×
Bu kez adres Barcelona’nın mabedi Camp Nou’ydu. Veri analistleri, beslenme uzmanları, gıda teknisyenleri, aşçıbaşları, gazeteciler, futbolcular ve basketbolculardan oluşan 35 ülkeden 400 kişi, 8-12 Kasım tarihleri arasında Sports Tomorrow Congress’te farklı konuları tartıştılar. Neler mi konuşuldu?
· 1-) Kadın futbolunun geleceği.
· 2-) Beslenme ve performans.
· 3-) Veri analizinin geleceği.
· 4-) Spor gazeteciliğinde veri kullanımı
DOĞRU BESLENME TAKIMIN HAVASINI YÜKSELTİR
Beslenme ve performans konulu oturumda ünlü aşçıbaşları ve sporcu beslenme uzmanları arasındaki farklı bakış açıları ve engeller yıkılırken yeni beslenme önerileri katılımcılara aktarıldı. Şef Alex Pirla futbolcular için mercimek (protein kaynağı), avokado ve saf pancardan yapılan tartar ve rezene (sindirime yardımcı olan) gibi performansı artıracak bitki bazlı tarifler verdi. Dikkat çekilen noktalardan biri de şuydu: “Bir performans şefi, herhangi bir takımın ayrılmaz bir parçası olmalıdır. Oyunculara yiyecek sunma şeklinizin, doğru beslenmeyi almaları üzerinde büyük etkisi var. Yemeklerin tadı harika olmalı, onu eğlenceli ve renkli hale getirmek takımın havasını yükseltebilir.
FUTBOL YAZMAK EĞLENCELİ OLMALI
İngiltere Premier League önümüzdeki üç sezon boyunca yabancı TV gelirlerinden tüm zamanların en yüksek gelirine ulaşacak. Sky Sports, BT, Amazon ve BBC önümüzdeki sezondan itibaren 2022-2025 dönemi yerel yayın hakları için toplam 5 milyar sterlin ödeyecek. Bu da sadece iç pazarda yılda yaklaşık olarak 1,7 milyar sterlin anlamına geliyor. Ancak 100’den fazla denizaşırı bölgede maçları yayınlamak için yapılan anlaşmalar ve diğer önemli dış pazarlardaki tekliflerin yerel yayın haklarını neredeyse geride bırakmak üzere olması dikkat çekiyor.
YURT DIŞINDAN 1.4 MİLYAR
Ligin 20 kulübü, 2022-25 döneminde uluslararası anlaşmalardan 5 milyar sterlinin üzerinde bir gelir edecek ve toplamda yayın gelirlerinde 10 milyar sterlinden fazlasını paylaşacak. Yurt dışından beklenen yıllık yayın geliri 1,4 milyar sterlin olacak. Bu da hem iç hem dış yayın gelirleriyle yıllık 3,1 milyar sterlin kazanç demek. İngiltere, en büyük anlaşmalardan birini geçen yıl Şubat ayında Nordic Entertainment Group (NENT) ile yaptı.
İSKANDİNAVYA İLE DEV ANLAŞMA
NENT 2022’den itibaren İsveç, Danimarka, Norveç ve Finlandiya’da yayınlanacak maçlar için 6 yıllığına 2 milyar sterlinden fazla ödeyecek. Grup ayrıca Hollanda, Polonya, Estonya, Litvanya ve Letonya’da 6 yıl boyunca yüz milyonlarca değerinde ayrı bir paketle yayın haklarını satın aldı. ABD’de de ihale yarışı giderek kızışıyor. 2016-22 yılları için 740 milyon sterlin ödeyen NBC; Disney, Warner Media ve CBS gibi kanallarla karşı karşıya. Üç şirket de yayın haklarını NBC’den almak için büyük uğraş veriyor.
HER TARAFTAN YOĞUN İLGİ GÖRÜYOR
Premier Lig, Amerika’da yayıncının 2022’den itibaren 6 yıl boyunca en az 1,1 milyar sterlin bankaya yatıracağını biliyor. Avustralya’da Optus, Stan Sport, Paramount+ ve Amazon arasında büyük bir ihale savaşı yaşanıyor. Ücretlerin yılda 27 milyon sterlinden 44 milyon sterline kadar yükselmesi bekleniyor. beIN Sports, Orta Doğu haklarını 3 yıl boyunca 123 milyon sterlin karşılığında elinde tutarken, CANAL+ yılda yaklaşık 89 milyon sterlin karşılığında Fransa, Çekya ve Slovakya’da maçları yayınlamaya devam edecek.
