“Biliminsanı, akademisyen, doktor, mühendis, sağlık çalışanı, öğretmen, bilişim-teknoloji uzmanı, yazılımcı gibi kritik öneme sahip meslekler için birçok ülke harekete geçerek bu yetişmiş beyinleri kendi ülkelerine çekmek için önemli adımlar atmaktadır” diyen CHP Gaziantep Milletvekili Bayram Yılmazkaya, “Ülkemizin yetişmiş beyin gücüne sahip çıkmak ulusal güvenliğimizin teminatıdır. Asıl bu konu beka meselesidir” diyerek hükümete ve ortağına göndermede bulundu.
“Güçlü bir Türkiye için; bilime, insanlığa ve eğitime gereken önemin verilmesi gerekirken beyin göçünü tetikleyen ve destekleyen politikalarla ülkenin geleceğinde büyük tahribatlar yaratılmaktadır” diyen Yılmazkaya, en son Almanya’nın uygulamaya soktuğu ‘fırsat kartı’ planıyla ilgili olarak; Almanya’nın, Türkiye gibi ülkelerden gelecek beyin göçüne teşvik verdiğini belirtip “Ülkenin insan kaynağını yok etmeye, küstürmeye yönelik atılan adımlara izin vermeyeceğiz. Ülkenin bilgili, eğitimli, deneyimli, nitelikli, düşünen ve üreten insanlarının her zaman yanındayız. Bu önemli mücadeleyi geleceğin Türkiye’si için hep birlikte vereceğiz” ifadelerini kullandı.
AF TARTIŞMALARI MECLİS’E TAŞINDI
CHP’nin TBMM Adalet Komisyonu Sözcüsü, İstanbul Milletvekili Zeynel Emre; son günlerde Cumhur İttifakı’nın küçük ortağı konumundaki MHP üzerinden gündeme getirilen af tartışmalarını Adalet Bakanı Bekir Bozdağ’a sordu.
CHP’li Emre’nin önergesinde dile getirdiği bazı sorunlar özetle şöyle:
“Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşundan itibaren özel ve genel olmak üzere kaç af düzenlemesi kanunlaştırılarak uygulamaya konulmuştur? Bunların kaçı özel, kaçı genel af niteliğindedir ve hangi tarihte yasalaşmıştır?
İşbaşındaki 66. Türkiye Hükümeti’nin gündeminde bir af düzenlemesi var mıdır? Varsa bu düzenlemenin kapsamı nasıldır?”
GÜNÜN SÖZÜ
DPT’nin kuruluşunda büyük emeği olan Nobel ödüllü bilimadamı Prof. Jan Tinbergen’i saygı ile anıyorum. Planlama ve plan; ciddiyet, disiplin, rasyonellik demektir. Türkiye, 1961’de girdiği Planlı Kalkınma Sureci’nden, 2015 yılında DPT’nin kapatılıp sıradan Kalkınma Bakanlığı’na dönüştürülmesinden itibaren uzaklaşmıştır.
Planlama, başbakana bağlı, bakanlıklar üstü bir kuruluştu; DPT Müsteşarı, özellikle Yüksek Planlama Kurulu (YPK) toplantılarında, başbakanın yanında, bakanlar üstü bir pozisyondaydı.
Hiç şüpheniz olmasın ki eğer DPT olmasaydı Türkiye bugün ulaştığı gelişmişlik düzeyine gelemezdi. Mensubu olmaktan gurur ve şeref duyduğum DPT, birçok kuruluşa örnek olmak üzere teşkilatlanmıştı.
DPT’de Özal, Kemal Cantürk, Memduh Aytur, Hüsnü Kızılyalı, Mustafa Ernam, Prof. Dr. Bilsay Kuruç gibi birbirinden değerli müsteşarlarla çalıştım. DPT’ye girdiğimizde, bize verilen oryantasyon programları içinde en etkileyici olanı, ‘uzman namusu’ olmuştur. Planlama uzmanları, ülke sevdalıları olarak Türkiye için doğru olan her şeyi çekinmeden, korkmadan ifade edeceklerdir.
DPT 2015’te Kalkınma Bakanlığı’na dönüştü, 2018’de tamamen kaldırıldı. Biz DPT uzmanları, 36 yıldır, İstanbul’da her ayın ilk cuması toplanıyoruz. Bu kuruluş yıldönümünde, Planlama’da şerefle görev yapmış, Türkiye’ye birçok katkıları olan arkadaşlarımı selamlıyorum.
