Doğan Hızlan

İŞİTME engellilerin işaret diliyle şiirlerini sergilediklerini, edebiyatımızdan romanları, hikâyeleri işaret diliyle anlattıklarını, canlandırdıklarını biliyor muydunuz?

Oyuncularının tamamı işitme engelli olan Sessiz Tiyatro’yu duydunuz mu? Şükrü Halûk Akalın’ın Türk İşaret Dili Tarihi adlı kitabında işitme engelli toplumumuzun doğal iletişim aracının geçmişi ve bugünü ile ilgili ayrıntılı bilgiler arasında böylesine ilgi çekici konular da yer alıyor.

Yirmi yılı aşkın bir süredir Türk İşaret Dili alanında çalışmalar yürüten Akalın’ın yazdığı Türk İşaret Dili Tarihi adlı kitap, Türk Dil Kurumu tarafından yayımlandı.

Ayrıntıya geçmeden önce ana sıralamayı yazacağım:

- Önsöz

- Birinci Bölüm

İşaret Dili

- İkinci Bölüm

İşaret Dili’nin Kökeni

Edebiyat/sanat dergilerinden birinin okuruysanız, büyük kitap mağazalarında onları bulamazsınız.

Elbette dağıtım ve satış ticaret işidir ama o kurumlar da edebiyatın gelişmesinden sorumludur.

Dergileri değerli dostlarım bana ulaştırmasalar onları okumaktan yoksun kalacağım. Özellikle İstanbul ve Ankara dışındaki dergileri bulup okumanız mümkün değil. Ismarlama anlayışı da bizde yerleşmiş değil, kitapçınız sizin için okuduğunuz dergiyi getirebilir aslında. Bu durumda tek çözüm abonelik kalıyor.

Ben İstanbul’da, Ankara’da yayımlanan dergilerin yanı sıra İstanbul dışındakileri de gönderdikleri oranda okuyorum, yazıyorum.

Kitap mağazaları artık LP ve CD de satıyor. Bir klasik müzik tutkunu Türk müziğinden çok az solistin CD ya da LP’sini bulabiliyor.

Oysa TRT elindeki kayıtları yayınlayabilir, bir zamanlar saz sanatçılarının ve ses sanatçılarının icraları kaydedilip satışa sunulmuştu.

Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası’nın, Devlet Opera ve Balesi’nin de icralarının kaydı yayınlanabilir.

Şu anda ulaşabildiğimiz tek kayıtlar İdil Biret’e ait olanlar.

Gerek Türk gerek Batı müziği icraları kaydedilip satışa sunulmalı.

Bir kutu içinde İdil Biret’le ilgili iki kitap yayımlandı.

Birinci kitap ‘İdil Biret: Kayıtlar ve Yorumlar.’

Hazırlayan: Ünal Öziş.

Kapaktaki yazı: “Hayatım boyunca pek çok dâhi çocuk gördüm ve tanıdım. Ama hiçbiri beni Paris’te tanıştığım genç bir Türk kızı kadar etkilemedi. Büyülenmiştim; o çalarken gözlerim yaşardı. Ne olağanüstü bir yetenek ve eşsiz bir icracı. Bu genç kızı geleceğin birkaç büyük sanatçısından biri olarak görüyorum.“

Arthur Rubinstein, Paris, 1955

İlk sayfada Ünal Öziş’in ‘Önsöz’ü var. Onu İdil Biret’in yaşam öyküsü izliyor. Devamı şöyle:

İdil Biret Hakkında Kitaplar

İdil Biret’in Kayıtlarına Genel Bakış

TÜYAP Fuarcılık Grubu tarafından Türkiye Yayıncılar Birliği işbirliği ve Adana Valiliği, Adana Büyükşehir Belediyesi, Çukurova Fuarcılık A.Ş. destekleri ile hazırlanan Çukurova 16. Kitap Fuarı, 14–22 Ocak’ta Tüyap Adana Uluslararası Fuar ve Kongre Merkezi’nde gerçekleşecek.

Fuar, 300’e yakın yayınevi ve sivil toplum kuruluşuna ev sahipliği yapacak, 93 panel, söyleşi, atölye çalışmaları ve çocuk etkinliklerinden oluşan kültür etkinlikleri ve imza günlerinde, yazarlar okurlarıyla buluşma fırsatı bulabilecek.

Fuarın konukları arasında yer alan Ahmet Telli, Ayşe Kulin, Aytül Akal, Barış Terkoğlu, Barış Pehlivan, Behiç Ak, Buket Uzuner, Doğu Yücel, Engin Alan, Eray Hacıosmanoğlu, Erdem Atay, Faruk Dilaver, Hicabi Demirci, Hidayet Karakuş, Kahraman Tazeoğlu, Kemal Varol, Koray Avcı Çakman, Mine Söğüt, Miyase Sertbarut, Murat Ağırel, Murathan Mungan, Mustafa Balbay, Nihat Genç, Nilgün Ilgaz, Osman Pamukoğlu, Prof. Dr. Ahmet Şimşirgil, Prof. Dr. Nurullah Genç, Saygı Öztürk, Sedef Kabaş, Sevil Atasoy, Sinan Akyüz, Sinan Meydan, Sinan Yağmur, Şükrü Erbaş, Talha Uğurluel, Timur Soykan, Tülin Kozikoğlu, Ümit Özdağ, Ünal Güner, Yılmaz Özdil, Zeynep Oral ve daha birçok birbirinden değerli 500’e yakın şair ve yazar dokuz gün boyunca düzenlenecek etkinlikler ve imza günlerinde başta Adana olmak üzere Akdeniz’in çeşitli illerinden gelen okurlarıyla buluşma fırsatı yakalayacak.

