Sahrap Soysal

Zengin mutfağı ile Akdeniz ve Rum mutfağının harmanlandığı yemeklerden oluşan Bodrum mutfağının kendine has yemekleri azımsanmayacak kadar fazladır.

Deniz kenarında bulunan Bodrum’da deniz ürünlerinin ayrı bir yeri vardır ve pişirme şekli ile de fark yaratır. Aynı zamanda Ege Bölgesi’ne has yabani otlarla yapılan mezeler de Bodrum lezzetlerinin arasında yer alır. Hafif ve lezzetli yemekleri ile dikkat çeken Bodrum mutfağında başka yörelerde de bilinen yemeklerin dışında sadece Bodrum’da tadabileceğiniz yemekler de yer alır. Bodrum’da denenmesi gereken yemekler arasında çökertme kebabı, kabak çiçeği dolması, ekşili palamut, ahtapot çorbası ve kaya koruğu salatası gibi lezzetler gelir.

OTLU POĞAÇA

MALZEMELER
* Yarım su bardağı yoğurt * 1 paket karbonat * 1 paket kabartma tozu * 2 çay kaşığı tuz * 1 yemek kaşığı tozşeker * 1 yumurtanın akı * 1 çay bardağı zeytinyağı k 1 çay bardağı sıvı yağ k 1 tatlı kaşığı mayonez k 1/3 demet maydanoz (çok ince doğranmış) k 1/3 demet dereotu (çok ince doğranmış) k 1 adet yeşil soğanın sadece yeşil kısmı (çok ince doğranmış) k Yaklaşık 3.5 su bardağı tam buğday unu k Ayrıca yarım su bardağı ekstra tam buğday unu.

YAPILIŞI

Mutfak kültürü geçmişten geleceğe aktarılarak gelen en zengin kültürel mirasımızdır.

Bir ülkenin, bir coğrafyanın veya bir yörenin mutfak kültüründen bahsederken tarihin derinliklerine inerek beslendiği kaynaklardan da bahsetmek gerekir. Dünyanın ilk beş mutfağı içinde sayılan Türk mutfağı ve özelde Urfa mutfağı, mutfak kültürümüzün en önemli temel taşlarından biridir. Urfa mutfağı genelde dünyada, özelde Türkiye’de müstesna bir yere sahiptir. Urfa mutfağında Müslüman, Hıristiyan, Yahudi, Süryani, Ermeni, Yezidi, Türk, Arap, Kürt vb gibi her kültürden izler bulabilirsiniz. “Tırıt”, “Çıkıfte”, “Keşkek”, “Yahudi Kıftesı”, “Kübü Lebenı”, “Boranı” bunlara en güzel örnektir. İnsan, hayatını yemekle devam ettirmek mecburiyetindedir. İnsanın var oluşuyla birlikte insan boğazı da var olmuştur. Onun için Urfa yemek kültürünün tarihi, Urfa tarihi kadar eskidir.

TAVADA LAHMACUN
MALZEMELER

* 2 su bardağı ılık su (sıcağa yakın) * 11 gr toz instant maya (veya 1 tatlı kaşığı yaş maya) * 1 tatlı kaşığı şeker, tuz * Yaklaşık 4 su bardağı un + 1 su bardağı ekstra un (tezgâha serpmek için)

İç harç için:

* 250-300 gr az yağlı dana kıyma * 1 ufak boy kuru soğan * 1 yemek kaşığı biber salçası * 3 yeşil sivribiber (1 adet kırmızı biber de olur) * 2 diş sarmısak * Yarım demet maydanoz * 1 iri boy domates * 1 çay kaşığı tuz, karabiber, pul biber * 1 çay bardağı sıvı yağ * 1 çay bardağı içme suyu

YAPILIŞI

Kayseri mutfak kültürü birçok medeniyetten beslenerek bugünlere geliyor. Pastırma, sucuk, mantı, çemen, şebit yağlaması...

Türkiye hatta dünyaya yayılmış birçok kendine özgü lezzeti bulunuyor. Bu sırada mantı deyip geçmemek lazım, Kayseri’de 36 çeşit mantı yapılıyor, etli mantı, tepsi mantısı, yağ mantısı, peynirli mantı... Kayseri’de ev kadınının mahareti, mantı hazırlamasındaki becerisiyle ölçülüyor. Pehli ve fırın ağzı ise fırında pişirilen geleneksel yemekler olarak mutfak kültüründe yerini alıyor. Kayseri mutfağındaki etli, hamurlu, bulgurlu yemeklerin birçoğunun köklerinin Hitit mutfağına kadar uzadığı düşünülüyor.

Kayseri yağlaması/şebit yağlaması
MALZEMELER

* 8-9 adet lavaş (tam buğday unlu tortilla)

İç harcı için:
* 500 gr az yağlı dana kıyma
* 3 adet kuru soğan

Mutfağı da kentin tarihi, kültürü kadar zengin İstanbul’un.

Şehirde, Türk ve dünya mutfaklarının en güzel lezzetlerini bulabilmek mümkün. Nasıl olmasın, üç büyük imparatorluğun da başkenti olduğu için tüm yurdun en gözde yemekleri önce saray mutfaklarına, oradan da şehir sokaklarına taşınıyor. Kimi zamanla sentezlenerek, kente özgü bir lezzete dönüşüyor.

