×
SORU: Bir haftalığına tatile gittiğim Ukrayna’da, dünyalar güzeli bir kız tanıdım ve adeta çarpıldım. Sayılı günler saat hatta dakikalar gibi geçti. Ona, kendisini Türkiye’ye çağıracağımı ve sürekli birlikte olacağımızı söyledim. Çok mutlu oldu. Türkiye’ye döndüğümde, onu evimde çalışacak diye Türkiye’ye getirmek istedim ancak “Bekar erkeklerin, evinde yabancı uyruklu kadın çalıştırması yasak” diye reddettiler. Doğru mu?
Selçuk EKESAN- İstanbul
YANIT: Üzüleceksiniz ama maalesef doğru! Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, bekar erkeklerin ve çocuksuz ailelerin, evlerinde yabancı uyruklu kadın çalıştırmasına izin vermiyor.
SGDP’den nasıl kurtulacağım?SORU: Oğlumun limited
şirketinde yüzde 1 hisse ile ortağım diye emekli aylığımın yüzde 15’ini SGDP olarak kesiyorlar. Bundan bir kurtuluş yolu var mı?
Osman GÜRLER - Ankara
Özellikle, “haftada bir gün eve temizlikçi kadın alanlar” şaşkın vaziyetteler.
HAFTADA BİR GÜNE 100 BİN TL ŞOKU
Eve “haftada bir gün” kadın alıp, bunu Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirmeyen ve primini de ödemeyenlere, geriye dönük 5 yıl için;
-80 bin 214 TL idari para cezası,-5 bin TL sigorta primi,-5 bin TL’de gecikme faizi ve cezası, gelebilecek olmasının “şok etkisi” devam ediyor.
Evde, ayın her günü (tatiller hariç) kadın çalıştıran ve sigortaya bildirimde bulunmayanlarda, bu cezanın 150 bin lirayı bulabilecek olması da “ayrı bir şok” yarattı.
ŞİKÂYET VE MAHKEME KARARI
Çok kişi “Hocam bu ne zaman çıktı? Öteden beri varsa bizim niye haberimiz yok?” diye soruyor.
Erdem KARAGÜR
YANIT: Evet işten çıkarma olayında, kıdem tazminatı baskısının kalkmasından böyle bir sonuç çıkıyor. Ancak bir başka açıdan da işçi için “işten çıkma özgürlüğü” başlıyor. Birçok işçi “10 yıl hizmetim var, ayrıldığımda kıdem tazminatım yanacak” diyerek, daha iyi koşullarda bir işe geçemiyordu. Kıdem tazminatının yanmayacak olması, işçinin kendisi ile ilgili karar almasını kolaylaştıracak. Özet olarak, olay “yarısı su dolu bardak” gibi. Neresine bakılacağı önemli..
Ölüm halinde ne olacak?
SORU: Yeni düzenleme, işçinin ölümü halinde ne yapılacağını da kapsayacak mı?
Nevin YÜCE
YANIT: Kuşkusuz evet. İşçinin ölümü halinde, kanuni mirasçıları bireysel kıdem hesabında biriken tutarın tamamını çekmeye hak kazanacaklar.
Askerlik, evlilik ve konut
SORU:
Bugüne kadar açılan ve 1.2 milyar liralık ceza ödenmesini kapsayan 6 bin 332’ü davayı işçilerin kazanması, devleti bundan sonrakiler için korkuttu.
KIDEM tazminatı ile ilgili düzenlemelerin hızlanmasının ana nedeni taşeron işçileri ve bunların açtığı davalarla ilgili..
ŞİMDİLİK CEZA 1.2 MİLYAR TL
-Özel sektörde, 572 bin taşeron (alt işveren) işçisi çalışıyor.
-Kamu kesiminde; 661 bin taşeron işçisi çalışıyor.
ŞİMDİLİK 1.2 MİLYAR TL’LİK TAZMİNAT
Özel sektörde, 572 bin taşeron (alt işveren) işçisi çalışıyor.
Kamu kesiminde; 661 bin taşeron işçisi çalışıyor.
Bu işçiler taşeronun (alt işverenin) işçisi olarak gözüküyorlar. Ancak büyük bir kısmı taşeronun işini değil asıl işverenin işini (örneğin Karayolları Genel Müdürlüğü’nün) işini yapıyorlar.
İşçiler, ortada bir muvazaa (taşeron ile Karayolları ve diğer kurumlar arasında danışıklı dövüş) olduğunu iddia ederek dava açtılar.
Karayolları başta olmak üzere, Sağlık Bakanlığı ve Enerji sektöründe faaliyet gösteren kamu kurumları aleyhine 6.332 dava sonuçlandı. Yani muvazaa kararı kesinleşti.
Karayolları ve diğer kurumların, taşeron işçilerine 1 milyar 236 milyon lira tazminat ödemeleri kesinleşti.
