×
Önemli bir eğitim kurumunun tarihi orada öğretmenlik yapanları da, okuyanları da içerir. Önder Kaya’nın ‘Dünyanın Tam Orta Yerinde Robert Kolej-İmparatorluktan Cumhuriyete Bir Okulun Tarihi’ kitabı bu gerekçelerle ilgimi çekti... Önder Kaya giriş yazısında kitabın düzeni üzerine bilgiler veriyor:
Dünyanın Tam Orta Yerinde Robert Kolej
İmparatorluktan Cumhuriyete Bir Okulun Tarihi
Önder Kaya
Kronik Yayınları
“Robert Kolej denince akla biraz karışık bir miras geliyor. Öyle ki bu mirasın içinde sadece Robert Kolej yok. Amerikan Kız Koleji, Robert Kolej Yüksek Okulu, Amerikan Hastanesi, Amiral Bristol Hemşire Okulu ve tabii ki Boğaziçi Üniversitesi var. Çalışmada bu mirası elverdiğince yansıtmak istedim. Kaleme aldığım elinizdeki kitabın içeriği incelenecek olursa, ağırlıklı olarak 1863-19871 yılları arasına odaklanıldığı hemen fark edilecektir. Bunun en temel nedeni, bünyesinde pek çok okul barındıran kolejin bu tarihte karma bir liseye dönüşmesidir. Kitabın sadece Robert Kolej camiasına değil genel okur kitlesine hitap etmesini hedefledim. Bundan dolayı okuru çok ilgilendirmeyeceğini düşündüğüm ayrıntılara ve teknik konulara girmemeye çalıştım.”
Okulun eğitmenleri arasında pek çok ünlü isim vardı:
Bu adların başında İbrahim Çallı gelir.
İzmir’de Folkart Gallery’de kapsamlı bir sergisi açıldı. Proje direktörlüğü ve editörlüğünü Fahri Özdemir üstlendi.
Hangi kentte yaşarsanız yaşayın, hafta sonunu kültürel etkinliklere ayırmanızı salık veririm. Bir hafta boyunca rutin çalışmanıza renk getirir.
Serginin ve kataloğun başlığı: ‘Türk Resminin Bohem ve Asi Fırçası: İbrahim Çallı.’
Kataloğun iç sayfasında Fernand Cormon’un bir yargısını okuyoruz:
“Bu çocuk (İbrahim Çallı) başladığı gibi bitirirse, beşerin en büyük sanatkârı olur.”
İkinci sayfada
İki yıl aradan sonra ilk kitap fuarının Adana’da açılması ayrı bir önem taşıyor.
Çukurova Kitap Fuarı kimlerden, hangi kuruluşlardan destek alıyor:
Adana Valiliği
Adana Büyükşehir Belediyesi
Çukurova Fuarcılık A.Ş.
Tüyap Fuarcılık İcra Kurulu Başkanı Zeynep Ünal Öztop, kitap fuarları üzerine ne diyor?
“İki yıllık bir aradan sonra kitapseverlerin beklediği müjdeyi vermek istiyoruz. Tüyap Fuarcılık Grubu olarak kitap fuarlarını yeniden düzenleyecek olmanın mutluluğunu yaşıyoruz.
Bu yılki ilk kitap fuarımız Adana’da gerçekleşecek, ardından bir sonraki ay ise Bursa’da katılımcılarımızı okurlarla buluşturacağız, Tüyap olarak kitap fuarlarının yeri bizde çok ayrı. Ülkemizin kültürel gelişimine yatırım yaptığımız önemli bir platform olarak görüyoruz.”
Bir zamanlar saygın bir dostum için CD ve LP seçerken, mevsimleri, dinlenilen saatleri düşünmüş, ona göre bir liste yapmıştım.
Eskiden birçok otelde hafif yemek müziği diye bir ayrım vardı. Bir keman ve bir piyanodan, bazen de piyano, keman, çellodan oluşan bir grup otel lobilerinde çay saatinde çalarlardı. Şimdi de devam ettiren yerler var.
Eski Park Otel ve The Marmara’da bu tür müziği çok dinledim. O solistlerin CD’leri de çıktı.
Meyhanelerde ise romanlar sanatlarını icra ederler ya da pikap çalardı.
Bana da bir müzik sponsoru DJ’lik önermişti.
Başımdan geçen bir olayı size iletmeliyim.
Antalya’da Belek’te verilen bir opera konserine gittiğimde, kaldığım bir otelin yemek salonunda zengin bir klasik CD arşivi gördüm. Otelin müdürü Alman, eşi de Türk’tü.
Asansör müziği çalıyordu.
Edebiyat tarihi, zamanında ünlenmiş ama sonra unutulmuş birçok şairi sayfalarında gizler.
Oysa şiirimizin tarihinde onlar çok okunmuş, yenilikler yapmış, öncülüğü üstlenmişlerdir.
Bâki Asiltürk’ün ‘Cumhuriyet Dönemi Türk Şiiri’ kitabını okurken gözlerimin önünde o şairlerin hem kendileri hem şiirleri canlandı.
Benim ithaflara düşkünlüğümü okurlarım bilir. Asiltürk kitabını bakalım kimlere ithaf etmiş:
“Bu kitabı zor ve kapalı salgın günlerinde hayatımıza kattıkları cıvıltılar için, sevgili kızlarım Şiir Nisan ve Eylül Öykü’ye ithaf ediyorum.”