· Pedro Marques: 2010’dan 2014’e kadar performans analisti olarak çalıştı. Şimdi, Benfica’da Gençlik Akademisi’nin başkanı. Dünyanın en çok futbolcu yetiştiren organizasyonunu yönetiyor.
· Laurence Stewart: 2014- 2016 arası performans analizi başkanıydı. Şimdi Monaco’da transferden ve iş geliştirmeden sorumlu isim.
· Simon Wilson: 2006’dan 2010’a kadar performans analizi departmanı başkanıydı. Şimdi Stockport County Kulübü’nde futbol direktörü.
· Steve Rands: 2016 ve 2018 yılları arasında performans analizi başkanıydı. Şimdi Nottingham Forest’ta analiz başkanı.
· Richard Bredice: 2014-2019 arası rakip analistiydi. Şimdi Anderlecht’te performans analisti.
· Aaron Briggs: 2018’den 2020’ye kadar kıdemli performans analistiydi. Şimdi Monaco’da teknik direktör yardımcısı olarak görev yapıyor
HEPSİ MANCHESTER CITY'DEN
Bu isimlerin hepsinin ortak bir özelliği var: Son 11 yılda Manchester City Kulübü’nde analist olarak görev yaptılar. Daha da ilginci, neredeyse hiçbirinin futbolculuk geçmişi yok. Tüm bunları “Guardiola, Klopp ve Tuchel sonrası yeni nesil teknik direktörleri yeşil sahalardan değil, veri analiz odalarından bulacağız” demek için yazdım. Taktik bilgiyle birleştirilmiş veri analizi yapma yetisine sahip analistler geleceğin teknik direktörleri olacak. Şu an itibariyle bu göreve en yakın isimler de yukarıda bahsettiğim Marques ve Stewart. Her ikisinin yakın zamanda Benfica ve Monaco’da teknik direktörlük görevine getirilmelerine kesin gözüyle bakılıyor.
Hemen cevap vereyim; “Evet vardı ama matematiksel hesaplar ve yoğun analizlerle sizleri boğmak istemedim.” Yine de elimdeki bazı bilgileri özellikle Beşiktaş’ın Şampiyonlar Ligi grubundaki maçların sonrasına bıraktım. Neden mi? Onu da anlatayım:
'BU SEVİYELERİ' ANLAMAK BU KADAR BASİT
Ajax'ın gruptaki üstün performansı malum... Peki 2010- 2018 arası gruptan bile çıkamayan bu takıma sihirli bir değnek mi dokundu? Elbette hayır.
Dokunan, bilim ve veriler ışında yapılan çalışmalar oldu. Nasıl mı? Onu da Ajax Spor Bilimi ve Veri Analizi Departmanı Başkanı Vosse de Boode’nin ağzından anlatayım: “Oyunculara Hollanda Ligi ve Şampiyonlar Ligi arasındaki farkı göstermek için 2018 yılında kısa bir video hazırladık. Lig maçlarından birinden bir pas sekansı çıkardık ve oyunculara izlettik. Ardından videoyu yüzde 10 hızlandırdık. Bu Şampiyonlar Ligi ile aramızdaki mesafeydi. Son olarak oyuncuların hangi hızda antrenman yaptıklarını ve bununla Şampiyonlar Ligi’nde onları nelerin beklediğini görebilmeleri için videoyu yüzde 15 yavaşlattık.”
Çok basit bir örnek değil mi? Peki biz ‘lokum gibi, kebap gibi kura’ klişelerinden sıyrılıp bu kadar sade bir gerçekliği futbolcularımıza anlatabiliyor muyuz?
SÜRPRİZ YAPMA YETENEĞİ AZALDI
Biraz da Mallorca Kulübü’nün veri analisti ve scout Mikel Gandarias’ın işaret ettiği yapısal değişikliklere bakalım: “Taktik seviye çok yükseldi. Herhangi bir rakibe nasıl karşı konulacağı artık ayrıntılı olarak biliniyor. Sürpriz yapma yeteneği kayboldu ve yerini kas gücü aldı. Yıllar önce en zayıf takımlar son 20 dakikada bitiyordu, şimdi bu çok daha az oluyor.” Gandarias’ın sözlerine dair yorumu sizlere bırakıyorum.