Balık da var bu mutfak kültüründe, et de, sebze de... Roma döneminden itibaren İstanbul’un yemek kültürünün ilk sırasında gelen ve mevsimine göre değişen balıklar buğulama ya da kızartma olarak sofraya geliyor. Osmanlı döneminde mevsimlere göre belirleniyor yiyecekler. Nohud-ab, balık, tarhana gibi çorbalar, ıspanak, soğanlı yumurta, lahana dolması gibi sebze yemekleri, tavuk, fırın kebapları, ciğer, yahni gibi et yemekleri, peynir lalangası, Sarıyer böreği gibi hamur işleri, kadayıf, kaymak baklavası, muhallebi gibi tatlılar mevsimlere göre sofralarda kendine yer buluyor. Turşuları, salataları ve hoşafları da unutmayalım.

Fındıklı salepli güllaç
MALZEMELER

* 6 adet güllaç yaprağı
* 1 litre süt + 1 su bardağı soğuk süt
* 1 su bardağı tozşeker (1 parmak eksik)

Aydın, tarihi, güzel doğası, denizi, farklı kültürleri, destanları, efeleri, inciri, narenciyesi, lezzetli yemekleriyle ilgi çeken şehirlerden biri.

Heredot, Aydın’ı “Bizim yeryüzünde bildiğimiz en güzel gökyüzünün altı ve en güzel iklimin bulunduğu yer” diye anlatıyor. Evliya Çelebi ise “Dağlarından yağ, ovalarından bal akar” sözleriyle tarif ediyor. Böylesi bolluk ve verimin olduğu bir yerin mutfağının da zengin olması kaçınılmaz. Zeytinyağlı yemekleri, inciri, narenciye ürünleri, turunç reçeli, çipura, mercan ve barbunya gibi zengin balık çeşitleriyle Türkiye’nin bol ve lezzetli mutfakları arasında yer alıyor.

Nohutlu Dolama Börek / Nohutlu Kol Böreği
MALZEMELER

* 1 adet hazır yufka

İç Harcı için:
* 2 su bardağı haşlanmış nohut (konserve kullanabilirsiniz)
* 1 demet maydanoz

Şehrin verimli topraklarında yetişen sebze-meyveler, Erzurum mutfağında özgün lezzetlere dönüşüyor.

Aşotu, çiriş, ışkın, evelik, bağayaprağı, baldıran, ısırgan, burcalak, köbelek, çaşır gibi bölgeye özgü otlar, yemeklerde kendine yer buluyor. Ancak mutfakta başrol etin. Öyle ki yörede “Pişirilen yemeklerde et olmazsa Erzurumlunun karnı doymaz” diye bir laf bile var. Et yemeklerinin en önemlisi ise Erzurum’la özdeşleşmiş Cağ Kebabı. Kente özgü civil ve lor peynirleri tüm Türkiye’de sevilerek tüketiliyor. Kadayıf dolması, su böreği ve tandır ketesi de yörenin önemli lezzetlerinden.

Kadayıf Dolması
MALZEMELER

* 750 gr çiğ tel kadayıf

Şehrin mutfak kültürü sadece börek ve hamur işinden oluşuyor sanmayın. Islat tarhana, miyane, toğga, düğü köftesi, tutmaç, bıt bıt gibi çorbaları; acı-gıcı, pasa, haşlanmış ıspanak ve yumurtayla yapılan harşıl gibi yöresel ot yemekleri de var.

Yöresel yemeklerde Çerkez, Kırım ve Balkan göçmenlerinin de etkisi yoğun hissediliyor; pırasalı Arnavut böreği, dızmana, kalakay, kıvırma böreği, ağzı açık, kelem sarma... Ve tabii ki lezzetlerin kendine ait gelenekleri de bulunuyor. Torun sahibi olan erkeklerin sakal bırakma ritüeli için katlama böreği pişiriliyor. Doğum kutlamasında köbete, ölüm olduğunda ise kıygaşa-gıvırguşa yapılıyor. Arife ve kandillerde kıygaşa-gıvırguşa, evin çocuklarınca kapaklı bakır sahanlara konularak dağıtılıyor. Komşular, dağıtan çocuğa çerez ya da harçlık veriyor. Böylece çocuklar sevinirken komşuluk ilişkileri pekişiyor.

ISPANAKLI ÇERKEZ BORANİSİ/HARŞIL

MALZEMELER
* 2 demet ıspanak * 1 orta boy kuru soğan * 1 çay bardağı zeytinyağı * 4-5 tepeleme tatlı kaşığı un * 1 tatlı kaşığı tuz, toz şeker * 1 çay kaşığı karabiber, pul biber * 1 demet taze soğan

Malatyalı hanımların ellerinde ortaya çıkan ve şekillenen Malatya mutfak kültürü, sıradan yemek yapmanın ötesinde sanki dantel örer gibi, iğne oyası yapar gibi el emeğine ruhunu katmasıyla ortaya çıkar.

Bunca emek ve duygu dolu yemek elbette hem çevresini etkileyecek hem de kültürlerine etki edecektir. Malatya mutfağının en önemli özelliklerinden bir tanesi de fazla malzeme kullanmadan neredeyse aynı malzemelerle damaklara lezzet veren farklı farklı yemeklerin hazırlanabilmesidir. Ana malzemesi bulgur veya unlu bulgur çeşidi olan yarmadan kiraz, ayva, üzüm, fındık, menekşe, dut, fasulye, pazı, sarmaşık ve ıspanak yaprağından onlarca köfte yapılmaktadır. Malatya mutfağının büyük bölümü vejetaryen mutfağıdır. Bulgur, bitki yaprağı, soğan, tuz, su ve Malatya’ya özgü bir lezzet olan erik ekşisi ile yapılan sarmalar, dolmalar, köfteler enfestir.

MALATYA’NIN ETLİ KÖMBESİ

MALZEMELER
* 1 su bardağı süt
* 1 su bardağı ılık su