Selçuk MARUFLU - 27.09.2022
(Bu yazının tümü Google’dan bulunarak okunabilir.)
GÜNÜN SÖZÜ
İşçi, işveren ve hükümet temsilcilerinden oluşan 15 kişilik Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun her yıl olduğu gibi aralık ayı başında toplanması bekleniyor. Siyasi iradenin takınacağı tutum ile saptanacak yeni ücret 1 Ocak 2023’ten itibaren yürürlüğe girecek.
Bilindiği üzere geçen aralık ayında net asgari ücret yüzde 50.3 oranında artışla ve vergi dışı bırakılarak 4.253 lira olarak belirlenmişti. Temmuzda işçi sendikalarının “ara zam” talebini patronlar da destekleyince yüzde 30 artışla net 5.500 liraya yükseltildi.
2023’ün seçim yılı olmasından ötürü yeni asgari ücrette beklentiler hayli yüksek. Kamuoyuna yansıyan bilgilere göre siyasi iradenin yeni asgari ücreti yüzde 40-50 oranında değişken zamla net 7.500- 8.500 lira arasında saptayacağı savlanıyor. Ancak bu rakam sürpriz şekilde daha yukarıda da olabilir. Neden 10 bin lira olmasın?
Aynı şekilde kamu emekçisi, memur ve emeklinin de 2023 yılı için zam beklentisi oldukça fazla. Bakalım siyasi irade umulanları ne denli karşılayacak. Zira seçim demek oy demek.
Şükrü KARAMAN
(Bu yazı, Erdoğan’ın dün “Memur zammını ciddi şekilde artıracağız” açıklamasından iki gün önce yazılmıştır.)
GÜNÜN SÖZÜ
2 Ekim Pazar günkü seçimlerde yaklaşık 6.6 milyon Bulgaristan vatandaşı sandık başına gidecek. Favori aday olan bir önceki Başbakan Boyko Borisov’un, GERB Partisi’nin lideri olarak yeniden seçilip başbakanlık koltuğuna oturması bekleniyor. 2009-21 yılları arasında üç dönem başbakanlık görevinde bulunun Boyko Borisov, daha önce Sofya Belediye Bakanlığı’nda bulunmuş ve eski Başkan Jivkov’un korumalığını yapmıştı.
Türklerin oluşturduğu ‘Hak ve Özgürlükler Hareketi Partisi’nin (HÖH) seçimlere iddialı girdiği belirtiliyor. HÖH bir önceki seçimlerde 240 sandalyeli parlamentoya 34 milletvekili sokmuş ve üçüncü sırada yer almıştı. Parti çevrelerinde yüzde 15 oy alıp parlamentoya 40 milletvekili sokmanın hedeflerini yapıyor.
Türkiye’de bir önceki seçimlerde olduğu gibi Bursa, İzmir, Kocaeli, Kırklareli, Edirne, Çorlu, Tekirdağ, İstanbul gibi kentlerde Bulgaristan göçmeni nüfusun yoğun olduğu bölgelerde 165 sandık kurulacak. Bir önceki seçimde 126 sandıkta oy kullanılmıştı. 62 ülkede seçim yapacak Bulgaristan’ın en çok sandığı Türkiye’de açılacak.
Bir Bulgar hükümet yetkilisinin izlenimlerine göre, Bulgaristan vatandaşları seçimden artık bıkmış vaziyette, bu da sandığa gitme oranını daha da düşürecek... Bir önceki seçimlerde katılım yüzde 40 civarında kalmıştı.
DİL DERNEĞİ’NİN ÖDÜLLERİNİ KİMLER ALDIÇANKAYA Belediyesi’nin desteğiyle Dil Derneği tarafından düzenlenen ‘90. Dil Bayramı’ etkinliği Doğan Taşdelen Çağdaş Sanatlar Merkezi’nde gerçekleştirildi. Alper Taşdelen’in ev sahipliğinde gerçekleşen etkinliğe Dil Derneği Başkanı Sevgi Özel ve usta edebiyatçı Ataol Behramoğlu’nun yanı sıra yazar ve edebiyatçılar ile çok sayıda vatandaş katıldı. Seçici Kurul’un değerlendirmeleri neticesinde Ömer Asım Aksoy Ödülü ‘Sırça Kanatlar’ isimli öykü kitabından dolayı Derya Sönmez’e verildi. Onur ödüllerine ise Ahmet Özer, Canan Güllü, Sedef Kabaş, Neptün Soyer, Güneş Çakmakoğlu ve Türkiye Barolar Birliği layık görüldü.