BÖLGE İÇİN ÖNEMLİ

Çukurova Kitap Fuarı’nın, bölge için önemli bir kültür şöleni olduğunu belirten Tüyap Fuarlar Yapım A.Ş. Genel Müdürü İlhan Ersözlü, düzenlendiği ilk yıldan bu yana Adana başta olmak üzere ve çevre kentlerden 3 milyona yakın okuyucuyu ağırladıklarını dile getirdi. Ersözlü “Çukurova Kitap Fuarı, öğrenci, genç, yetişkin, emekli her yaştan okurun ilgi gösterdiği, her zaman çok kalabalık söyleşilere ev sahipliği yapan ve imzaların coşkulu geçtiği bir fuar. 9 gün boyunca birbirinden değerli yazar, çizer, kültür insanı ziyaretçilerimizle buluşacak, etkinlikler, söyleşiler, imza günleri yapılacak. Tüm kitapseverleri coşkumuzu paylaşmaya bekliyoruz” dedi.

ÇUKUROVA’NIN DEĞERLERİ

İyi şair Süreyya Berfe de aramızdan ayrıldı. Yıllardır kendisini görmemiştim, sadece konuştum, sesini duydum.

İzmir Kitap Fuarı’nın ‘Onur Konuğu’ olduğu yıl Enver Ercan, onun üzerine ‘Gün Ola’dan Seferis’e’ başlıklı bir kitap hazırlamıştı.

Süreyya Berfe bakın ne demişti?

“Hem hayatın hem de şiirin acemisiyiz. Bir şair, bir fuarı onurlandırıyorsa, ne mutlu ona ve fuara.”

Kitapta

ARTIK şiir antolojileri yayımlanmıyor, şiir kitaplarının da satışı malum. Şairleri sık sık bazı kitapları yazarak anımsatmak gerekiyor.

Enver Ercan hem şairdi hem de yıllarca dergi yöneticiliği yaptı.

‘Şair Çünkü Onlar - Şiir Uçar Söz Olur’ kiabı iyi şairlerle yapılan söyleşileri içeriyor.

Enver Ercan (1958 - 2018) söyleşi kitabının özelliğini şöyle niteliyor:

“Kitapta yer alan konuşmalar, bir şiir severin, çağdaş Türk şiirinin toprağında farklı ve kalıcı izler bırakan şairlerin serüvenlerine sızma çabası olarak değerlendirilebilir. Şiirimizin tarihini doğru kavrayabilmek için önce coğrafyasını tanımak gerektiği çıkış noktam oldu. O coğrafyada belirginleşen konumları merak ediyordum çünkü.

Konuşmalarda genel bir yöntem uygulamadım. Konuşma bağlamı gerektirmedikçe daha önce yanıtlanmış soruları sormamaya çalıştım zaten. Bilmediklerimi öğrenmek istiyordum daha çok... Bugün baktığımda sorulması gereken nice soruyu sormamış olduğumu da görüyorum. Ama şiir okurunun da bir serüveni var. Şiirimizi böylesine gelişkin kıldıran yapıtlarıyla el verdiler, ufkumu genişlettiler, bana kendimi tanıttılar. Hepsine teşekkür ediyorum.

Şair çünkü onlar.”

Kimler söyleşiye katılmış:

İlhami Bekir Tez

Sahnede izlediğim, konuşmalarını dinlediğim Ayla Algan, Türk tiyatrosuna hem oyuncu hem de eğitmen olarak çok büyük katkılarda bulundu.

1936’da İstanbul’da doğdu, 2024’te aramızdan ayrıldı.

‘Yaratıcı Oyuncu Yaratıcı İnsan’ kitabını okursanız, bir büyük sanatçının hayatı ile birlikte tiyatro sanatına yaptığı katkıları da öğrenmiş olursunuz.

İlk sayfada bir ithaf:

“Kızım Sevi ve torunum Alya’ya...”

Teşekkür kimlere:

“Yazım aşamasında beni destekleyen Sevrin Uysal’a,

Araştırma aşamasında destek olan

Meşher’deki bir serginin kataloğuna baktığımızda İstanbul’u yeniden tanıyoruz.

Kataloğun tam adı:

‘Göz

Alabildiğine

İstanbul

Beş Asırdan Manzaralar’

İçindekiler:

Ömer M. Koç’un Sunuş’u:

“İstanbul’un panoramik ve geniş açılı tasvirlerinden oluşan Göz Alabildiğine İstanbul Sergisi, bu kadim şehrin 15. yüzyılın sonundan 20. yüzyıl başına uzanan bir görsel kesitini sunuyor.