Toplantıya, her ikisi de fizikçi olan Liverpool’un araştırma direktörü Graham, veribilimcisi Spearman ve Ajax Veri Analizi Bölüm Başkanı de Boode de katıldı. Graham, oyuncuların performansının %2 yükselmesinin bile Şampiyonlar Ligi’nde oynayan bir kulübün kazancını 60 milyon Euro artırabileceğini söyledi. Leeds United Sportif Direktörü Orta, “Sadece verilerle birine imza attırmayacağız ve verilere bakmadan da kimseyi transfer etmeyeceğiz” dedi. Londra’daki Stamford Bridge Stadı, geçtiğimiz hafta ilginç bir toplantıya sahne oldu. Bu toplantıda kimler yoktu ki...
Cambridge Üniversitesi’nde teorik fizik doktorası yapan ve Liverpool Kulübü’nde araştırma direktörü olan Ian Graham, Harvard’daki doktorasında, 2013 yılında Nobel Ödülü kazanan Peter Higgs ile François Englert’in Tanrı Parçacığı ve Higgs Bozon Teorisi üzerine çalışan Liverpool’un baş veribilimcisi William Spearman, Leeds United Sportif Direktörü Victor Orta ve Ajax Spor Bilimi ve Veri Analizi Bölüm Başkanı Vosse de Boode. Sadece onlar mı? Elbette değil. Fizikçiler, matematikçiler, bilgisayar programcıları, sportif direktörler, scoutlar, antrenör yardımcıları... Bugüne kadar bir futbol sahasında görülmemiş meslek grupları dünyanın önde gelen veri toplama ve gelişmiş metrik şirketlerinden Statsbomb tarafından organize edilen, büyük veri ile futbolun kesiştiği noktayı tartışmak için bir aradaydı.
İLGİNÇ HİKÂYELER ·
Toplantıda yaşanan hikâyeler de bir o kadar ilginçti. Emin olun içerideki hiç kimse topa sahip olma yüzdelerini karşılaştırmadı.
Ve yine emin olun, katılımcılara göre atılan goller bile hikâyenin tamamını anlatmıyordu.
Neler mi konuşuldu? Gelin onları da kısa kısa anlatayım...
TEKNİK DİREKTÖRE ‘BAK NE BULDUK’ DİYEBİLİYORUM
İngiltere ile Macaristan’ın 1-1 berabere kaldığı karşılaşmaya tribünde çıkan olaylar damga vurdu. Karşılaşmayı izlemek için İngiltere’ye akın eden Macar taraftarlar maçtan önce diz çökerek ırkçılığı protesto eden İngiliz futbolcuları hedef alarak önce ıslıkladılar ardından ise tribünde pankart açtılar.
Bu pankart sonrası güvenlik güçleri Macar taraftarların olduğu tribüne girdi ve olaylar başladı. Yaşanan arbedede güvenlik güçleri taraftarları coplarla püskürttü. Macar taraftarlar Puskas Arena’da oynanan maçta da İngiliz oyunculara ırkçı saldırılarda bulunmuştu.
TRİBÜNDEKİ OLAYLAR ARNAVUTLUK'A DA SIÇRADI
2022 Dünya Kupası Avrupa Elemeleri I Grubunda Arnavutluk-Polonya maçında tribün olayları yaşandı. Maçın 77. dakikasında Karol Swiderski’nin attığı gol sonrasında Arnavut taraftarlar deyim yerindeyse çıldırdı. Gole çok sinirlenen taraftarların tribünlerden sahaya attıkları yabancı maddeler nedeniyle Fransız hakem Clement Turpin maçı 20 dakika durdurdu. Olayların yarışmasının ardından devam eden karşılaşmayı Polonya 1-0 kazandı.