BASIN KARTLARI SORUNU SÜRÜYORCHP Antalya Milletvekili Çetin Osman Budak, basın üzerine bir açıklama yaptı. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı tarafından dağıtımı geciktirilen basın kartlarını TBMM gündemine taşıyarak Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay tarafından yanıtlanması talebiyle TBMM Başkanlığı’na bir soru önergesi veren Budak, “İletişim Başkanlığı, basın kartlarının yenilenmesini kasıtlı olarak geciktiriyor. TBMM Genel Kurulu’nun açılması ile gündeme gelecek Dezenformasyon Kanun Teklifi’nin yasalaşmasını bekliyor. Kanun Teklifi yasalaştıktan sonra birçok basın mensubunun kartı sadece iktidara muhalif oldukları gerekçesiyle iptal edilebilecek.”
Sait BALCI-Araştırmacı
Antalya tabii ki ‘turizmin başkenti’. Yerel gıdaya ve sürdürülebilir tarıma sahip çıkmanın önemini vurgulamak amacıyla etkinlik, ‘Antalya’dan Dünyaya’ felsefesine dayandırılmıştı. Turizme dayalı tam bir gastronomi şölenine ev sahipliği yaptı Antalya.
Uluslararası Food Fest Antalya kapsamında Karaalioğlu Parkı içinde kurulan festival alanı Antalyalıların ve turistlerin akınına uğradı. Antalya’nın yerel tarım ürünleri ile lezzetlerinin yer aldığı stantlar yoğun ilgi gördü. Festivalin ziyaretçileri, Antalya’nın yerel mahsullerini tanırken zengin gastronomisinin tadına baktı, eşsiz lezzetlerini keşfetti. Tropikal meyveleri tanıdı. Bu konuda muz ve mango ile öne çıkan ilçeler Alanya ve Gazipaşa idi...
23-25 Eylül tarihlerinde gerçekleşen festivalin resmi açılışı Antalya Büyükşehir Belediye Başkanı Muhittin Böcek tarafından yapıldı. İkinci güne Antalya Coğrafi İşaretli ‘Tavşan Yüreği Zeytin Hasadı’ etkinliğiyle başlayan festival, üç gün boyunca onlarca panel, söyleşi, workshop ve konsere ev sahipliği yaptı.
PANELLER GASTRONOMİYE IŞIK TUTTU
Alanında uzman isimlerin katıldığı panel ve söyleşilerin düzenlendiği festival, gastronomi, turizm ve ekonomi dünyasına ışık tuttu. Festivalin birinci gününde Ceyda Düvenci Sunumu ile Antalya Mutfağı, Antalya Büyükşehir Belediyesi Turizm Danışmanı Osman Ayık’ın sunduğu Meslek Örgütlerinin Yerel Yemeklere ve Tarıma Bakış Açısı, Dilara Koçak’ın konuk olduğu Sürdürülebilir Yaşam için Sürdürülebilir Beslenme, ülkemizin önemli turizm temsilcilerinin katıldığı STK’lerin Sürdürülebilir Turizm ve Gastronomi Politikaları, Sahrap Soysal’ın konuk olduğu Coğrafi İşaretli Tavşan Yüreği Zeytinli Tarifler ve gastronomi sektörünün önde gelen isimlerinin bir araya geldiği Şeflerin Yerel Mutfağın Tanıtımında Etkisi başlıklı panel ve söyleşiler ilgiyle takip edildi.
Festival, panel ve söyleşilerin yanı sıra ünlü şeflerin yerel ürünlerle yaptıkları şovlara, keyifli konserlere de sahne oldu.