Şu andaki yasaya göre, SSK’lı (4/a’lı) olarak çalışırken evlenen ve evlendikleri tarihten
itibaren bir yıl içinde
işinden ayrılan kadınlar, kıdem tazminatlarını alabiliyorlar.
Yeni düzenleme ile bu uygulamaya son verileceği yönündeki açıklamalar, “nişanlı ve sözlü” kızların hatta evlenecekleri “erkeklerin” bile paniğe kapılmalarına neden oldu.
BİRKAÇ ÖRNEK
Aldığımız yüzlerce sorudan, birkaçı aşağıdaki gibi.
· Nişanlım 10 yıldır bir firmada çalışıyor. Evlendiğimizde işten çıkmasını planlıyorduk. Şimdi ne yapacağız? - Nuh Çetin
SORU: Kıdem tazminatı ile ilgili yasanın değişeceğini ve değişiklikle birlikte, kıdem tazminatı yönünden muhatabımızın işveren olmayacağı belirtiliyor. Peki.. ben ve benim gibi milyonlarca kişinin, şu ana kadar olan çalışmaları ne olacak? Örneğin benim 12 yıllık hizmetim var. Yeni yasa çıkınca bu çalışmam nasıl değerlendirilecek?
Hakan ŞENER / Antalya
YANIT: Siz ve sizin durumunuzda olan milyonlarca kişinin, geçmiş yıllardaki hizmetleri ile ilgili “kazanılmış hakları” korunacak. Bu kesin.. Daha açık bir anlatımla, geçmiş yıllardaki hizmetlerinizin kıdem tazminatını alabileceksiniz. Ancak bununla ilgili ayrıntılar, şu aşamada net olarak belli değil. Ağırlıklı olan eğilim, yeni yasanın çıkıp yürürlüğe girdiği tarihe kadar olan kıdem tazminatının mevcut işverenin sorumluluğunda olması. Ancak, işverenlerin kabul etmesi durumunda, birikmiş kıdem tazminatlarını belli bir süreçte fona devretmesi ve bunu teşvik etmek amacıyla işverene bazı “vergi avantajları” sağlanması da söz konusu olabilir.
Ev hizmetlerinde çalışanlar da kıdem tazminatı alacak mı?
SORU: Bir evde tam 18 yıldır çalışıyorum. Çalıştığım aile beni sigorta ettirdi ve primlerimi de düzenli ödüyor. Ancak, şu andaki mevzuat ve uygulamaya göre, ev hizmetlerinde çalışanlara, kıdem tazminatı ödenmiyor diye biliyorum. Doğru mu?
Bir de yeni düzenleme bizi de kapsıyor mu?
İşveren yükünün azalmasını istiyor işçi tarafı ise çok hassas. Türk-İş herhangi bir değişikliği genel grev sayacağını belirtti. Hükümet ise ‘aranızda anlaşın’ dedi. Peki ama, üzerinde çalışılan ve tartışılan düzenlemeler ne? İşte ipuçları...
Kıdem tazminatı ile ilgili çalışmalar netleşmeye başladı. Yapılacak düzenleme ile gerek işçi gerekse işveren yönünden yeni bir dönem başlıyor. Mevcut sistem neredeyse bütünüyle değişiyor. Bu arada kazanılmış haklar da korunuyor.
Kıdem tazminatı pek çok açıdan çalışma hayatının en önemli konusu. Yıllarca çalışan işçilerin emekli olurken veya işten ayrılırken işverenden almaları gereken kıdem tazminatının fon şeklinde düzenlenmesi konusu uzun süredir gündemde. Konu ile ilgili pek çok taslak üzerinden tartışmalarda bulunuldu.
Geçen hafta toplanan Çalışma Meclisi’nde de Türk-İş, Hak-İş, DİSK ve işveren temsilcileri tarafından konu genişçe tartışıldı. İşçi tarafı bu konuda çok hassas. Türk-İş kıdem tazminatındaki herhangi bir değişikliği genel grev sayacağını açıkça belirtti.
BİREYSEL KIDEM HESABI AVANTAJI·Mevcut sistemde, işçinin kıdem tazminatı “işverenin ödemesine” bağlı. İşverenin iflas etmesi ya da ödeme güçlüğü içine düşmesi halinde, işçinin kıdem tazminatı alması zorlaşıyor. Getirilmesi düşünülen sistemde, işçinin kıdem tazminatının “güvence” altına alınması amaçlanıyor. Bunun için de “bireysel kıdem tazminatı hesabı” kurulması öngörülüyor. Kıdem tazminatının, bireysel kıdem tazminatında birikecek olması ve biriken paranın da ayrıca nemalanması, işçi yönünden “önemli bir güvence” olacak.
FON BÜTÇE DIŞINDA·Kıdem tazminatı ile ilgili fonun bütçe kapsamı dışında tutulması suretiyle, işçinin kıdem tazminatına ayrı bir güvence sağlanıyor. Fonun denetimi Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu tarafından yapılacak.