Önsöz’de neyi niçin yazdığını açıklıyor Asiltürk: “Cumhuriyet dönemi Türk şiiri, kendine özgü yenilikler taşımakla beraber, başlangıcı 19. yüzyıl ortalarına inen batılılaşma/yenileşme sürecinin sonuçlarından biri olarak ele alınmalıdır.
“Elinizdeki kitap, 20’nci yüzyılın başından 1950’lere dek olan süreçte Türk şiirinde görülen hareketleri, dergiler çevresinde yaşanan yenilik çabalarını, kişisel çıkışları, dönemlere ayırarak inceleme amacına yönelik bir çalışmadır. Her dönem veya anlayış, öncelikle yaratıcı/öncü şairler sonra da takipçiler üzerinden işlenmiştir.”
Kitabın sayfa düzenlenmesini tanıtmalıyım önce:
Günümüz Türkiye coğrafyasında Aksaray’ın Gülağaç ilçesinde, Hasan Dağı ile Melendiz Çayı arasında yer alan Aşıklı Höyük, Orta Anadolu’nun en eski köyü. 10 bin beş yüzyıllık tarihe sahip Aşıklı Höyük, avcı toplayıcı dönemden yerleşik tarım düzenine geçişin hemen her aşamasının izlenebildiği bir kazı alanı.
İlk beyin ameliyatının yapılması, koyun ve keçinin ilk kez evcilleştirilmesi gibi pek çok ilkin de yaşandığı bir arkeolojik yerleşim yeri olmasıyla dikkat çekiyor.
Kazı çalışmalarının 32 yıldır devam ettiği Aşıklı Höyük’ün tarihi henüz keşfedilmeyi beklerken, kazı çalışmalarını desteklemek, kültürel mirasın özellikle yerel halk tarafından benimsenmesini ve korunmasını sağlamak ve kazı alanının tanınırlığını artırmak için çalışan ‘Aşıklı Höyük Dostları Derneği’nin çabalarıyla 10 bin beş yüzyıllık tarih sanatla buluştu.
BEŞ ÜLKEDEN 13 SANATÇININ ESERİ
‘KAZI İzleri’ sergisinde Türkiye, İngiltere, İspanya, ABD ve Kolombiya’dan sanatçıların ürettiği eserler yer alıyor.
Fırat Arapoğlu ve Gary Sangster küratörlüğünde hazırlanan sergide yer alan eserler, sanatçıların Aşıklı Höyük kazı alanındaki deneyimlerinin izlerini taşıyor.
Sergideki sanatçılar:
Kâğıt krizi birçok derginin yayına ara vermesini mecburi kılmıştır.
Zora giren dergilerin durumunu, yöneticilerin aldığı kararları İhsan Yılmaz’ın Kültürazzi köşesinde okudum. Dergilerin bazıları okurlarını abone olmaya çağırmaktadır. Şimdiye kadar edindiğim tecrübeler abonelik sisteminin etkili, kurtarıcı bir yöntem olmadığını göstermiştir.
İki neden saptadım.
Birincisi, okurumuz ileriye dönük bir program yapmaya alışık değil.
İkincisi, abone olduğu derginin kapanacağı kuşkusu. Pandemi koşullarında engelleyici bir neden daha ortayı çıktı. Kargo fiyatlarının yüksekliği. Bir yayıncı arkadaşım söyledi, 10 liralık bir derginin ulaştırma gideri 17 liraymış.
Dergi dağıtım ağının zayıflığını da gündeme getirmeliyim. Birçok büyük yayınevinde dergi satılmıyor, oysa bir kitabevinin kâr dışındaki işlevini de unutmaması gerekir.
Acaba dergi çıkaranlar, ortak bir dağıtım birliği mi kursalar... Bu yolla kitabevlerini zorlayabilirler mi? Eğer bir çözüm bulunamazsa, ekonominin doğal seyrine bırakılırsa, dergiciliğin yeniden doğması olanağı ortadan kalkar.
2021’DE ŞİİR
Düğünlerin, toplantıların, okul çaylarının tangoları ses belleğimizin derin bir yerinde yaşıyor.
İlk aklıma gelen bakın hangi tangoydu?
‘Papatya gibisin beyaz ve ince’, söz ve müzik Necdet Koyutürk.
Şimdi öyle mi bilmiyorum, düğün törenlerinin başlangıç tangosu ‘La Comparsita’ idi, dünyada böyle değilmiş.
Dinlediklerimi sıraladım, Seyyan Hanım’dan Zehra Eren’e, Necip Celâl Andel’den, Necdet Koyutürk’e, Fehmi Ege’ye bir tango turu yaptım. Türkçe tangoların en tanınmış solisti Şecaattin Tanyerli idi.
Anadolu Sigorta’nın çıkardığı ‘Türkçe Altın Tangolar - Bir Ömür Tango’.
‘Necdet Koyutürk’ün anısına - Üstada Saygıyla’ CD’lerinin üzerinde Esin Engin & Erdener Koyutürk adları yazılı.
İstanbul Radyosu’nda pazar günleri öğle vakti Arjantin tangolarını dinlerdim.