Engellilerin emekliliğinde şartlar değişti

Cevap: Engellilerin emekliliği ile ilgili yeni düzenleme yapıldı ve yasa çıktı. Burada kritik tarih 2008. Yeni yasa ile 2008 öncesi çalışmaya başlayan engelliler ile 2008 sonrası çalışmaya başlayanlar emeklilik açısından aynı şartlara tabi oldular, emeklilikleri kolaylaştı. 1 Ekim 2008 öncesi sigorta girişli olanlar Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından vergi indirimine esas engellilik derecesine göre emekli olurlarken; 2008 sonra sigortalı olanlar SGK Sağlık Kurulu raporuna göre emekli oluyorlardı. Yeni yasa ile 2008 öncesi sigortalı olanların Gelir İdaresi Başkanlığı ile ilişkileri kesiliyor, SGK sağlık kurulları raporuna göre engellilik derecesi belirlenip, bu şartlara göre emekli olabilecekler. Bu kapsamda 2008’den önce sigortası olanlar, SGK sağlık kurullarından engellilik raporu alacaklar, alacakları çalışma gücü kaybı raporuna göre de sigortalılık süresi ve prim gün sayısını tamamlayanlar emekliliğe hak kazanacaklar. 2008 öncesi sigortalılardan yüzde 40-49 engelliliği olanlar 18 yıl çalışıp 4100 prim gün ile, yüzde 50-59 engelliliği olanlar 16 yıl çalışıp 3700 prim gün ile, yüzde 60 ve üzeri engeli olanların ise 15 yıl, 3700 prim gün ile emekli olabilecek. Gerekli şartları yerine getirmediğiniz için henüz emekli olamıyorsunuz.

EMEKLİLİK SONRASI ÇALIŞMAYA DEVAM EDEBİLİRSİNİZ

Soru: Kamu kurumundan memur statüsünde 2026 yılında yaş haddinden emekli olacağım. Emekli maaşım kesilmeden bir şirkette (Anonim Şirket) sözleşmeli, sigortalı çalışabilir miyim?

Cevap: Emekli olduktan sonra emekli maaşı alıp ister başkasının yanında isterseniz de kendi adınıza çalışabilirsiniz. Emekli olduktan sonra sigortalı olarak çalışacaksınız. Bunun için de SGK’ya, Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) adı verilen bir prim ödeyeceksiniz. Emekli olduktan sonra işçi statüsünde bir işverene bağlı olarak çalışanlardan SGDP kesintisi yapılır. Kamuda çalışanlar ise emekli aylığından kesinti yapılarak yine kamuda çalışabilirler.

İŞSİZLİK MAAŞINIZ KESİLMEZ

Soru: İşveren işime son verdi. İşsizlik ödeneği almak için başvurdum, kabul edildi. İşsizlik maaşı alacağım sürede emekliliğim işlemeyecek. Emeklilik için isteğe bağlı sigortalı olsam, prim yatırsam, işsizlik maaşımı keserler mi? Tayfun K.

Cevap: İsteğe bağlı sigorta yaptırabilirsiniz. İsteğe bağlı sigortalı olduğunuzda ve prim ödediğinizde işsizlik maaşınız kesilmez,
maaş almaya devam edebilirsiniz. Ancak gelir getirici bir işte çalışmamanız gerekiyor. Bu durumda işsizlik ödeneğiniz
kesilir.

4500 PRİM GÜN İLE TAZMİNAT ALAMAZSINIZ

Soru: 2006 SGK girişliyim, prim ödeme gün sayım ise 4320. Kıdem tazminatını alabilmek için 7 bin prim gününü mü beklemeliyim yoksa 4 bin 600 prim gününü doldurmam yeterli olur mu? Dilhan A.

Cevap: İlk sigortalı olduğu tarih 8 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 arasında olanlar ya 25 yıl çalışıp 4 bin 500 prim günü doldurduklarında kıdem tazminatı alabilirler ya da çalışma yılına bakılmaksınız 7 bin prim günü doldurduklarında kıdem tazminatı alıp işten ayrılabilirler. Sizin çalışma yılınız 19 yıl, prim gün sayısınız ise 4500. Bu durumda kendi isteğinizle ayrılırsanız kıdem tazminatını alamazsınız.

ASKERLİK BORÇLANMASI İLE ERKEN EMEKLİ OLAMAZSINIZ

Soru: 1997-1998 döneminde askerlik yaptım. 2000 yılında SSK’lı olarak işe başladım. 2005 yılında memurluğa geçtim. O tarihten bu yana da memur olarak çalışıyorum. Askerlik borçlanması yaparak, sigorta başlangıç tarihini öne çekebilir miyim? Volkan T.

Cevap: Ekim 2008 tarihinden sonra ilk defa memur statüsünde sigortalı olunmasına karşın, bu tarihten önce SSK, Bağ-Kur ve özel sandık kapsamında sigortalılığı olanların, sigortalılık başlangıç tarihinden önceki sürelerine yönelik yapacakları askerlik, öğrencilik, yurtdışı gibi hizmet borçlanmaları geçerli sayılacak. Borçlandıkları süreler emeklilik hesabında dikkate alınacak ve sigorta başlangıç tarihleri borçlandıkları süre kadar öne çekilecek. Ancak düzenleme 2008 tarihinden sonra memur olanları ilgilendirdiğinden bu imkandan yararlanamazsınız ve askerlik borçlanmanız sigorta başlangıç tarihine öne çekmez.