×
2020’de sade yaşama geçmeyi deneyin derim. Abartılı mobilyalar, onlarca ayakkabı, onlarca elbise ile huzurlu bir hayat sürdüremezsiniz. Aldığınız her gereksiz eşya dünyanın hammadde kaynaklarının biraz daha tükenmesi demektir.
80-100 sene önce Anadolu’daki insanlar günlük yaşamlarında 20-30 eşyaya sahiptiler. 1980’lerden sonra ipin ucunu iyice kaçırdık. Gördüğümüz her şeyi satın alıp evlere yığmaya başladık. Her sene kaban değiştirdik. Sıklıkla mobilya yeniledik.
Dünyanın en zengin insanları 20 yıllık otomobil kullanırken, 15 yıllık palto giyerken bizler iyice hedonist olduk. Sonuçta geldiğimiz yer 460 milyar dolar kadar dış borç, 300 milyar dolar kadar iç borç (finans kurumlarına olan kredi borcumuz). Ali ÖZDEMİR
GÜNÜN SÖZÜ
“TÜRKİYE’de kendilerini çağdaş dünyanın parçası sanan sözde aydınları ve okumuşları da dahil, bir kültürel şok tedavisine gereksinimi var. Biz modern sanayinin müşterisiyiz ama düşünce yapımız Ortaçağ’dan öteye geçmiş değil.”
Prof. Dr. Doğan KUBAN
‘KANAL İSTANBUL’ İÇİN YASA GEREKMİYOR MU?
Türkiye
Perinçek’in yeni bir kitap yazdığını haber veriyor Kömeçoğlu... Kitabın adı: ‘Arşiv Belgeleri Işığında Türk-Rus Diplomasisinin Gizli Sayfaları: Muhteşem Süleyman’dan Nâzım Hikmet’e’. 460 sayfa.
İsminden de anlaşıldığı üzere kitap, Türk-Rus ilişkilerini ele alan farklı dönemlerden ve farklı olaylardan oluşuyor. Esas olarak olumlu yanları ön plana çıkartıyor. Ayrıca aralarda Ermeni meselesiyle ilgili kritik bölümler de var. Kitabın önsözünü Rusya’nın yaşamakta olan en önemli Türkologlarından, eski Moskova Devlet Üniversitesi Asya ve Afrika Ülkeleri Enstitüsü Müdürü Prof. Mihail Meyer yazmış. Son sözü de Aleksandr Dugin’e ait. İkisi de yazılmış olmak için değil; nitelikli, kitaptaki tezleri tartışıyorlar. Hem Türk-Rus işbirliğinin olumlanması, hem de Ermeni meselesinde Türk tezlerinin yayılması bakımından bu yazılar önemli.
Kitabın içeriği nedir diye soracak olursanız... Kitap, Türk-Rus ilişkilerinin tarihsel arka planındaki olumlu yönlerini merkeze almaktadır. İki ülke arasındaki siyasi, askeri işbirliklerini ortaya koymakta, iki toplumun kültürel, sanatsal ve edebi ortak yönlerinin altını çizmektedir. Bu çalışma, günümüzde hızlı bir şekilde gelişmekte olan stratejik ortaklığın sağlam bir zemine oturmasına ve bu ortaklığın tarihsel olgularla desteklenmesine hizmet etmektedir. Kitap, diğer taraftan Ermeni meselesi konusunda Türkiye’nin tezlerini de bölüm bölüm incelemektedir. ABD’de peşi sıra kararların alındığı bir dönemde Rusça konuşan ülkelerin kamuoyunu bilgilendirmek açısından önemli.
Kitapta Kurtuluş Savaşı’nda İnebolu’nun lojistik faaliyetindeki rolü de ele alınıyor. Denk kayıklarının fotoğrafı bulunuyor. Ayrıca Sovyet denizaltılarının gizli görevle İnebolu’ya geldikleri de anlatılıyor.
Kitabının yaklaşık 20 seneyi bulan bir arşiv çalışmasının ürünü olduğunu söylüyor Perinçek...
Dolayısıyla şimdiye kadar yazılmış Türk-Rus ilişkilerine dair eserlerden içerdiği özgün belge ve kaynaklarla farklılık göstermekte ve tarih bilimine de yeni bir katkı sunmaktadır. Bilimsel bir çalışma olmakla birlikte, iki ülke arasındaki tarihin bilinmeyen, ilginç sayfalarına ışık tutarak ve görsel malzemelere de sık yer vererek geniş bir kitleye hitap etmektedir. Dolayısıyla kitap, sadece akademik çevrelerle sınırlı kalmayacak, geniş bir okuyucu potansiyeline sahiptir.
