SGK bildirgelerinde son günün tatile rastlaması

Aksi halde ilgililere para cezaları uygulanmaktadır. İşveren ve sigortalılar ile diğer ilgililerce SGK’ya verilmesi gereken belgelerin başında da işyeri, işe giriş ile işten ayrılış bildirgelariyle aylık prim ve hizmet belgesi gelmektedir.

Söz konusu belgelerin SGK’ya verilmesinde Kanunda süreler öngörülmüş olmasına rağmen, belgelerin verilmesi gereken son günün resmi tatile ya da hafta tatiline rastlaması halinde sürenin ne zaman sona ereceğine yer verilmemiştir. SGK merkezi bilgisayar programları da aşağıda açıklayacağımız temel ilkeyi görmeyince ilgililere yersiz para cezaları salınmaktadır.

İşyeri bildirgesini verme

Kanuna göre işyeri bildirgesinin “en geç sigortalı çalıştırılmaya başlanan tarihte” SGK’ya verilmesi gerekmektedir. Aksi halde, işverenin bilanço esasına veya diğer defterleri tutmasına ve defter tutma yükümlülüğü olmamasına göre, sırasıyla üç, iki ve bir asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanmaktadır.
Sigortalının çalıştırılmaya başlanacağı tarih pazar günü ise işyeri bildirgesinin de pazar günü SGK’ya verilmesi gerekmekle birlikte, takip eden ilk iş günü verilir ise, süresinde verilmiş sayılacak mı/sayılmalı mı?

İşe giriş bildirgesinde süreler

İşe giriş bildirgesi çalışan herkes için düzenlenecek. Düzenlemek zorunluluğu olanlar farklı olmakla birlikte, işçi ve devlet memuru olarak çalışanların işe giriş bildirgelerini işverenleri/kamu idareleri verecek. Bağımsız çalışacak olanların (eski adıyla Bağ-Kur sigortalıları) ise, işe giriş bildirgelerini duruma göre Gelir İdaresi Başkanlığı, Ticaret Sicil müdürlükleri, esnaf sanatkar sicilleri verecek... İş sözleşmesi ile çalışacak olan (eski adıyla SSK’lılar) sigortalıların işe giriş bildirgeleri, istisnai birkaç durum hariç, işe başlama tarihlerinden önce; bağımsız çalışanlar ile memurların ise sigortalı sayıldıkları tarihten itibaren 15 gün içinde SGK’ya verilmek durumunda... Memurlarınki hariç, diğerlerinin bildirgeleri süresinde verilmez ise, her bir sigortalı için para cezası uygulanacak... Soru şu; belirtilen sürelerin son günü resmi tatil yada hafta sonu tatili ise ne olacak, takip eden ilk iş günü verilse bile yine de ceza uygulanacak mı?

İşten ayrılış bildirgesi

İşe giriş bildirgesi gibi işten ayrılış bildirgesi sadece SGK işlemleri açısından değil, Çalışma Bakanlığı ve İŞKUR açısından da önem arz ediyor. Bu belgeler SGK’ya verilince, diğerlerine de verilmesi gereken belgelere gerek kalmıyor. İşten ayrılış bildirgesi sadece sosyal sigorta işlemleri açısından değil, genel sağlık sigortası işlemleri açısından da önemli: İşten ayrılan sigortalılar ile aile üyelerinin daha ne kadar sağlık hizmeti alacakları buna göre belirleniyor... İşten ayrılış bildirgesinin, sigortalılığın sona ermesini takip eden 10 gün içinde SGK’ya verilmesi zorunludur. Aksi halde, memurların ayrılması durumu hariç, diğer her bir sigortalıdan dolayı işverene/bildirme yükümü olana bir asgari ücret ceza uygulanacaktır. Peki, belgenin verilmesi gereken son gün tatil günü ise ne olacak? Tatil günü verilemeyen belge takip eden ilk iş günü verilse?

Diğer belgeler de internetten verilmiyor mu?

İşyeri bildirgesi hariç, işe giriş ve işten ayrılış bildirgelerinin de e-sigorta kanalı ile gönderilmesi zorunlu. Bu zorunluluğa rağmen, bildirgelerin gönderilmesi gereken sürenin son gününün resmi tatile rastlaması halinde nasıl bir işlem yapılacağına SGK mevzuatında yer verilmemiştir. Çözüm genel hukukta aranması gerekmektedir.

Sorunun çözümü

Soru güncelliğini koruyor. Dahası, bildirgenin gönderilmesi gereken son gün resmi tatil olduğuna göre, “prim belgesi gibi takip eden ilk iş günü saat 23.59’a kadar gönderirsem cezası olmaz” diyenlere SGK Bilgisayar Sistemi kendiliğinden cezayı kesiyor... yaklaşım doğru; ceza kesilmemesi lazım... Fakat, SGK bu noktayı hem mevzuatta atlamış hem de geçmişte SSK zamanında varolan program SGK döneminde “yeniden yazılırken” bu husus atlanmış, bilgisayar sanırım “tatilleri” görmüyor!.. Oysa, SGK kendi mevzuatında konuyu düzenlememiş olsa bile, genel hukuk bağlamında sorunun çözümü açıktır. Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 162. ve Borçlar Kanununun 77. maddeleri gereğince kanunen tatil olarak kabul edilen bir güne tesadüf eden vade, kendiliğinden bugünü takip eden ve tatil olmayan ilk güne geçer. Belgelerin/bildirgelerin gönderilmesi gereken sürenin son gününün tatile rastlaması durumunda da, bunların e-sigorta kanalı ile gönderilmesi gereken süre, tatili takip eden ilk iş gününün saat 23.59’una kadar sona erecektir. Bu zaman süreci içinde gönderilmiş bildirgelerin yasal sürede gönderilmiş kabul edilmesi gerekir.

Aylık prim ve hizmet belgesi açısından

Belirttiğimiz sorunun çözüme kavuşturulduğu belki de tek belge budur. Şöyle ki; Kanunun tanıdığı olanakla, söz konusu belgenin SGK’ya verilmesi gereken süre şu şekilde belirlenmiştir: İş sözleşmesi ile çalışanlar için ilgili ay prim belgesi, takip eden ayın 23’üne kadar SGK’ya verilmek durumunda... Aksi halde, bu durumda da belgenin asıl ya da ek olmasına göre ve de her bir belgeden dolayı para cezası uygulanmaktadır.
Öte yandan bu belgenin, sadece belirtilen süre de değil, artık ayrımsız tüm işyerlerinden e-sigorta/internet kanalı ile SGK’ya gönderilmesi gerekmektedir.
Soru şu; belgenin gönderilmesi gereken sürenin son gününün resmi tatile rastlaması halinde, ilgililer ne yapacak?
Esasen SGK’nin bu soruna mevzuatında çözüm bulduğu tek durum bu belge ile ilgilidir. Buna göre, belgenin gönderilmesi gereken sürenin son gününün resmi tatile rastlaması halinde, aylık prim ve hizmet belgesi, son günü izleyen ilk iş günü saat 23.59 a kadar, SGK’ya, e-sigorta kanalıyla gönderilebilecektir. Üstelik ceza da uygulanmayacaktır.