Böcek de üç gün boyunca festival alanında festival katılımcıları ve vatandaşlarla buluştu. Bu yıl ilkini düzenledikleri festivalin yoğun ilgi gördüğünü ifade ederek, “Üç gün boyunca kentimizde gastronomi şöleni yaşandı. Turizmin ve tarımın başkenti olan kentimize önemli bir festival kazandırmanın mutluluğunu yaşıyoruz. Halkımızın ve sektörün ilgisi ne kadar doğru bir iş yaptığımız gösteriyor. Uluslararası Gastronomi Festivali’mizde şehrimizin Akdeniz lezzetlerini ve ürünlerini, mutfak kültürümüzü dünya arenasında hak ettiği noktaya getirmek için önemli bir adım attık ve bunu gelecek yıllarda da devam ettireceğiz” dedi. Böcek ilgi karşısında “Festivali, Gaziantep seviyesine getirmemiz gerekiyor. Bu nedenle kadromuzu kurmaya başlayacağız” demesi dikkat çekti.
Yemek fuarlarında Gaziantep önder, onu Hatay, Afyon, Adana izliyor... Sırada Kastamonu, Edirne, Kayseri, Trabzon, Ordu’yu sayabiliriz.
300 ünlüyü, 20 Michelin yıldızlı şefi ve 70 ülkeden yüz binlerce lezzet tutkununu GatsroAntepFest’te ağırladı.
- Dünyaca ünlü Michelin yıldızlı şeflerin yanı sıra Türkiye’nin ünlü şeflerinin, gurmelerin, yaşam koçlarının, diyetisyenlerin, tarım üreticilerinin, gastronomi öğrencilerinin, gıda üreticilerinin, otel ve restoran yatırımcılarının, sektör temsilcilerinin ve gastronomi profesyonellerinin katılımıyla gerçekleşen festival yaklaşık 2.5 milyon ziyaretçisiyle rekor kırdı.
- “İngiltere, İspanya, Kolombiya, Portekiz, İtalya, Almanya, Birleşik Arap Emirlikleri, Peru, Brezilya, Fransa, Bangkok ve Danimarka” gibi ülkelerin katıldığı festivalde 19 panel, 9 söyleşi, yarışmalar ve yemek atölyeleri düzenlendi.
ANTEP MUTFAĞININ GÜCÜ
- ‘Bereketli Hilal’in tahıllarının, Akdeniz’in meyve ve sebzelerinin, uzak doğunun baharatlarının Gaziantep’te yetişen ürünlerle bileşkesi olan Antep mutfağı, dünyada şehir adıyla anılan tek mutfaktır. Bu doğrultuda Gaziantep Büyükşehir Belediyesi, Türkiye’nin ilk mutfak müzesini açtı. Ayrıca coğrafi işareti Gaziantep’te olan ve dünyada Antep fıstığı olarak bilinen ürünün müzesini açarak fıstığa verilen değeri ortaya koyması çok önemlidir. Antep mutfağı 500’e yakın özgün yemek çeşidiyle Avrupa’nın “Seçkin Destinasyonlar Projesi”nin (EDEN) 2015 yılında Yerel Gastronomi ve Turizm Ödülü’ne layık görüldü. Gastronomi alanında en iyiyi ve daha ileriyi hedefleyen Gaziantep’te mutfakla ilgili tematik müze çalışmaları tüm hızıyla devam ediyor.
ATOM KARINCA DENİYOR
- Festival kapsamında Peynir Müzesi UDMA, Rahiya Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Müzesi’nin açılışı yapan Gaziantep Büyükşehir Belediyesi, Pekmez Müzesi ile de sona gelmiş.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, Çevre Kanunu kapsamında denetimler yapıldığını, 103 tesise 9 milyon 101 bin 324 TL idari para cezası uygulandığını, 32 tesisin faaliyetinin durdurulduğunu bildirdi.
Tekirdağ Milletvekili Dr. İlhami Özcan Aygun, Tekirdağ’daki hava kirliliğine ilişkin kapsamlı bir soru önergesi verdi. Önergeye yanıt veren Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum; 2872 sayılı Çevre Kanunu’na işaret ederek, mevzuata aykırı tespit edilen kömürlerin piyasadan toplatılıp, il dışına çıkarıldığını kaydetti. Kurum, bu konuda 2021 yılından bugüne kadar 378 çevre denetimi yapıldığını, 32 tesisin faaliyetinin durdurulduğunu belirtti.
