Japonya’nın küresel etkisi bize yansımadı

Beklentiler bir ölçüde gerçekleşmeye başladı. Piyasa uzmanları şu anda küresel ekonomiye olan etkinin daha çok sigorta şirketleri kanalıyla geldiğini söylüyorlar. Japonya’daki sigorta şirketlerinin, riskleri Avrupa ve ABD’de dağıtıp, reasüre ettiklerini hatırlatan piyasa uzmanları, bu nedenle gelişmiş ülkelerde hisse senedi borsalarının düştüğü, düşüşün daha çok sigorta şirketlerinden kaynaklandığı belirtiliyor.
Japonya felaketinin küresel ekonomiye etkisinin bununla sınırlı kalmayacağı da açık. Felaketin faturasının netleşmesinin zaman alacağı, bu arada nükleer riskin ne şekilde hayata geçeceğinin görüleceğini kaydeden uzmanlar, net faturanın ortaya çıkmasıyla, ekonomiye asıl etkinin zaman alabileceğini kaydediyorlar.
Japonya felaketinin olumsuz etkilerinin yanında, petrol başta olmak üzere emtia fiyatlarında ise olumlu etki görüldü. Emtia fiyatlarının düştüğü, petrol fiyatlarının Kuzey Afrika ve Ortadoğu’da ortaya çıkan siyasi çatışmalardan sonra ilk kez geçen hafta sonunda indiği göze çarpıyor.
Bunun nedeni Japonya’daki felaketin tüm küresel üretim düzeyini düşüreceği beklentisi. Yani talepte bir daralma yaşanacağı tahmin ediliyor.
Bu arada felaketin bir etkisi de nükleer santralların güvenliğinin sorgulanması olarak görülmeye başladı. Japonya’daki sorun çıkan santralın eski, ömrü daha sonra uzatılan bir nükleer santral olduğu, yeni geliştirilen modellerin daha dayanıklı olduğu söyleniyor ama ister istemez nükleer santralların güvenliklerinin sorgulanmasına da neden oluyor.
Son dönemde yeniden nükleer santral üretimine ağırlık veren Almanya’nın mevcut nükleer santral planını ve güvenlik standartlarını gözden geçirme kararı alması, konunun önümüzdeki dönem yoğun olarak tartışılacağının işareti gibi. 
PİYASA KAYBETTİĞİNİ GERİ ALIYOR
Küresel ekonomideki bu olumsuz seyre karşılık, iç piyasada geçen hafta başlayan olumlu trendin devam ettiği görülüyor. Diğer gelişmekte olan ülkelere kıyasla baktığımızda da, yeni olumlu bir ayrışma göze çarpıyor.
Piyasa uzmanları, Türkiye’nin Japonya felaketinden küresel ekonominin etkilendiği kadar etkilenmediğine dikkat çekiyorlar. Bunun asıl nedenini ise “geçtiğimiz dönemde, diğer gelişmekte olan ülkelere kıyasla olumsuz ayrışan Türkiye piyasalarının, bu kaybı geri alması” olarak tahmin ediyorlar.
Özellikle banka hisselerine yeniden alım geldiğini, hisse senedi piyasalarındaki artışta bunun etkili olduğu görülüyor. Piyasa uzmanları, Merkez Bankası’nın aldığı, bankalara ek yük getiren kararların artık sona erdiğinin tahmin edildiğini, banka hisselerine yeniden talep gelmesinin en önemli nedeninin bu olabileceğini belirtiyorlar. Yanısıra bir ara Rekabet Kurumu’nun bankalara keseceği cezalara ilişkin haberlerin de banka hisselerinde satışa neden olduğu, şimdi kesilen cezanın düşük kalmasıyla bu tedirginliğin de bittiği kaydediliyor.
Dolayısıyla, biriken risklerin Kuzey Afrika ve Ortadoğu’daki siyasi çatışmalarla tetiklendiği Türkiye’nin olumsuz ayrışması sona ermiş, son haftada piyasalar yeniden artışa geçmiş gözüküyor.
Bu arada nükleer santral işine daha yeni girecek olan Türkiye’yi bu konudaki son tartışmaların epey etkileyeceği anlaşılıyor. Hükümet yetkililerinin “yapılacak Japon santrala son nesil olacak, tehlike yok” demek yerine Almanya’daki gibi “nükleer santralde güvenlik standartlarının yeniden gözden geçirilip, riski sıfırlayacak santrallere izin verileceğini” söylemeleri, bence çok daha inandırıcı olacaktır.