Faiz indirimi için spekülasyon çok

Bayram tatili arasında yapılan indirim herkese sürpriz oldu. Piyasalar indirim için Merkez Bankası'nın IMF'yle 7. gözden geçirmenin en azından tamamlanma aşamasına gelmesini bekleyeceğini tahmin ediyordu.

Merkez Bankası, hem ocak enflasyonunun tarım dışında olumlu gittiğini, tüketimin kontrol altında olduğunu, hem de ileriye dönük bekleyişlerin olumlu olduğunu gerekçe gösterdi. Ancak, IMF'yle 7. gözden geçirmenin tamamlanma hassasiyeti, KİT zamları ve vergi artışlarının enflasyona olumsuz etki yapacağı uyarılarında da bulundu.

Merkez Bankası bu indirim için herkesin ayrı bir yorum yapmasından rahatsız. Zaten açıklamada indirimin gerekçelerini açıkladığını belirten yetkililer, bütün gelişmeleri açıklamalarına rağmen, herkesin değişik bilgi setlerine bakarak yorumda bulunduğunu söylüyor. IMF'yle anlaşmanın elbette önemli olduğunu ancak beklentilerin olumlu gittiğini ve Merkez Bankası olarak indirimi gerekli gördükleri için bu kararı aldıklarını söylüyorlar.

Kısacası; bu indirimin zamanlaması konusunda gelecek değişik eleştirilere de hazırlıklılar.

Aslında bu konuda değişik yorumların yapılması da çok normal. Çünkü neredeyse aylardır faiz indirimi için baskı geliyor ama Merkez Bankası direniyordu. Mali disiplinin bozulmasından korktuklarını, asgari ücret ve yüksek emekli zamları nedeniyle oluşan olumsuzluğun tolere edilmesini bekler gibiydiler. Ama bir yandan da enflasyon tek haneye doğru gidiyordu ve faizleri çok yüksek seviyelerde kalmıştı...

Bence Merkez Bankası'nın faiz indirimi kararı vermesinde, her ne kadar ileriye doğru baktıklarını hep tekrarlasalar da, ocak ayı enflasyon rakamları epeyce önemli rol oynadı. Tarım fiyatlarının parasal tedbirlerle kontrol edilemeyeceğini hep tekrarlayan Merkez Bankası, tarım dışındaki gelişmelerden, özellikle tüketici fiyatlarındaki artış oranından, çekirdek enflasyon oranından memnun oldu. Söylediklerine göre ileriye doğru beklentiler de oldukça olumlu çıktı.

YAPILAN SPEKÜLASYONLAR

Ancak bu indirim piyasalarda çeşitli spekülasyonlara neden oldu. Bunlardan ilki, piyasalardan gelen baskıdan çok Hükümetten de faiz indirimi için gelen baskıların artması...

Bağımsız Merkez Bankası'nın Hükümetten, özellikle de ABD'den dönen Devlet Bakanı Ali Babacan'ın telkinleriyle böyle bir indirime gideceğini tahmin etmiyoruz. Herhalde bu olmaz...

Bir başka spekülasyon da; ‘‘Merkez'in 7. gözden geçirmenin gecikmesinden yani seçim sonrasına kalmasından korktuğu’’ şeklinde. Yani, Merkez inen enflasyona karşı yüksek kalan faizleri indirme gereği duyarken, böylece 7. gözden geçirmenin tamamlanacağı zamana kadar gelecek baskıları dağıtmış oldu. Yani bundan sonra artık gözden geçirmeyi bekleyebilecek.

KİT zamları ve vergi artışları konusunda Merkez Bankası açıklamalarının ‘‘Zam yapmamak için Hükümetin ekmeğine yağ sürdüğünü’’ söyleyenler de var. Yani Hükümet enflasyon için zamları yapmayacağız diyecek, bu zamlar yani ek kaynak bulunmazsa 7. gözden geçirme tamamlanamayacak, böylece hem Hükümet hem Merkez Bankası piyasadan gelecek ‘‘gecikme tepkisini’’ azaltmış olacaklar. Piyasa seçim sonrasını bekler mi, bilemeyeceğiz...

Bu arada bir yabancı bankanın ‘‘indirim 7. gözden geçirmenin tamamlanmasına yani seçim sonrasına kaldı’’ gerekçesiyle bono satmaya başlamasının da Merkez Bankasını harekete geçirmiş olabileceği, yani Merkez Bankası'nın topu üzerinden attığını söyleyenler de var.

Merkez Bankası aksini savunsa da, KİT ve vergi zamları olmadan 7. gözden geçirmenin tamamlanması için istenen şartların yerine gelmesi mümkün gözükmüyor. İş geciktikçe zam oranlarının artacağı da kesin. Bu zamlar yapılmak zorunda kalındığında, Merkez Bankası'nın enflasyonda oluşabilecek bir sapmada sorumluluğu üzerinden atmış olacağını söyleyenler de var.

Böylesine kritik dönemlerde, indirim gibi önemli kararlarda spekülasyon olması ise, kaçınılmaz.