2020 ZOR YIL OLACAK, DERTLER BİTMEYECEK
Çalışma
Yılgın değiliz. 2020’nin tüm hak ve özgürlükleri; emeğin baskı altında olmayacağı, herkesin adalet ve demokrasiden özgürce, insanca pay alacağı günleri getirmesini diliyoruz. Dileğimizin yaşama geçmesi için Atatürkçü düşünceyle, aklın öncülüğüyle, bilimin ve sanatın verileriyle daha çok çalışacak, daha uyanık ve duyarlı olacağız. Ortak dilimiz Türkçeyle birbirimizi doğru anlayacağımız, türkülerimizi coşkuyla söyleyeceğimiz günlerde buluşacağız. Bu nedenle 2020’nin, ülkemizin ve Türkçemizin üzerindeki kara bulutları, demokrasinin olmazsa olmazı olan hukukun üstünlüğünü pekiştirerek dağıtmasını diliyoruz. Sevgi ÖZEL
‘ÇILGIN PROJE’DE ISRAR
CUMHURBAŞKANI Erdoğan’ın Kanal İstanbul projesini eleştirenlere karşı “İsteseniz de istemeseniz de Kanal İstanbul yapılacaktır” sözü üzerine eski Adalet Bakanı Prof. Dr. Hikmet Sami Türk, yazılı bir açıklama yaptı:
“Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Başbakanlığı döneminde isabetli bir niteleme ile ‘çılgın proje’ olarak kamuoyuna açıkladığı Kanal İstanbul Projesini –doğal dengeleri bozacak çevresel etkilerini, yüksek maliyetini, Montreux Boğazlar Sözleşmesi açısından hukukî sakıncalarını dile getiren eleştiri ve uyarıları dikkate almaksızın– her ne pahasına olursa olsun gerçekleştirmekte kararlı olduğu anlaşılıyor.
Oysa proje, ekosistem üzerindeki olumsuz etki ve sonuçlarıyla her şeyden önce bir doğa kıyımı olacaktır. Ayrıca Anayasa’mıza göre bölünmez bir bütün olan Türkiye’nin Trakya bölgesini ve İstanbul’u bir fantezi uğruna gereksiz yere ikiye bölecek, İstanbul’u bir ada şehri haline getirecek.
Kanal açmakla Türkiye’nin ne kazanacağı belli değildir. Tek gerekçe olarak gösterilen İstanbul Boğazı’ndaki kazaları önlemek, kanalın açılmasıyla da gerçekleşmeyebilir. Kazaları önlemek için Boğaz’daki deniz trafiğini azaltmak ise İstanbul Kanalı’ndan geçiş zorunluğu koymadıkça gerçekleşmez. Ama böyle bir zorunluk, ticaret gemileri için kural olarak Boğazlardan geçiş serbestliği ilkesini koyan Montreux Sözleşmesi ile bağdaşmaz.
Bu nedenlerle İstanbul Kanalı, beklenen yararları sağlamayabilir.
Kanalın açılmasına karar veren tek kişi olarak Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın konunun her yönüyle ilgili uzmanların katılımıyla son bir değerlendirme yapmasında yarar vardır. Çünkü sıradan bir kanal açılması değil; İstanbul ve Trakya’yı, Karadeniz ve Marmara’yı etkileyecek, sonuçları bütün Türkiye’ye yansıyacak bir ‘çılgın proje’ söz konusudur.”(Ayrıca 34 maddelik dilekçeyle Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na itiraz eden CHP’li
Aygun, 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’nda değişiklik yapan yasa teklifi hazırlayarak, mezun olduktan sonra 6 ay iş bulamayan üniversite mezunlarının 9 ay boyunca ‘genç işsizlik ödeneği’ adı altında bir destek almasını önerdi. Genç işsizlik ödeneği, 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde 50’si oranında olacak.
Teklifte, yükseköğrenimini tamamlayarak İş ve İşçi Bulma Kurumu’na başvuranlara işsizlik ödeneği verilmesi amaçlandı. Buna göre kendi istek ve kusurları dışında iş bulamayan üniversite mezunu gençler, mezuniyet tarihlerini takip eden yedinci aydan itibaren başlamak üzere dokuz ay boyunca genç işsizlik ödeneği alabilecek.
15-34 yaş grubunu içine alan geniş tanımlı genç işsiz sayısı 2 milyon 801 bine çıkarak Cumhuriyet tarihinin rekorunu kırdı. Geniş tanımlı genç işsizlikte üniversite mezunu işsiz sayısının 957 bine çıkması, yaşanan istihdam krizi açısından düşündürücü bulunuyor.
