O faturayı neden ödemiştik

ÖNÜMÜZDEKİ hafta İzmir, Türkiye’nin kaderini değiştiren bir konuğu ağırlayacak. Ekonominin tam anlamıyla duvara vurduğu, politikacıdan bankacıya, esnaftan işçiye herkesin birbirine bakıp, “Ne yapacağız?” dediği günlerde tanıdık Kemal Derviş’i. Ecevit hükümeti, 2001 krizinde, o sırada Dünya Bankası’nda çalışan Derviş’i Türkiye’ye davet edip “Eti senin kemiği benim” deyip ekonomiyi teslim etmişti.
Derviş’in ilk işi devlet eliyle yağma düzenini bozmak için kamu banka ve kurumlarını politikacıların elinden kurtarmak olmuştu. Merkez Bankası bağımsız oldu. Yaklaşık 40 bankanın battığı finans sistemine BDDK gibi kurumlarla çeki düzen verildi. Kamu ihaleleri denetim altına alınıp birçok sektörü göz altında tutacak bağımsız üst kurullar kuruldu.
Çıkar gruplarının işleri bozuldukça kötü adam ilan edildi Derviş. Ama her krizde olduğu gibi dengeler yeniden kurulurken en ağır faturayı ödeyenler de yine işini kaybeden ücretliler, küçük esnaf, çiftçiler oldu. Sonunda halkın çok büyük fedakarlıklarıyla Türk ekonomisi ayağa kalkabildi.
Tabii işin siyasi faturası da oldu. Yağma düzeni yıllardır sürüyordu. Ama pisliklerin biriktiği baraj, koalisyon hükümeti döneminde yıkıldığı için altında kalan ANAP, DSP ve MHP oldu. Üç parti genel seçimlerde barajı aşamadı halk yeni bir umut olarak AKP’yi iktidar yaptı.

Derviş’in fikri

ASLINDA AKP’nin işi kolaydı. Krizden çıkabilmek için acı ilacı halka eski hükümet içirmiş, bedelini de seçimlerde ödemişti. AKP iktidarına sadece yeni yasalar ve düzenlemeleri uygulamak kalmıştı. Hükümet son genel seçimlere kadar programdan fazla sapmadı. Ama şimdi siyasette AB ile ilişkileri kopma noktasına getirdiği gibi ekonomide de hızlı bir geri gidiş var. Derviş’in güç bela bağımsız hale getirdiği kamu kurum ve bankaları yine siyasetçilerin etki alanında. Başbakan ve bakanlar, ‘Faizler insin’ diye açıklamalar yapıyor. Kamu bankalarının genel müdürlerinin evinden ayakkabı kutuları çıkıyor.
Kemal Derviş gelecek hafta Ege Sanayicileri ve İşadamları Derneği (ESİAD) toplantısında iş adamlarıyla, sonra da Yaşar Üniversitesi’nde öğrencilerle buluşacak. Toplumun çok ağır faturalar ödemesi sonucu kurulan düzeni geri götürme çabaları ve bunun olası sonuçları için neler söyleyecek çok merak ediyorum.