Bursa kiviyi sevdi

19 Mayıs’ta sokağa çıkma yasağı sürerken, Bursa kırsalını gezip tarımsal faaliyetlere ilişkin gözlemlerde bulunma şansım oldu. Batısından doğusuna, güneyinden kuzeyine gezdim. Ovada canlılık var. Bu yıl, nektarin ve şeftaliden umutlu çiftçi. İlaçlama, gübreleme, tekleme faaliyetleri sürüyor. Sebze dikimlerinde sona yaklaşıldı. Güzel bir hasat dönemi olur umarım.
Gezerken, gerek çiftçilerden, gerekse bana eşlik eden sevgili dostum Ziraat Mühendisi Bertuğ Karakule’den, Bursa tarımına ilişkin önemli bilgiler alma şansım oldu.
Tarım, malum stratejik önemde bir sektör. Olmazsa olmaz. Çiftçinin derdi çok ancak Bursa çiftçisi bilinçli, ölçeği kısmen yakalamış, gerekli yatırımları yapabilecek güce sahip. Hal böyle olunca, meyveciliğin üssü olan Bursa’da, kivi bahçeleri de artmaya başlamış. Biraz rakamlara bakalım.
Türkiye’de, geçen yıl 63 bin 798 ton kivi üretilmiş. Bunun 8 bin 168 tonu Bursa’dan, yani yüzde 13 gibi bir oran. Ama 2010 yılında durum çok farklıymış. Bursa’da kivi üretimi o zaman sadece 661 tonmuş, toplam üretimin sadece yüzde 2.5’i.

*

Peki neden kiviye eğilim var? Edindiğim izlenim şöyle; armut bahçesi olan çiftçiler, yıllarca bu üründen çok iyi para kazandılar. Armut, bakımı zahmetli bir ürün. Bir bıkkınlık da getirmiş haliyle. Belli bir doyuma ulaşan çiftçi, bahçesini bozarken, biriktirdiği sermaye ile ilk yatırım maliyeti yüksek olan kiviye yönelebiliyor. Dönümde, 8 bin lirayı bulan yatırım maliyetini karşılayabilen çiftçi, 3 yıl sonra gelecek ilk hasatı beklemeye başlıyor. Kivide ilaçlama yok gibi. Hasat zamanı gelince işi kolay. Zaten Türkiye’nin kivi tüketimine, üretimi yetmiyor bile. Yani ürünleri değerini buluyor. Ayrıca kivi konusunda Türkiye tüketicisi doyuma ulaşmış değil. Henüz bilmediğimiz sarı, kırmızı ve mini kivi çeşitleriyle de yakında tanışabiliriz. Yani hala bakir bir ürün sayılır kivi.
2010 yılında, Bursa’da 105 bin ton olan armut üretimi, 2019’da 209 bin tonu buluyor. Türkiye armut üretiminin 3’te 1’inden fazlasını Bursa karşılıyor. 9 yılda rekolte iki katına çıkıyor. Kivide ise 12 kattan fazla bir artış var. Bir yılda bile kivideki artış yüzde 45’e yakın. Şeftali, kara incir, ahududu, böğürtlen ve armut denilince ilk akla gelen kent olan Bursa, yakında Yalova ve Karadeniz’in ardından kivide de liderliğe oturabilir. 9 yılda gelinen nokta bunu gösteriyor. Bir de küresel ısınma etkisi var tabi. Meyveciliğin başkenti Bursa, yeni durumlara da adapte olabiliyor.
Kalın sağlıcakla.