EMEKLİ JEST BEKLİYOR!
Aldıkları düşük aylıklarla geçinme uğraşı veren, 6 ayda bir yüzde 4, 5, 6 gibi zamlarla yetinmeye çalışan gariban emekli, aylıklarında göreceli iyileştirme yapılabilmesi için yeni intibak yasasının yeni yılda çıkarılmasını talep ediyor. İç hukuk yolları tükendiğinden ve AİHM’nin yapılan başvuruyu reddetmesinden ötürü, intibak yasasının yaşama geçirilmesinin tek yolu siyasi iradenin alacağı karara bağlı.
Olası yeni yasa 2008 sonrasında emekli olanlara uygulanan eşitsizliği de ortadan kaldıracak. Yeni yıla sayılı günler kala promosyondan hâlâ haber yok. 2017’de bankalar tarafından ödenen 300, 375 ve 450 liralık tutar iki katına çıkartılabilir mi? Şükrü KARAMAN
ANDEZİT TAŞINDA ‘ATATÜRK VE ANKARA’
ÇANKAYA
Mühendislikte statik hesaplarından asma köprülere, resimde perspektiften bir fabrikanın, marketin işletmesine, müzikte notaların vuruşlarından teldeki oranına kadar akla gelen her alanda mübalağasız hep matematik vardır. Olmadığı alan yok... Galileo de zaten “Doğanın dilidir matematik” demiş...
Okullarımızda matematik dalında pek iyi değiliz. OECD’nin PISA verilerine göre 2019’da biraz ilerleme kaydetmişiz. Ama bu yetmez. G20’lere giren bir Türkiye’nin orta gelir tuzağını aşıp kişi başına düşen milli geliri 10 bin Euro’nun katbekat üzerine çıkarması için eğitimde matematiğe son derece önem vermesi şart. Dijital çağdayız. Her şeyin temelinde matematik olduğunu söylemeye gerek yok. Fark edebilenler için matematik her yerdedir.
1930’larda İstanbul Üniversitesi reformu çerçevesinde Türkiye’ye davet edilen Alman bilimadamlarından biri de Prof. Richard Edler von Mises’tir. Berlin Üniversitesi’nden gelmiş. 1930’lu yıllarda uygulamalı matematiğin hemen hemen bütün dallarında dünya çapında bir otorite olan Mises, Almanya’da eğitim gören Prof. Kerim Erim ile Matematik Enstitüsü’nü yönetmiş. Gelen profesörler arasında ‘en tecrübeli olanı ve en çok hürmet edileni’dir. Matematikçi olarak Türkiye’de yükseköğrenime büyük katkı yapmış. Mises, Harvard Üniversitesi’nin davetiyle 1939’da Türkiye’den ayrılmış. O dönemlerde yetişen ünlü matematikçi Prof. Dr. Cahit Arf’ın da bugün 22. ölüm yıldönümü. Arf, 1910’da Selanik’te doğmuş. 26 Aralık 1997’de İstanbul’da vefat etmiş. Fransa’da eğitim görmüş, doktorasını Almanya’da Göttingen Üniversitesi’nde yapmış. Kendi adıyla anılan ‘Arf sabiti’, ‘Arf halkaları’ ve ‘Arf kapanışları’ gibi terimleri bilim dünyasına kazandıran bir dehadır. Doktora hocasıyla birlikte ‘Hasse-Arf teoremi’ geliştirmiş. 10 liralık banknotların ön yüzünde Mustafa Kemal Atatürk’ün resmi, arka yüzünde ülkemizde yetişmiş en iyi matematikçilerden Cahit Arf’ın resmi var. Onun adıyla her yıl konferanslar düzenleniyor. Türkiye ona değer vermiş. Ama bu yetmez, daha birçok Cahit Arf’lar çıkarmalıyız aramızdan. Eğitimde hedeflerimizden biri mutlaka bu olmalı...
ÇED RAPORUNU KİM VERMELİDİR?
SON haftalarda, Kanal İstanbul’un yapımı çalışmalarını hızlandırmak, ÇED raporu almak için İTÜ ve İÜ gibi İstanbul’un köklü üniversitelerine başvurulmazken, denizi olmayan Ankara’daki ODTÜ ve diğer taşra üniversitelerinin görüşlerine başvuruluyor. Bu durum İstanbulluları rencide ediyor. Olsa olsa emir kulu zihniyeti taşıyan taşra üniversitelerinden istenen rapor kolayca alınabilir, diye düşünülmektedir.
