Pentagon'dayım birden alarm çalıyor

Üstelik, binanın tam vurulan kanadında bir odadasınız.

Aniden alarm çalmaya başlıyor.

‘‘Acil durum. Hemen binayı boşaltın’’ cümlesini duyuyorsunuz.

Aklınıza ilk ne gelir?

‘‘Terör saldırısı bu’’ diye deli bir düşünceye kapılmaz mısınız?

Hafif bir yürek çarpıntısıyla kapıya doğru koşmaz mısınız?

Bana da aynen öyle oldu.

Pentagon'da ne aradığıma gelince?

Yaklaşık bir haftadan beri Washington'da Dışişleri Bakanlığı'nın düzenlediği bir gezideyim.

Konu NATO ve hemen hemen her gün Pentagon'da birilerini dinliyoruz.

Pentagon'a üçüncü gelişimizde, bize Başkan Bush'un yeni füze politikasını anlatacak Keith Payne'yi sakin sakin beklerken birden alarm çalıyor.

Önce 11 Eylül günü anısına düzenlenmiş bir ziyaret.

Aklınız beyniniz ölenlerle birlikte, derken alarm!..

Telaşla bahçeye attık kendimizi.

Gözüm o sırada çocuğunu kucaklayıp bahçeye doğru koşan şişman bir kadına takılıyor.

Her şey kötü bir şaka gibi.

Neyse, 15-20 dakika sonra mesele anlaşılıyor.

Meğer binanın saldırıda yanan bölümünde hálá onarım işleri yapan işçilerden biri yanlışlıkla alarm düğmesine basmış.

Bahçede bekleşirken gördük.

Yeniden onarılan kısma en son eklenen taş, diğerlerinden farklı.

Siyah ve üzerinde 11.9.2001 yazıyor.

11 Eylül'ü sürekli çağrıştıran şeyler, her an karşınızda.

Demin sözünü ettiğim ‘‘anı odası’’ tam uçağın binaya saplandığı yerde.

Siyah büyük panoların üzerine Pentagon saldırısında ölen 184 kişinin adları yazılmış.

Biyografilerini, kişisel özelliklerini, hikáyelerini panonun yanıbaşındaki kitaptan okuyorum.

İçeride huzurlu bir müzik çalıyor.

Hint mabedlerinde olduğu gibi, panoların bazılarına çiçekten kolyeler asılmış.

Ölenlerin kimi Budistti galiba.

‘‘Anı odası’’ndan önce de genç bir asker eşliğinde tüm Pentagon'u geziyoruz.

Esasında Pentagon tümüyle bir ‘‘anılar binası.’’

Sadece 225 yıllık bir tarihi olan ABD'nin geçmişine nasıl saygı duyduğunu, ona nasıl sarıldığını görüyorsunuz geniş koridorlarda dolanırken.

Dünyanın en önemli kararlarının alındığı Pentagon müze gibi.

Gelmiş geçmiş tüm Savunma Bakanları'nın yağlıboya portreleri, Vietnam fotoğrafları, askerleri öven dergi kapakları ve daha neler...

Bina 1941 yılında Başkan Franklin Roosevelt zamanında inşa edilmiş.

15 bin işçi binayı 16 ay gibi rekor bir zamanda tamamlamış.

Güzel Sanatlar Komisyonu'nun şekline itiraz etmesine rağmen Başkan binanın beş köşeli olmasında ısrar etmiş.

Şöyle demiş:

‘‘Binanın şeklini seviyorum. Çünkü şimdiye kadar benzer bir şey yapılmadı.’’

Ruslar'la ilgili anılar da dinledik.

Meğer Soğuk Savaş döneminde Rus füzelerinin tümü sığınak olduğu düşüncesiyle bahçenin tam ortasındaki kafeteryaya doğru çevriliymiş.

İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Avrupa'nın inşaasında rolü olan General Marshall'ın anıları bir koridorun ucundan diğerine kadar.

Fotoğrafları arasında Marshall'ın şöyle bir deyişi var:

‘‘Artık dünyadaki barışla ilgiliyiz. Ve barışı ancak güçlüler korur.’’