doğu ve Müslüman ülkesinde oynanan ilk ve tek opera eseri ‘Leyla ve Mecnun’ ile başlıyor. Opera ve bale binasıysa 1911’de inşa ediliyor. Bugüne kadar Fyodr Şalyapin, Leonid Sobinov, Valeri Barsov, İrina Arkhipova, Yelena Obraztsova, Mariya Bieşu, Maya Plisetskaya, Vyaçeslav Qordeyev, Zurab Sotkilava, Vladislav Pyavko ve Monserrat Kabalye gibi dünyaca ünlü sanatçılar sahne aldı. Bakü’deyken mutlaka bir opera tiyatrosu izlemenizi öneririm.
İdeal hediyeler
Hediyeler için Bakü’nün merkezindeki Targovı Caddesi ideal. Eski Şehir’de de pek çok hediyelik dükkânı, dokuma küçük halılar, milli giysiler ve aksesuarlar bulabilirsiniz. Yerli ürün Azerçay dünya markası olma yolunda. Azerbaycan konyakları da dünya markalarıyla yarışıyor. Yerli ürün Old Baku konyak serisini deneyebilirsiniz.
Ne yemeli, ne içmeli?
Şıhov ilinde Hazar’ın tam kıyısındaki balık evlerini mutlaka ziyaret edin. Özellikle ‘Astrin kebabı’nı deneyin. Çay içmek önemli bir ritüeldir; ‘Çay destgâhı’ denilen çay sofraları kurulur. Eski Şehir’de Surdibi’ndeki çay evlerini görmenizi öneririm. Azerbaycan’ın iyi şarap imalathanelerini de gezebilirsiniz.