Benzeri bir olayda da İstanbul AKM’nin çürüklük iddiası için İTÜ’nün ‘sağlam’ raporu kabul edilmeyerek, Sakarya Üniversitesi’nden ‘çürük’ raporu alınmıştı. 2008’de Sabancı Holding’ce sağlanan hibeyle 30 milyon dolarlık restorasyon projesi durdurulmuştu. İş 10 yıl atıl kalmıştır. Yeni AKM, işadamı Fettah Tamince tarafından yapılıyor. İşin kabası Nisan 2020’de, açılışı da 2020 sonunda bitebilir. Projeyi canlı izliyorum. Proje son hızla kaliteli ve hızlı ilerlemektedir. Fiyatını Allah bilir! Aslan ÖZMEN-Yük. Mühendis
‘HER AİLE BİR OKULDUR’
MERSİN
Bir de Kanal İstanbul üzerinden arsa spekülasyonu yapan ve milyar milyar rant sağlamak isteyen inşaatçılar grubu var. Saray’daki Montrö düşmanı lobi ve menfaat lobisi ise iktidara gaz vermeye devam ediyor. Gazeteci dostumuz Kerem Çalışkan, Odatv.com’da Montrö gerçeğini anlatıyor:
YAVUZ VE MİDİLLİ
Montrö, Atatürk’ün Hitler’e Boğazlar’ın kapısını kapatmasıdır. Montrö, Atatürk’ün II. Dünya Savaşı’nda Almanların Boğazlar’dan Karadeniz’e çıkıp Rusya’yı vurarak, Türkiye’yi istemediği bir savaşın içine sürüklemesine karşı aldığı bir önlemdir.
Atatürk böylece, I. Dünya Savaşı’nda Almanların Goeben (Yavuz) ve Breslau (Midilli) komplosu ile Karadeniz’de Rus limanlarını ve gemilerini vurarak, Osmanlı devletini zorla savaşa sürüklenmesini ve bunun sonucu Sarıkamış faciasının bir kez daha tekrarlanmasını engellemek istemiştir. Ve engellemiştir.
Atatürk, II. Dünya Savaşı’nın mutlaka çıkacağını öngördüğü için kendisi yaşarken takip edip 1936’da imzalattığı Montrö ile I. Dünya Savaşı hatasının tekrarlanmasını engellemiştir. Atatürk’ün ölümünden sonra, onun öngördüğü gibi II. Dünya Savaşı patlamıştır.
Hitler Türkiye’yi kendi safında savaşa sürüklemek için büyük baskı yapmıştır.
Atatürk’ün silah arkadaşları, başta İnönü, Çakmak, Orbay, Karabekir olmak üzere, I. Dünya Savaşı dersleri ile dolu oldukları ve Atatürk’ün “Sakın savaşa katılmayın, I. Dünya Savaşı’ndan beter oluruz!” vasiyeti kulaklarında çın çın çınladığı için Alman baskısına direnmiş, tarafsız kalmayı başarmışlardır. Hatta Hitler’in Boğaz’dan gizlice geçebilecek denizaltılarına karşı Boğaz çıkışında, Kavaklar’a denizin altına çelik ağ germişlerdir. Montrö çelik ağlarla savunulmuştur!
Hitler,
Özellikle Orta Anadolu’da bu sektörün varlığını güçlü bir şekilde sürdürmesi gerekiyor. Bunun için üretim yapan çiftçileri sahiplenmek, onları yönlendirmek ve yönetmek ihtiyacı var.
Çünkü Türkiye’de çiftçinin sermayesi yok. Üretimin sürdürülebilmesi için geniş desteğe ihtiyacı var. Bu da ancak kooperatif kuruluşları eliyle yapılabilir. O nedenle öncelikle kooperatiflerin yeniden yapılandırılması gerekiyor. Ayakta kalan şeker fabrikalarının hepsi (Konya, Kayseri ve Amasya) kooperatif kuruluşları...
Güçlendirilmiş, şeffaf ve profesyonelce yönetilen kooperatifler, şeker sektöründe olduğu gibi tüm üretim branşlarında sözleşmeli üretimi geliştirebilir ve çiftçinin ayakta kalmasını sağlar. Çiftçi tarımdan uzaklaştığı takdirde onu tekrar tarıma yöneltme imkânı yoktur.
