×
O vergide, ciddi bir artış olursa, olay bununla sınırlı kalmıyor.
Kendisi dahil 7 vergi ve harcı zıplatıyor.
Sonunda da tahmin ettiğiniz gibi vatandaşı zıplatıyor!
Verginin adı “emlak vergisi”, zıplattıkları ise aşağıda sıralananlar.
1. EMLAK VERGİSİ
Önümüzdeki Mart ayından itibaren, milyonlarca vatandaş emlak vergisi ilk taksitini
ödeyecek. Daha önce yazdığımız gibi, 2014 yılı emlak vergisinde “arsa değerleri” yeniden belirlendi.
Bu açıklama, ev sahiplerini sevindirecek ama milyonlarca kiracıyı da üzecek.
KONUT KİRA ARTIŞI
Konut kiralarındaki artış oranı, 1 Temmuz 2012 tarihinden itibaren yürürlüğe giren Yeni Borçlar Kanunu ile tanımlandı.
Buna göre; konut kiralarında, yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak artış, bir önceki kira yılında Üretici Fiyat Endeksi’ndeki (ÜFE) artış oranını geçmeyecek şekilde belirlenecek (Md. 344).
Burada iki ayrı yıllık ÜFE (yeni adıyla Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi yani Yİ-ÜFE) var.
a) 12 aylık ortalamalara göre değişim (Ocak 2014: Yüzde 5,22)
b) Bir önceki yılın aynı ayına göre değişim (Ocak 2014: Yüzde 10,72).
Bu tarihe kadar, limited ve anonim şirketlerin, sermayelerini Yeni Türk Ticaret Kanunu (TTK) ile belirlenen “taban” rakamlara yükseltmeleri gerekiyor.
Aksi halde, bu şirketler infisah etmiş yani sona ermiş sayılacak.
15 Şubat cumartesi sabahı uyandıklarında, şirketlerini göremeyecekler!..
SÜRE UZATILMALIKonu yüzbinlerce şirketi ilgilendiriyor.
Önemli bir kısmının “sermaye artırımı” olayından bilgisi yok.
Yeni TTK uyarınca,14 Şubat’a kadar asgari sermaye tutarının;
Perşembe günü gittiğim Kayseri’de, Kayserilinin pratik zekasını yansıtan, ilginç bir örnekle karşılaştım.
Kayserili bir esnaf, 1.000 liralık cep telefonunu 10 liraya satıyor ve bundan da para kazanıyordu!
İLGİNÇ BİR BULUŞ1 Şubat 2014 tarihinden itibaren, cep telefonu satışlarında “kredi kartlarına taksitlendirme kaldırılınca”, Kayserili de pratik zekasını çalıştırmış. Cep telefonuna taksitlendirme yasağını delmiş.
Cep telefonunu 10 liraya, cep telefonu kılıfını da 1.000 liraya satmaya başlamış.
Cep telefonunu alan kişi, 10 lirayı peşin olarak ödüyor. 1.000 liraya aldığı cep telefonu kılıfının parasını da kredi kartından taksitlendiriyor. Satıcı düzenlediği faturada da bunu;
- Cep telefonu 10 TL
SORU: Kızımın iki yıldır arkadaşlık ettiği bir genç var. Evlenme aşamasına gelmiş gibiler. Geçenlerde kızıma; “Bizim adetlerimize göre, kız babası damat adayına ‘drahoma’ adı altında başlık parası benzeri bir ödeme yaparlar. Baban şimdiden net iki milyon dolar hazırlasın” demiş. Hocam, hem kızı vereceğiz hem de drahoma adı altında damada para mı vereceğiz? Kız da oğlanı çok seviyor.
Kafam karıştı.
Bir de “net” para deniliyor. Bu vergiyi kız babası olarak benim üstleneceğim anlamına mı geliyor?
(Rumuz: Kız Babası)
YANIT: Drahoma denilen, kız babasının damat adayına başlık ödemesi, yaygın olmamakla birlikte rastlanan bir uygulama. Madem damat tarafının adetleri böyle, kızınız da çok istiyor, ödenecek para da bütçenizi etkilemiyorsa, ödeyin gitsin. Vergisine gelince, bu konuda rahat olabilirsiniz. Drahoma ödemeleri veraset ve intikal vergisinden istisna.