Bakan Kurum, sürdürülebilir tüketim ve üretim için çevre dostu uygulamaların arttırılmasını hedeflediklerini savunarak, Temiz Hava Eylem Planlarının 2020-2024 yıllarını kapsayacak şekilde ikinci beş yıllık dönem için hazırlandığını, Tekirdağ için de yürürlükte olduğunu söylemekle yetindi. Bu planın Tekirdağ için yürürlükte olduğunu vurgulayan Kurum, “Hava Emisyon Yönetim Portalı, Bakanlığımız sunucularında faaliyette bulunmaktadır. Bu portal aracılığıyla üretilen stratejik hava kalitesi haritaları kullanılarak politikaların etkinleştirilmesi faaliyetleri sürdürülmektedir” dedi.
TEKİRDAĞ NE YAPACAK
Bu yanıtı değerlendiren Tekirdağ Milletvekili İlhami Özcan Aygun, hava kirliliğini önlemeye dönük sıkıntılara dikkat çekiyor.
Mevcut yasa ve yönetmeliklere işaret edilmesine karşın; Tekirdağ, hava kirliliği açısından Türkiye’nin havası en kirli illerinden biri olduğu görülüyor. Linyit ocakları sorunu, sanayi ve evsel ısınmada kömür kullanımının yarattığı etkiler büyük görülüyor. CHP iktidarında Tekirdağ’ın hava kirliliği sorununu çözeceklerini kaydeden Aygun, “İş başa düşmüştür” diyerek iddialı konuştu.
GAZİANTEP NOTLARI...
BİRÇOK
“Siyasete ilk girdiğimde ‘Fındığa dokunan siyasetçi yanar’ denilmişti. Biz bu öğüdü dinlemedik. Böyle gelmiş böyle gitsin istemedik. 4 yıllık bu meclis döneminde, toplam 4 fındık araştırma önergesinin üçünü biz verdik. Türkiye Cumhuriyeti’nde “Fındık Kanunu” yok. Fındığın tüm paydaşlarını içine alan, üreticiden sanayiciye, ihracatçıya, topraktan gümrüğe kadar, fındıktan çikolataya kadar sektörün tüm sorunlarını tek bir metinde çözecek bir kanun hazırlığımızı iki senedir yapıyorduk.”
Dr. Adıgüzel, ‘devrim’ niteliğindeki yeni kanun için özetle şöyle konuştu:
Fındık fiyatı tüm paydaşların katılımıyla belirlenecek. Fındık coğrafyasından başlayan fiyat belirleme süreci Cumhurbaşkanı ile bitecek. Önce illerde Rekolte Komisyonu, sonra Maliyet Komisyonu çalışacak. Fındık Fiyatı Tespit Komisyonu, ilk iki komisyonun çalışması ile belirlenen ulusal fındık maliyet rakamı üzerine en az yüzde 30-50 kâr edecek şekilde fındık taban fiyat önerisini açıklayacak. Cumhurbaşkanı da bu fiyatın altında olmamak üzere fındık taban fiyatını en geç 1 Ağustos tarihinde kamuoyuna açıklayacak.
Fındıkta kartelleşmenin önlenmesi ve serbest piyasa koşullarının işletilmesi için yabancı şirketlere kabuklu fındık alımı ve ihracat yasağı geliyor. Fındık Sigorta Fonu ile bahçeler sigortalanacak. Fındık üretimi yapılacak alanların 13 il ve 123 ilçe ile sınırlanması kanuna bağlanıyor. Arazi toplulaştırma ve miras yoluyla bölünmenin önlenmesi için gereken tedbirler alınacak. Üretim maliyetlerini düşürmek için gübre ve tarımsal ilaç gibi girdi kalemlerine özel vergi muafiyeti ve indirimler yapılacak. Mevsimlik işçiler sağlık ve sosyal yardım güvencesine alınacak. Yerli sanayici ve ihracatçıya kapsamlı teşvikler veriliyor. Bir araya gelme, kümelemenin teşviki için de hem arazi hem finans desteği sağlanıyor. FİSKOBİRLİK, uluslararası ölçekte de rekabet edebilecek ve fındık üreticisine destek verebilecek kredi ve teşvik kapsamına alınıyor.
TREN Mİ GELİYOR
Fındık ihracatının doğrudan bölgeden yapılarak ulaşım maliyetlerinin azaltılması için fındık coğrafyasındaki limanlar modernize edilecek. Yine fındık ihracatındaki ulaşım maliyetlerini azaltmak için en çok fındık ihracatı yapan Ordu, Giresun ve Trabzon illeri demiryolu sistemine bağlanacak.
DİL DEVRİMİ 90 YAŞINDA
MUSTAFA Kemal Atatürk