Başkan Hüseyin Akay bu noktada diyor ki:
“Üretim gücü olan çiftçinin bu üretim gücünü ayakta tutmak, çiftçiyi yaşatmak gerekir. Tarımın geleceği açısından en önemli hususlardan biri budur. Çünkü hem tarımı hem üretimi besleyen ve büyüten, aynı zamanda büyük istihdam sağlayan katma değerli çok önemli bir ürün pancar ve şeker. Üretimden pancarı çekerseniz, çiftçinin yapabileceği başka bir şey yok gibi gözüküyor. Açıkça söylersek, aç kalır.”
TÜRKŞEKER ÇEKİLİYOR MU?
Türkiye’de özelleştirmeden sonra şeker fabrikalarının yapısı şu şekilde oluştu: Türkiye’de 33 şeker fabrikası var. Şu an itibarıyla bunun 15’i devletin elindeki Türkşeker’e ait, 6’sı kooperatif fabrikası, 12’si de özel sektör fabrikası konumunda... Türkşeker fabrikası da şu anda özelleştirme kapsamında... Satışın ne zaman yapılacağı henüz belli değil. Satış halinde devlet şeker üretiminden çıkmış olacak...
Bunun için sektörü ayakta tutacak güçlü kuruluşlara ihtiyaç var. Bunu da ancak, yukarıda vurguladığımız gibi kooperatif fabrikaları başarabilir. En önemli örnek Kayseri Şeker ile Konya Torku.
Fiziki olarak değişen bir şey yok. Erciyes’e ilk kar geçen hafta düşmüş. Kayak sezonu açılmış; ilk ziyaretçiler de Rusya, Ukrayna, Polonya ve Belarus’tan gelmiş... İlk kar 40 santimmiş, ancak yapay karlama sistemi ile sezonu dinamik tuttuklarını söylüyorlar. Büyükşehir belediyesi bugüne kadar 200 milyon Euro yatırım yapmış, yatırımlar hâlâ sürüyormuş... Erciyes AŞ Genel Müdürü Murat Cahit Cıngı, Türkiye’nin en uzun ve en modern tesisi olduklarını belirterek “Bu sezon 2 milyon turist bekliyoruz” dedi. “İstanbul ve Ankaralı kayakseverleri de bekliyoruz” diye de ekledi.
Kayserili ünlü müteahhit Süleyman Çetinsaya’nın yaptığı beş yıldızlı otelle birlikte Kayseri’de beş yıldızlı otel sayısı üçü bulmuş. Dağda yeni bir beş yıldızlı otel daha faaliyete geçmiş. Oteller güzel de bunun dışındaki mekânlarda içki ile ilgili ‘sorun’ olduğunu kimse inkâr etmiyor. Bu konuyu uzatmayalım diyoruz.
Bize göre Osman Kavuncu, Kayseri’nin en ünlü ve adı unutulmayan isimlerden. Kayseri’ye çok şey kazandırmış. 1940’larda Almanya’da şehir planlama uzmanlığı eğitimi almış. 1950-57 arasında belediye başkanlığı yapmış. Bu dönemde yaptığı dört şeritli yollarla adını şehrin tarihine yazdırmış. Altyapı hizmetleri nedeniyle Kayseri’ye ‘güzel’ deniliyorsa, onun payı çok büyük.
Erciyes’teki yatırımlar da yarın öyle anılacak sanırız.
Osman Kavuncu’nun adının verildiği caddeden yaklaşık 7 kilometre gidilince, son yıllarda kıymeti daha iyi anlaşılan Kayseri Şeker Fabrikası ile karşılaşılıyor. Alaeddin Keykubad Gölü ile birlikte 2.5 milyon metrekare. Fabrika alanı ise 1 milyon 187 bin metrekare üzerinde kurulu. Adnan Menderes’in 1955 yılında açtığı tesisi Fransızlar kurmuş. O yıllarda 1200 ton pancar işlenirken, bugün bu kapasite günlük 13 bin tona çıkmış. Atatürk’ün Ruslara yaptırdığı ve 1937 yılında açtığı Nazilli Basma Fabrikası ile sosyal bakımdan birçok benzerliği var; spor, düğün ve sinema salonları ile burası da tam bir ‘Cumhuriyet belgeseli’...
Kayseri Pancar Ekicileri Kooperatifi Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Akay, “Kayseri ve Boğazlıyan fabrikalarımızın yanı sıra, geçen sene özelleştirmeden Turhal Şeker Fabrikası’nı da alınca, üç fabrika olarak toplam günlük 35 bin ton pancar işleme kapasitesine sahip olduk” dedi.
Yaklaşık 80 bin çiftçinin desteği ile var olan Kayseri Şeker