Şişli’de bir Nâzım... Nâzım Hikmet 123 yaşında

15 Ocak 1902 yılında Selanik’te doğan şair için Şişli Belediyesi ile Nâzım Hikmet Kültür ve Sanat Vakfı işbirliğinde özel bir anma programı hazırlandı. Cemal Reşit Rey Konser Salonu’nda ‘Nâzım 123 Yaşında: Ne güzel şey hatırlamak seni’ temasıyla gerçekleştirilecek etkinliğin sunuculuğunu Altan Gördüm, açılış konuşmasını Nâzım Hikmet Kültür ve Sanat Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi Zeynep Oral yapacak.

Geçen yıl yitirdiğimiz Genco Erkal’ın sesinden Nâzım Hikmet’in ‘Otobiyografi’ şiirinin dinletisiyle açılacak gecede Halil Ergün, Tilbe Saran ve Selçuk Yöntem şairin çeşitli şiirlerini seslendirecekler. Levent Ülgen, ‘Memleketimden İnsan Manzaraları’ndan ‘Kartallı Kâzım’ bölümünü sahneleyecek. Mercan Selçuk Dans Topluluğu’nun Nâzım Hikmet şiirlerini dans ve müzikle yorumlayacağı gecede Tarık Akan’ın çocukları Özel Taş Koleji Korosu da sahne alacak. Program sanatçılar Erdal Erzincan ve Zuhal Olcay şarkılarıyla son bulacak.

Şişli Belediyesi ayrıca Nâzım Hikmet’in 123’üncü yaşına özel olarak usta şairin hayatının önemli bir bölümünü geçirdiği Şişli’deki yıllarının izlerini süren ‘Şişli’de Bir Nâzım’ kitabını yayımladı. Kitapta Uğur Aktaş, Bahriye Çeri, Gökhan Akçura ve Sevdagül Kasap şairin Şişli’deki hayatının çeşitli dönemlerini anlatıyorlar.

ÖĞRENCİLİK YILLARI BURADA GEÇTİ

Cemal Reşit Rey’in ünlü müzikali Lüküs Hayat’ın “Şişli’de bir apartıman/ Yoksa eğer halin yaman/ Nikel-kübik mobilyalar/ Duvarda yağlı boyalar” diye başlayan şarkısının sözlerini Nâzım Hikmet’in yazdığı biliniyor. Şişli semti bu şarkıdan çok daha fazla şey ifade ediyor Nâzım Hikmet için. 1913-1914 eğitim yılında Mekteb-i Sultani’de (Galatasaray Lisesi) başladığı okul hayatına bir yılın ardından Nişantaşı Sultanisi’nde devam eder Nâzım. 1917 yılında Cemal Paşa’nın tavsiyesiyle Nişantaşı Sultanisî’nden ayrılarak Heybeliada Bahriye Mektebi’ne kaydolur. 12 yaşındayken geldiği ve yaşadığı bölge farklı evlerde olsa da genel olarak bugünkü Valikonağı Caddesi’dir. 

Edebiyat tarihine geçen Nâzım Hikmet’in annesi Celile Hanım ile Yahya Kemal’in arasındaki ilişkinin de yaşandığı yerdir burası.  Babası Hikmet Bey’den ayrıldıktan sonra Nâzım’a edebiyat dersleri veren Yahya Kemal’le 1916’dan 1919’a kadar süren bir ilişki yaşar Celile Hanım. Paltonun cebine mektup koyma hikayesi de bu dönemde yaşanmıştır:

“Yahya Kemal eve her gelişinde anne-oğul onu bahçe kapısında karşılarlar. Köşkün zemin katındaki odada hoca ve öğrenci derslerini yaparlar. Dersin sonunda öğrencinin bahçeye çıkıp hava alması istenir böylece şair ve sevgilisi baş başa kalırlar. Çay içer sohbet ederler. Bir gün Nâzım Hikmet anne ve hocasını pencereden izler ve onların vedalaşırken sarılmalarını ve öpüşmelerini görür. Çok üzülen Nâzım Hikmet bir dahaki sefere holde asılı olan Yahya Kemal’in pardösüsünün cebine ‘Hocam olarak girdiğiniz bu eve babam olarak giremezsiniz’ notunu bırakır.”

İpek Film Stüdyosu’nda Güneşe Doğru seti. (Soldan) Arif Dino, kameraman Lazar Yazıcıoğlu, baş kadın oyuncu Mediha Hanım, Nâzım, omuzuna dayandığı ressam Faruk Morel, arkalarında İhsan İpekçi ile Osman İpekçi.

HAYATINI KAZANDIĞI YER: İPEK FİLM

Nâzım Hikmet’in hayatını kazanmak ve sürdürmek için en fazla emek verdiği alan sinemadır.�İpekçi Ailesi Valikonağı Caddesi’nde Birinci Dünya Savaşı yıllarında Almanlar tarafından inşa edilen, ama hiç kullanılmayan bir ekmek fabrikasını stüdyo yapmak için kiralarlar.�Nâzım, Moskova’da tanıştığı Muhsin Ertuğrul’un teşvikiyle 1932 yılından itibaren hayatında önemli bir yer tutan İpek Film’de çalışmaya başlar. Nâzım Hikmet’in İpek Film Stüdyosu’nda çalışmaya başladığı ilk filmler Muhsin Ertuğrul’un ‘Bir Millet Uyanıyor’ ve ‘Karım Beni Aldatırsa’dır. Nâzım Hikmet ilk operet filmi ‘Karım Beni Aldatırsa’nın senaryosunu ve şarkı sözlerini Mümtaz Osman takma adıyla yazar.  Yine yazdığı ‘Söz Bir Allah Bir’, ‘Milyon Avcıları’, ‘Cici Berber’ gibi pek çok uyarlama film çekerler. Kısa filmlerin yanında ‘Güneşe Doğru’ diye bir uzun metraj filmin yönetmenliğini yapar. Hapiste kaldığı yıllarda da İpek Film için takma adla senaryolar yazar. Nâzım Hikmet 1938 yılındaki tutuklanışına kadar Piraye ile Nişantaşı’nda İpek Film Stüdyosu’na çok yakın Valikonağı Caddesi üstündeki Selçuk Apartmanı’nda oturur.