×
Nişanlımın ailesinde özürlü var
Paylaş
LinkedinFlipboardLinki KopyalaYazı Tipi
23 yaşında ve nişanlıyım. Nişanlımın dayısı ve halası doğuştan zeká özürlü.
Bu durum beni korkutuyor. Böyle durumlarda çocuk yapmak benim için tehlikeli gibi gözüküyor. Bizim çocuğumuzda böyle bir özür görülme olasılığı ne kadardır? Ne gibi önlemler almam gerekir?
Ş.R/KAYSERİ
Akrabalık tanımları bazen farklı olabiliyor, bu nedenle doğruluğunu ortaya çıkarmak için anladığım şeyi biraz açmak istiyorum. Nişanlınızın dayısı, onun annesinin erkek kardeşidir. Halası ise babasının kız kardeşidir. Her ikisinde de aynı sorun varsa ve bu büyük bir rastlantı değilse, anne ve babasının akraba olma ihtimali yüksektir. Böyle olunca nişanlınızın sağlıklı doğması tesadüf eseri sağlam genlerin bir araya gelmesi sayesinde olmuştur.
Nişanlınız hasta olmadığına göre ortada iki ihtimal var. Ya tesadüfen tümüyle sağlıklı genler geldiği için hastalığı çocuklarına iletmesi ihtimali bile yoktur, ya da kendisi sağlıklı olduğu halde hastalık genlerini taşıyıcıdır ve bunu çocuklarına aktarabilir.
Bazı genetik hastalıklarda eşlerin sadece birinden hastalık geni gelince çocuklar hasta olmayabilir. Onlar da sürekli olarak çocuklarına aktarır. Durum böyleyse bu kez sizin genleriniz önem taşır. Sizin sağlıklı olamanız bu hastalık genini taşımadığınızı göstermez. Ailenizde kalıtsal hastalığı olan birinin bulunmaması da sizin böyle bir gen taşımadığınızı göstermez. Kimsenin hatırlayamadığı kadar eski kuşaklardan beri iletilen hastalık genleri bulunabilir. Akraba evliliklerine işte bu nedenle karşı çıkılıyor. Kuşaklar boyu iletilen aynı hastalık geninin akraba evliliğinde bir araya gelmesi ihtimali doğar, bu çiftin çocukları da hasta olabilir.
Size bu aşamada kesin bir şey söylemek mümkün değil, çünkü nişanlınızın akrabalarındaki zeká özürüne neden olan esas hastalık bilinmiyor. Bu bilinmeden akrabalarına iletilme ve çocuklara aktarılma riskini bilmek mümkün değil.
Evlenme kararınız için bir şey diyemem ama en azında hamile kalmadan önce eşinizin, ailesinin ve sizin genetik araştırmalarınızın yapılmasını sağlayın. Özürlü çocuklar da bizim evlatlarımızdır, her türlü sevgiye ve ilgiye hakları vardır ama, yaşam boyu özürlü bir çocuğa bakmanın zorluğu da, hem özürlü hem de bakmakla yükümlü olanlar için bir gerçektir. Bu nedenle daha önceden önlem almanın önemi tartışılmaz.
Genetik araştırmalar genellikle üniversite hastanelerinde yapılmaktadır, bunu ihmal etmeyin.
Ş.R/KAYSERİ
Akrabalık tanımları bazen farklı olabiliyor, bu nedenle doğruluğunu ortaya çıkarmak için anladığım şeyi biraz açmak istiyorum. Nişanlınızın dayısı, onun annesinin erkek kardeşidir. Halası ise babasının kız kardeşidir. Her ikisinde de aynı sorun varsa ve bu büyük bir rastlantı değilse, anne ve babasının akraba olma ihtimali yüksektir. Böyle olunca nişanlınızın sağlıklı doğması tesadüf eseri sağlam genlerin bir araya gelmesi sayesinde olmuştur.
Nişanlınız hasta olmadığına göre ortada iki ihtimal var. Ya tesadüfen tümüyle sağlıklı genler geldiği için hastalığı çocuklarına iletmesi ihtimali bile yoktur, ya da kendisi sağlıklı olduğu halde hastalık genlerini taşıyıcıdır ve bunu çocuklarına aktarabilir.
Bazı genetik hastalıklarda eşlerin sadece birinden hastalık geni gelince çocuklar hasta olmayabilir. Onlar da sürekli olarak çocuklarına aktarır. Durum böyleyse bu kez sizin genleriniz önem taşır. Sizin sağlıklı olamanız bu hastalık genini taşımadığınızı göstermez. Ailenizde kalıtsal hastalığı olan birinin bulunmaması da sizin böyle bir gen taşımadığınızı göstermez. Kimsenin hatırlayamadığı kadar eski kuşaklardan beri iletilen hastalık genleri bulunabilir. Akraba evliliklerine işte bu nedenle karşı çıkılıyor. Kuşaklar boyu iletilen aynı hastalık geninin akraba evliliğinde bir araya gelmesi ihtimali doğar, bu çiftin çocukları da hasta olabilir.
Size bu aşamada kesin bir şey söylemek mümkün değil, çünkü nişanlınızın akrabalarındaki zeká özürüne neden olan esas hastalık bilinmiyor. Bu bilinmeden akrabalarına iletilme ve çocuklara aktarılma riskini bilmek mümkün değil.
Evlenme kararınız için bir şey diyemem ama en azında hamile kalmadan önce eşinizin, ailesinin ve sizin genetik araştırmalarınızın yapılmasını sağlayın. Özürlü çocuklar da bizim evlatlarımızdır, her türlü sevgiye ve ilgiye hakları vardır ama, yaşam boyu özürlü bir çocuğa bakmanın zorluğu da, hem özürlü hem de bakmakla yükümlü olanlar için bir gerçektir. Bu nedenle daha önceden önlem almanın önemi tartışılmaz.
Genetik araştırmalar genellikle üniversite hastanelerinde yapılmaktadır, bunu ihmal etmeyin.
Paylaş
LinkedinFlipboardLinki KopyalaYazı Tipi
