‘Benim bedenim, benim kararım!’

Acil Durumda Jane’i Ara (BEŞ ÜZERİNDEN ÜÇ BUÇUK YILDIZ)

Yönetmen: Phyllis Nagy

Oyuncular: Elizabeth Banks, Sigourney Weaver, Chris Messina, Kate Mara, Wunmi Mosaku,
Cory Michael Smith, Grace Edwards, Kristina Harrison

ABD yapımı

Kürtajın henüz yasallaşmadığı yıllar...
15 yaşında bir kız çocuğu annesi olan ev kadını Joy hamiledir. Karnındaki bebek 3 aylıkken kimi rahatsızlıklar başgösterir. Günün birinde yere yığılır ve akabinde kendisine kalp yetmezliği teşhisi konur. Doğum sırasında hayatta kalma şansı yüzde 50’dir. Bir ceza avukatı olan eşiyle birlikte yasal yoldan kürtaj yapılması isteğiyle bir kurul karşısına çıkar. Erkek doktorlardan oluşan heyet katı bir tutumla  “Hayır” der. Eşi de ‘beyaz yakalı bir hukukçu’ olarak yasal çözümlerin dışına çıkılmamasından yanadır. Joy, kendi başına bir maceraya atılır; önce illegal kürtaj operasyonu yapan bir yere gider ama buradaki hijyenik koşullar yüzünden mekânı terk eder. Yolda yürürken gördüğü bir el ilanında ‘Jane’i Arayın’ ibaresi vardır. Arar ve bir kurtuluş tüneli olduğunu fark eder.

60’lar sonunda Şikago’da Dorie Barron adlı bir genç kız bebeğini aldırmak zorundadır ve arkadaşının verdiği bir numarayı arar.
Telefonun ardında mafya vardır ve 500 dolar karşılığı son derece sağlıksız koşullarda operasyon tamamlanırken kızcağız kanlar içinde bir otel odasına bırakılır. Bu vakanın ardından bir grup kadın kürtajın Yüksek Mahkeme tarafından yasallaştırılmasına kadar olan süreçte, 1969’dan 1973’e kadar kurdukları birlik çatısı altında kürtaj operasyonları gerçekleştirir. Parası olanlardan ücret alırlar, olmayanlar için hali vakti yerinde olanlardan yardım toplanır ve ‘Jane Collective’ adı altında hareket edilir.

Konusunu özetlediğim ‘Acil Durumda Jane’i Ara’ (Call Jane), kurgusal bir karakter eşliğinde işte bu oluşumun hikâyesini perdeye taşıyor. Yönetmenliğini, unutulmaz klasik ‘Carol’ın senaristi Phyllis Nagy’nin üstlendiği yapımın perdeye taşıdığı kadın dayanışması bu yıl gösterilen ‘The Janes’ adlı belgeselle varlığını hatırlatmıştı. (Meraklısına: Bu yapımda rol alan isimlerden Judith Arcana ‘Acil Durumda Jane’i Ara’da danışmanlık görevini üstlenmiş.)

Hayley Schore ve Roshan Sethi’nin kaleme aldıkları senaryodan çekilen kurgusal versiyonda ana karakter Joy’un bir tür el yordamıyla doğruları bulması, ev kadını kimliğinden sıyrılarak sıkı bir aktiviste ve bizatihi kürtaj operasyonlarında yer alan bir görevliye dönüşmesinin hikâyesi anlatılıyor. Bu dönüşümde ‘Jane Collective’ dahilindeki ekipteki kadınlar ve özellikle onların vicdanlı, kararlı, sert, çözüm üretici bir kişiliğe sahip liderleri Virginia son derece etkili oluyor. Joy, aynı sorunla yüzleşen, çeşitli yaş gruplarından ve farklı sosyal sınıflardan kadınlara yardım ederken ister istemez statükocu kocasına ve yetişme dönemindeki kızına da yalan söylüyor. Bu süreçte ailesini yer yer ihmal ettiği hissine kapılsa ve eşi, genç yaşta dul kalan komşuları Lana üzerinden bir kafa karışıklığı yaşasa da o yüreğinin sesine kulak veriyor ve zorlu bir mücadeleye önemli katkılarda bulunuyor.

