Üretim gerilemeye devam ederken...

Salih NEFTÇİ

Ankara, sanayi ve ticaret sektöründe yaşanan sorunlara çözüm bulma bir yana, daha içine girilmiş olan (büyük) krizi ağza dahi almamış durumda.

Siyasetin gereği mi?

Yoksa reel ekonomiye karşı ilgisizlik ve duyarsızlık mı?

Henüz belirsiz.

ÖNCE HÜKÜMET

Finansal piyasalar için önce hükümet sorunu geliyor. Sayın Ecevit'in başbakanlığında bir hükümetin kurulması olasılığı eğer bu hafta yükselirse piyasalar elbette belli bir tepki verecektir.

İlk tepkilerin olumlu olacağına kuşku yok. Bono faizleri geçen haftanın kapanışına göre bir süre için 4-5 puan gerileyebilir.

Borsa biraz daha ciddi bir yükseliş gösterebilir.

Ancak, bu ne kadar uzun ömürlü olur?

Hükümetin yapısına bağlı.

Peki siyasetçiler aralarındaki çekişmelere devam eder, Sayın Ecevit başkanlığındaki hükümet suya düşerse piyasaların tepkisi ne olur?

Şimdiki duruma kıyasla büyük bir düşüş yaşanacağından emin değiliz.

REEL EKONOMİ

Aslında hükümet konusu ilk etapta ne kadar öne çıkarsa çıksın, işin esası reel ekonominin sorunlarında düğümleniyor.

Ankara sorunlara tamamen duyarsız kaldığından işin henüz başındayız da diyebiliriz.

Zaten bir yıl boyunca, ortalık nispeten sakinken, bir şeyler yapacak zaman varken, harekete geçmemiş olan siyasiler, kriz başladıktan sonra neler yapabilirler ki?

Alınması gereken tedbirler şimdi daha da sert değil mi?

Yapısal sorunlara ve içine girilmiş olan reel krize el atacak bir hükümet oluşmadıktan sonra finansal piyasalardaki iyimser havaların ancak kısa bir süre devam etmesi kimseyi şaşırtmamalı.

ENFLASYON

Geçen hafta açıklanan enflasyon rakamları piyasalarca beklenenin bir miktar altındaydı.

Böylelikle reel ekonomideki krizin ciddiyetini gösteren verilere birisi daha eklenmiş oldu.

Gelecek aylarda da benzer gelişmeler yaşanması bizim için şaşırtıcı olmayacak. Deflasyonist baskılar doğal olarak fiyatlarda bir gevşemeyi gündeme getiriyor.

Bu da enflasyonu beklenenin altında çıkarıyor.

Olan da reel faizlere oluyor.

Reel faizler beklenenin üzerine çıkıyor.

SONUÇ

Reel ekonomide krizlerin başlangıcı ilk başta sadece korkutucu olur. Ama fazla vakit geçmeden tedbir alınırsa üretim ve ticaret sahnesindeki gerileme tersine çevrilebilir.

İflas tehlikeleri geç kalınırsa başlar. Bunun da zincirleme etkileri olur. Reel ekonominin zorlukları yayılmaya ve şirketlerin yapılarını etkilemeye başlar.

Piyasaları vuran da sanırız bu.

Hükümet konusundaki olası bir iyimserlik reel ekonomideki tedirginlikle karışmış olarak karşımıza çıkabilir.