İKİ günlüğüne gittiğimiz Washington’da karşılaştığımız kişilerle öncelikli konumuz, ister istemez Cumhurbaşkanlığı seçimi ve ardından gelecek genel seçimler oldu.
Herkesin üzerinde mutabık olduğu konu, daha doğrusu temennileri "Ne olursa olsun biran önce bu iş netlik kazansın ve gerginlik daha fazla uzatılmasın" oluyor.
ABD’li ya Türk, kim olursa olsun, hemen herkes gerginliği önlemek için Başbakan Tayyip Erdoğan’ın Cumhurbaşkanı adayı olmaması gerektiğini, eşinin başörtösü ya da başka kaygılarla tepki çekecek birinin seçilmemesi ve uzlaşmayla yapılacak bir seçimin Türkiye’nin önünü açacağını söylüyor. Ama ardından da, "Ne olacaksa olsun biran önce netlik kazansın" da diyorlar.
Bu ziyarette, bir kez daha, özel sektörün yaptığı diplomasinin, her açıdan olamasa da, çoğu noktada resmi diplomasiden çok daha etkin olduğunu, bir kez daha gördük.
Ermeni tasarısı için daha önceki TÜSİAD heyetinin ziyaretlerinin faydalı olduğu kesin. Yaklaşık bir hafta boyunca Washington ve New York’ta temaslarda bulunan TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu’nun bu alandaki temaslarının da yararlı olduğu ortada.
Bu arada özel sektör Ermeni Tasarısı için bu kadar çaba gösterirken, Başbakan Tayyip Erdoğan’ın Arap Zirvesi’nde Hamas’lı Filistin Başbakanı İsmail Haniye’yi Türkiye’ye davet etmesi herkeste soğuk duş etkisi yapmış.
Çünkü ABD’de Ermeni tasarısının geçmemesi için yapılan bu kulis çalışmalarının ana noktalarından birini ABD’deki Musevi lobisi oluşturuyor. Tam da bu kuvvetli lobinin desteğini alma aşamasında, gelen bu habere herkes şok olmuş.
Konuştuğumuz Dışişleri yetkilileri, bir gün sonra Başbakanlık sözcüsünün bu daveti yalanladığını belirtirken, "24 Nisan’a kadar hata yapılmaması önemli olduğu gibi, ondan sonrası için de bu tür hataların yapılmaması hayati önemde" diyorlar.
Yani açıkca söyleyemedikleri şu ki; Ermeni tasarısı her an gelebilir ve Musevi lobisinin desteği kaybolursa tasarının geçmesi çok kolaylaşır. Bu nedenle bu tür resmi diplomasi hatalarının sadece kısa zaman içinde değil, hiç yapılmaması gerekiyor.
Özel sektörün bu konudaki diplomasi atağı ise bir yandan Ermeni tasarısını önlemeye dönük olurken, örneğin TOBB’un İsrail ve Filistinli işadamlarını biraya getiren "Ankara Forumu" projesi gibi girişimler Türkiye’nin bölgede çok daha etkin olmasını, etkinliğin uzun vadeye yayılması ve Türk özel sektörünün bölgede iş yapmasını sağlamaya dönük bir amaç taşıyor.
ANKARA FORUMANA DESTEK ARTIYOR
Ankara Forumu’nu başından beri bilen, "Erez sanayi bölgesi"ni görmüş ve yapılanları izleyen biri olarak, TOBB’un Filistinli ve İsrailli işadamlarını Washington’ da senato binasında bir araya getirmesinin önemini görüyorum. Tel-Aviv’e giremeyen Filistinli işadamlarını Tel Aviv’deki havaalanından Washington’a getirmek, dengeleri bilen herkesi şaşırtıyor.
Washington’da yapılan Ankara Forumu toplantısına Cumhuriyetçi ve Demokrat temsilcilerden gelen tebrikler ve Türkiye’ye bu iş için teşekkür edilmesi de anlamlıydı.
TOBB Başkanı Rıfat Hisarcıklıoğlu ve beraberindeki 3 ülke işadamlarından oluşan heyet Dünya Bankası Başkanı Wolfowitz ile de görüştü ve artık desteğin somutlaşması için Dünya Bankası’ndan bir "ilgili personel" saptanması kararlaştırıldı.
Bizce Dünya Bankası için de Erez projesi bulunmaz bir fırsat ve Banka’nın "yeni bir destek modeli" rahatlıkla olabilir.
DERVİŞ İLE GÖRÜŞME
Bu arada Hisarcıklıoğlu, BM Kalkınma Programı Başkanı eski Devlet Bakan Kemal Derviş ile de görüşmüş. Hisarcıklıoğlu, Derviş’e projeyi anlattıklarını, kendisinin bundan sonra zaten özel sektörün bu işlerin içinde daha fazla olacağını, bu tür atakların Türkiye’nin dünyadaki imajını da çok olumlu etkileyeceğini söylemiş. Yani Derviş’in desteği de tamamÖ
Özetle demek istediğimiz o ki; daha önce örneklerini gördük ama TOBB’un Erez Projesi uluslar arası alanda Türk özel sektörünün gücünü ve girişimciliğini uluslar arası alanda da gösterebileceğini kanıtlayan iyi bir örnek.
TOBB’un başka ülkeler için de bu örnekleri çoğaltmak istediğini biliyoruz. Bizce hep yakındığımız "Uluslar arası alanda bir büyük Türk şirketi olmaması"nın verdiği sakıncaları da bu tür projelerle giderebiliriz.