İşsizlik ürküttü, 1.1 milyon kişi özel sigortaya sarıldı

İŞ-Kur’un aylık 266 TL ile 532 TL arasında değişen işsizlik ödeneğinin yetersiz kalması, 2008 yılından itibaren uygulanmaya başlayan özel işsizlik sigortalarında patlama yaşanmasına yol açtı. Poliçe sayısının 1 milyon 100 bine, toplam sigorta hacminin de 100 milyon TL’ye ulaştığı özel işsizlik sigortalarından global kriz döneminde işini kaybeden 11 bin sigortalı da yararlanma hakkı elde etti. Son 1.5 yıl içinde özel işsizlik sigortalarından yararlananlara ödenen tazminatların toplamı da 30 milyon TL’yi buldu. Bunun yüzde 60’ı kredi kartlarının kapatılmasında, yüzde 25’i de bireysel kredi borçlarının aylık taksitlerinin ödenmesinde kullanıldı. Özel işsizlik sigortasından yararlananların yüzde 15’i de 6 ay süreyle aylık 2 bin 500 lirayı bulan işsizlik maaşı alma hakı elde etti. Özel işsizlik sigortası tekstil, turizm ve otomotiv sektöründe çalışanlar arasında yaygın görünüyor.
Tazminat karşılama süresi
Arkadaşımız Mehtap Özcan’ın yaptığı araştırmaya göre, öncülüğünü Garanti Sigorta’nın yaptığı özel işsizlik sigortaları, 2008 yılının mayıs ayından itibaren uygulamaya konuldu. İşten çıkartılmalarda tazminat hakkı sağlayan bu sigortalar, 6 ay süreyle maaş bağlanmasının yanı sıra kredi kartı ve kredi borç ödemelerinde de kullanılabiliyor. 6 ay aynı işyerinde çalışma ve 120 gün ile 180 gün arasında değişen bekleme sürelerini kapsayan bu sigortalarda, 50 TL’yi geçmeyen sigorta primleriyle 10 bin TL’ye kadar olan kredi kartı borçları kapatılabiliyor. Bu sigortanın 5 ile 10 yıl vadeli kredi borçlarında işsiz kalınması durumunda ödeme güvencesi kapsayanı 12 ay ile 24 ay süreyle taksitlerin aksamadan ödenmesini sağlıyor.
2 bin 500 lira maaş
Gelir güvencesi poliçelerinde ise işsiz kalan sigortalılara ayda 75 TL prim ödemeleri durumunda 6 ay süreyle aylık 2 bin 500 TL maaş ödemesi yapılıyor. Ödenen maaşların toplamı, 15 bin TL’yi buluyor. Prim tutarı düştükçe ödenecek maaş tutarı da düşüyor. Aylık 30 TL olmak üzere, 10 yıl süresince toplam 3 bin 600 TL prim ödeyen bir sigortalı, bu süre içinde sadece bir defa işsiz kalsa bile, aylık bin TL olmak üzere toplam 6 bin TL işsizlik maaşı elde etmiş oluyor. Yatırılan primlerin ödenen tazminatı karşılama süresi ise 16 yılı buluyor.
Yüz kızartıcı suçu kapsamaz
Bu sigortadan, düzenli işi olan ve beklenmedik bir anda işten çıkarılan poliçe sahipleri yararlanabiliyor. Özel işsizlik sigortasında daha önceden planlanmış şirket kapatmaları, küçülme ya da birleşmeleri gibi durumlar, sezonluk işler kapsam dışı bırakılıyor. İşten çıkarılan sigortalı ile iş yeri sahibi arasında bir akrabalık ilişkisi bulunmaması gerekiyor. İşten çıkarıldığı gerekçesiyle tazminat talebinde bulunan sigortalının aynı işyerinde çalışmaya devam etmemesi gerekiyor. Ayrıca yüz kızartıcı suçtan işten atılanlara da ödeme yapılmıyor.

Kriterlere uyum oranı yüzde 70

KREDİ kartı borcu teminatlarında ekstrede yapılan son harcamalar göz önüne alınıyor ve yüklü miktarda altın, GSM konuşma süresi gibi nakte dönüştürülebilecek harcamalar tazminat dışı bırakılıyor. Garanti Emeklilik Genel Müdürü Erhan Adalı, “Bu sigorta uygulaması bazı suistimalleri de beraberinde getiriyor. Suistimalleri önlemek için bu tip kriterler devreye giriyor. Yapılan istatistikler, işsizlik sigortasından yararlanmak isteyen her 100 kişiden 30’unun sözleşmelerde yer alan kriterlere uymadığını gösteriyor” diye konuştu.

Yıl sonunda 1.5 milyon kişi olur

GARANTİ Emeklilik Genel Müdürü Erhan Adalı, “İşsizlik sigortasını ilk olarak 2008 yılının mayıs ayında devreye soktuk. Hiç beklemediğimiz bir anda, global kriz başladı. Krizle birlikte işsizlik sigortalarında talep patlaması yaşandı. 2008 yılının sonunda 12 milyon TL olan primlerin toplamı, 2009 yılında 73 milyon TL’ye çıktı. Garanti Emeklilik olarak 2010’un ilk 7 ayında ise geçtiğimiz yılın toplamına ulaştık. 860 bini bizim olmak üzere özel işsizlik sigortalarında toplam poliçe sayısı 1 milyon 100 bini buldu. bunun yıl sonuna kadar 1.5 milyonu bulması bekleniyor” dedi.