RONALDO REKORLARA DOYMUYOR
Cristiano Ronaldo, Portekiz’in Lüksemburg’u 5-0 yendiği maçta uluslararası maçlarda 10 kez hat-trick yapan ilk futbolcu olarak tarihe geçti. Kariyerinde 58 kez hat-trick yapan Ronaldo’nun bu istatistiği tüm Portekizli oyunculardan daha fazla. Tüm zamanların uluslararası golcüler listesinin zirvesindeki liderliğini de perçinleyen Ronaldo şimdi gözünü Malezya Milli Takımı oyuncusu Son Chin Anni’nin 195 maçlık rekoruna dikti. Portekiz Milli Takımı ile 182 maça çıkan Ronaldo, 14 kez sahaya çıktığında ise tüm zamanların milli takımda en çok forma giyen oyuncusu olarak dünya rekorunun yeni sahibi olacak.
LUCAS HERNANDEZ CEZAEVİNE GİRECEK
2019’da United'a katılmadan önce 4 yıl boyunca MLS takımlarında Vancouver Whitecaps'te asistanlık yapan Pert, Cardiff, Coventry, Norwich gibi takımlarda çalıştı.
İspanyolca ve Portekizce bilen Pert’in hayatı 2010’da Pro Lisans kursunda tanıştığı Manchester United teknik direktörü Solskjaer ile değişti. Solskjaer takıma farklı diller bilen birini arıyordu ve kursta tanışıp dost olduğu Pert’i United’a davet etti. Spor Bilimleri yüksek lisans derecesine sahip olan Pert, bu noktaya gelebilmek için 20 yıl boyunca çalıştı. Bunu yaparkende dünyanın pek çok yerine futbol yolculukları yaptı.
20 YAŞINDA HAYALLERİNİN PEŞİNDE KOŞTU
Norwich City’de Danny Mills ve Craig Bellamy ile birlikte oynayan Martyn Pert, 20 yaşında futbol kariyerinin bittiğini fark etti. Loughborough Üniversitesi'nde muhasebe kursuna kaydoldu, ancak büyükbabasının "Ne yaparsan yap, coşkuyla yap” tavsiyesi üzerine hayatında en çok istediği şey olan teknik direktörlük için kolları sıvadı. Bütün büyük kulüplere mektuplar yazdı ama cevap alamadı. Yine de yılmadı, ‘gelip antrenmanı izleyebilirsin' diyene kadar mailler atmaya devam etti.
Dünya Profesyonel Futbolcular Birliği (FIFPRO) oyuncuların tükenmesini önlemek için acilen zorunlu molalara ihtiyaç olduğunu açıkladı. Erkek futbolu için 2020-2021 sezonu iş yükü raporu, en iyi profesyonellerin artık bir sezondaki dakikalarının 3’te 2’sinden fazlasını ‘kritik düzeyde’ oynadığını gösteriyor.
ZORUNLU DiNLENME ŞART
5 günden daha kısa bir sürede maçlarda en az 45 dakika oynayan futbolcuların bu tür arka arkaya hareketlere maruz kalmasının daha fazla sakatlık riskine yol açabileceğini ve bir oyuncunun kariyerinin uzunluğunu etkileyebileceğini belirten FIFPRO, acil koduyla zorunlu dinlenme çağrısında bulundu. Rapor, Haziran 2018 ile Ağustos 2021 arasında 44 ligden 265 erkek oyuncudan oluşan bir örneklemenin yaklaşık 40 bin maçtaki verilerine dayanıyor.
YEREL KUPALAR U23 MAÇLARI OLARAK TEKRAR TASARLANMALI
Bir Premier Lig oyuncusu için bu, kulüp ve milli takım görevlerinde sezon başına 2-8 maç arasında bir azalma anlamına geliyor. Raporda, İngiltere’deki Carabao Kupası gibi daha az önem arz eden yerel kupa maçlarında oyuncuları dinlendirme yoluna gidilmesi gerektiği belirtilirken, “Bu ikincil kupalar 23 yaş altı müsabakaları olarak yeniden tasarlanabilir” ifadelerine yer verildi.
FERNANDES ÖRNEĞi
Manchester United ve Portekiz Milli Takımı’nın yıldızlarından Bruno Fernandes’in durumu bu anlamda raporda en dikkat çekenlerden. Kasım 2020 ile Nisan 2021 tarihleri arasında kritik düzeydeki dakika payı yüzde 68’in altına düşmeyen yıldız futbolcu, birçok karşılaşmada yüzde 100’e yakındı.
FIFA MAÇ AZALTIP DİNLENME SÜRESİNİ ARTIRMAYI TEKLİF ETTİ