2025’te emekli olacakların maaş hesabı artık farklı

Cevap: Okuyucumun sorusu gibi bir süredir emekli maaşı hesaplaması ile ilgili sorular alıyorum. Çoğu okuyucum 2024 sonuna kadar emeklilik dilekçesi verenlerin yüksek maaşlar aldığını, bu sene söylendiği gibi maaşların düşüp olup olmayacağını merak ediyor.

Önce emekli maaşı hesaplamasına değineyim. Emeklilik maaşı hesaplamasında ilk sigortalı olunan tarihe göre 2000 yılı öncesi, 2000-2008 arası ve 2008 sonrası olmak üzere üç farklı tarih var. Çalışanın ödediği prim gün sayısı, aylık ortalama kazanç, enflasyon, büyüme hızı, aylık bağlama oranı, gösterge rakamına göre maaşlar hesaplanıyor. 2000 yılı öncesi sigorta girişi olanların gösterge rakamı için, çalışanın yıllık ortalama kazancı hesaplanıyor; aylık bağlama oranının yüzde 60’ı, katsayı için de 12.000 alınıyor.

2024-2025 MAAŞ FARKI

2000-2008 arası ilk sigorta girişi olanlarda gösterge rakamı yerine güncelleme katsayısı kullanılıyor ve emekli olunacak tarihten bir önceki yılın büyüme hızı (gelişme hızı) ve enflasyonu (TÜFE) hesaba katılıyor. Çalışanın 2000-2008 yıllarında sahip olduğu kazançları güncellenerek ortalaması alınıyor. Kazançların güncellenmesinde de yıllık TÜFE ve gelişme hızının yüzde 100’ü alınıyor. 2008 yılından sonra sigortalı olanlarda aylık kazancın ortalamasına, güncelleme katsayısına, TÜFE oranına bakılıp hesaplama yapılıyor. Güncelleme katsayısı emekli olunacak tarihten bir önceki yılın TÜFE oranının yüzde 100’ü, gelişme hızının yüzde 30’u alınıyor.

2024’ün sonunda emekli olanların maaşları; 2023 yılındaki yüzde 4.5’lik gelişme hızı, 2023 yılındaki yüzde 64.77’lik TÜFE’ye göre hesaplandı, üzerine yüzde 86.16’lık zam (ocak ve temmuz zam toplamı) eklendi ve güncelleme katsayısı (emeklilik katsayısı) 1.8616 olarak uygulandı. Bu nedenle 2024 sonunda emekli olacakların maaşı yüksek oldu. Hatırlayacak olursak, o dönemde 2024 sonuna kadar emekli olacaklarla, 2025 yılında emekli olacaklar arasında yüzde 30-35 maaş farkı olacağını belirtmiştik ki oldu.

BÜYÜME HIZI HESAPLARI DEĞİŞTİRDİ

TÜİK’in, 2024 yılı büyüme hızını açıklaması ile birlikte 2025 yılı emekli maaş hesaplaması da değişti. 2024 yılında GSYH yüzde 3.2 olarak açıklandı. Emekli maaşını konu, güncelleme katsayısı, emekli olunacak tarihten bir önceki yılın TÜFE oranının yüzde 100’ü, gelişme hızının yüzde 30’u alınıyordu. Buna göre yüzde 3.2’lik büyüme hızının yüzde 30’u 0.96 puan, buna bağlı güncelleme katsayısı da 1.4543 oldu. İşte, 2025 emekli maaşı hesaplanırken 2024 yılı yüzde 44.38’lük enflasyon ve 1.4534’lük güncelleme katsayısı dikkate alınacak.

Emekli maaşında değişiklik olacak bir kesim de, 2025’in ocak-subat aylarında emeklilik dilekçesi vererek emekli olanlar. Bu kişilerin de güncelleme katsayısı hesabı 1.4438 üzerinden yapıldı. Şimdi bu kişilerin yeni hesapları 1.4534’lük güncelleme katsayısına göre yeniden hesaplanıp aradaki fark (yüzde 0.90) hesaplarına yatırılacak. Mart ayı da dahil sonrasında emeklilik dilekçesi verenlerin maaş hesaplaması ise yeni güncelleme katsayısı üzerinden olacak.