Almanya’da ölürsem çocuklar vergi öder mi?
SORU: Ben yurt dışında, Almanya’da yaşayan ve bir yabancı ile evli iki çocuk annesi bir Türk vatandaşıyım. Türkiye’de bir yazlık evim ve bir miktar banka yatırımım var. Eğer ben erken ölürsem eşim ve çocuklarım yabancı olarak miras konusunda Türkiye’de sıkıntı yaşarlar mı?
Kira süresi bitiminde, kira bedeline karşılık bu tesisleri arsa sahiplerine devredenler, yüksek tutarda peşin Kurumlar Vergisi ve KDV ödeme durumu ile karşı karşıyalar.
OLAY NEYDİ?
Öteden beri süregelen uygulamaya göre;
1. Kiracı, yap-işlet-devret sözleşmesiyle kiraladığı arsaya, bina inşaatı için yaptığı harcamaları “özel maliyet bedeli” olarak defterine kaydediyor (aktifleştiriyor).
2. Ardından bu özel maliyet bedelini kira sözleşmesi süresine, örneğin 10 yıla ya da 25 yıla bölerek belirlediği oran üzerinden her yıl “gider” yazıyor.
3. Kira süresi bitiminde, yaptıkları bina ve tesisi arsa sahibine 10 - 25 yıllık kiraya karşılık “emsal bedeli” üzerinden “bedelsiz” devrediyorlardı.
4. Bu aşamada kiracının, kiralayana bedelsiz devrinde KDV hesaplanıyordu (Kiraya veren gerçek kişi ise yüzde 20’de stopaj hesaplanıyordu).
Özellikle belli yaşa gelenler, “çocuklar ileride miras paylaşımı ya da veraset vergisi sorunu yaşamasınlar” düşüncesiyle, bazı mallarını, ölmeden önce çocuklara vermek istiyorlar.
Bu arada, “Aman Hocam, adımı yazmayın” diye tembih ederek “genç sevgilisine” daire veya dükkanlarından birini vermek istediğini, bağış mı yoksa satış mı yapsa daha uygun olacağını, soran erkek veya kadınlar da var..
EŞ VE ÇOCUĞA BAĞIŞGayrimenkulün, eş ve çocuğa bağışlanması olayında, bağışlanan kişi veya kişilerin, “veraset ve intikal vergisi beyannamesi” verip, vergi ödemesi gerekiyor.
Sırasıyla açıklayalım.
1. Bağışlanacak olan gayrimenkuller, “emlak vergisine esas olan değerle” değerlenecek. (Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu, Md.10/2-b). Bunun için de ilgili belediyeden bir yazı alınması gerekiyor.
2. Bağış olayında, bağışlanan kişi başına “3.371 TL istisna” uygulanıyor (Md. 4/d).
Arka arkaya çeşitli yasalar, yönetmelikler ve tebliğler çıktı.Bunlarla, işyerlerine bazı yükümlülükler ve uymayana da cezalar geldi.
Cezalardan bir kısmı, her ay itibariyle işliyor. Öyle ki 2014 Şubat ayında kesilecek ceza, bir çok işletmenin sermayesinden de fazla.
İşletme sahipleri, haklı olarak “Ben bu kadar mevzuatı nereden bileyim” diyebilir. Ancak “kanunları bilmemenin mazeret olmadığı da” ayrı bir gerçek.
En iyisi, cezalar kesilmeden kısa kısa hatırlatalım. Yapmadığınız varsa, bir an önce tamamlayın.
RİSK DEĞERLENDİRMESİ
İşçi çalıştıran (çırak ve apartman kapıcısı dahil) tüm işyerleri “Ocak 2013” itibariyle “risk değerlendirmesi” yaptırmak zorundaydı.
Risk değerlendirmesi yaptıracak olan işyeri sayısı (apartmanlar dahil) üç milyon civarında.