Sakin bir anlatım

1968’in isyankâr ortamında, Joy’u göstericilerle polis arasındaki hatta tanıtarak başlayan film, sakin bir anlatıma sahip. Hem senaryo hem de reji, dönemin kendi içindeki hareketliliğini bir aksiyon ve heyecan unsuruna dönüştürmeden ‘Kadın hareketi tarihi’nin geride kalmış meşakkatli bölümlerinden birinde dolaşmayı yeğlemiş. Bence filmin bu tür bir hatırlatma işlevine soyunması bile çok önemli. Joy’un girdiği kuruldaki halden anlamaz erkek doktorlar, ailelerine durumlarını açıklayamayacak kadınlar, dönemin umutsuzluk halleri, gidecek yerleri olmayanlar, operasyon masraflarını karşılamakta zorlananlar vs. derken ‘Acil Durumda Jane’i Ara’ başarılı bir dönem arka planı çiziyor ve sosyolojik saptamalarda bulunuyor. Elizabeth Banks’in dönüşüm içindeki Joy karakterini son derece gerçekçi çizgilerle aktardığı yapımda Sigourney Weaver da komik bir resmiyete sahip Virginia’yı canlandırıyor.

Son olarak ‘kadın dayanışması’nın geçmişteki köklerini hatırlatan Phyllis Nagy’nin filmi, Mike Leigh’in ‘Vera Drake’i ve Annie Ernaux’nun romanından uyarlanan, Audrey Diwan imzalı ‘Kürtaj’la (L’Événement) aynı sularda geziniyor...

‘Noel Baba’, ‘John Wick’e dönüşürse!

Vahşi Gece (BEŞ ÜZERİNDNE ÜÇ YILDIZ)
Yönetmen: Tommy Wirkola
Oyuncular: Beverly D’Angelo, David Harbour, John Leguizamo, Cam Gigandet, Brendan Fletcher, Edi Patterson, Alex Hassell, Mike Dopud, Mitra Suri, Alexis Louder
ABD yapımı

Malikânelerinde Noel için buluşan Lightstone ailesi. Çocukları ve torunu otoriter büyükanne Gertrude’un gözüne girmeye çalışadursun bir grup paralı asker eve baskın yapar, herkesi rehine alır ve içinde 300 milyon dolar olduğu sanılan kasayı patlatmaya çalışır. Lakin görevi gereği ‘dağıtım’a çıkan Noel Baba devreye girecektir. Pat Casey ve Josh Miller’ın senaryosundan çekilen ve yönetmen koltuğunda Tommy Wirkola’nın oturduğu ‘Vahşi Gece’ (Violent Night), özellikle ‘Die Hard’, yer yer de ‘Evde Tek Başına’ gibi Noel filmlerine göndermede bulunurken listesinde ‘Yaramazlar’ olarak yer alan kötüleri yok eden Noel Baba figürüyle de
‘John Wick’ çizgisine kayıyor. Tempo bakımından iyi bir aksiyonun atmosferini oluşturuyor. Referanslar da fena değil; Noel Baba ise alkolik bir karakterle karşımıza gelirken tüm öfkesini ‘tüketim toplumu’nun bireylerine dönüşmüş yeni kuşak çocuklara yöneltiyor. Ama evdeki minik Trudy’nin ona olan sarsılmaz inancıyla varoluşunu sorgulamak yerine sahaya iniyor ve sadece hediye değil, adalet de dağıtıyor! Filmin ideolojik problemiyse Noel Baba’yı, illegal yollardan kazanılmış bir servetin sahibi olan aileyi kurtarma çabası içine sokması derim, hoş o servet nihayetinde yanıp kül olsa da…

Ve diğer seçenekler...

Hafızalarda ve gönüllerde iz bırakacak bir film çekmeye karar veren bir girişimci ve bu yapımda rol alacak, araları pek de iyi olmayan iki yıldız. Mariano Cohn ile Gaston Duprat ikilisinin yönettiği ‘Resmi Yarışma’da (Official Competition) başrolleri Penélope Cruz, Antonio Banderas, Oscar Martinez ve Jose Luis Gomez paylaşıyor. Engelli bir bireyin önündeki zorlukları aşma hikâyesini anlatan ‘Buğday Tanesi’, Doğan Ümit Karaca imzasını taşıyor, kadroda Kutsi, Yeliz Akkaya, Deniz Arna ve Yusuf Aytekin gibi isimler rol alıyor. ‘Çakallarla Dans’ serisi altıncı macerasıyla huzurlarımızda; Murat Şeker’in yönettiği yapımda Şevket Çoruh, İlker Ayrık, Timur Acar, Murat Akkoyunlu, Didem Balçın, Ebru Cündübeyoğlu ve Nurettin Sönmez rol alıyor. ‘Yunus Çocuk’ (Dolphin Boy), Mohammed Kheirandish imzalı bir animasyon. ‘Panda ve Sevimli Canavarlar’ (Pandy) adlı animasyonu Sean Patrick O’Really yönetmiş. ‘Necronomicon Kara Büyüsü’
(Yön: Uğur Karakuzu) ve ‘Decibel’ (Yön: In Ho Hwang) de bu haftanın gösterime giren filmleri arasında.