Narsisistik Kişilik Bozukluğu

◊ Danışan: Narsisistik Kişilik Bozukluğu bugünlerde çok sık karşıma çıkıyor. Benim de dikkatimi çekti. Acaba eşim de mi böyle diye merak ettim, araştırdım. Çünkü eşimin hiç bitmeyen bir mutsuzluğu var, neden anlayamıyorum. İlk tanıştığımızda depresyonda olduğunu söylemişti. Bunun için ilaç da alıyor ama değişiklik yok. Bildiğim, ilaç alıyorsan depresyonunun azalması lazım. Neredeyse 3 yıldır aynı ilaçları alıyor ama fark yok. Doktoruna da gitmiyor, “Beni anlamıyorlar” diyor.

- Dr. Başak: Eğer 3 yıldır doktoruna gitmeden aynı ilaçları alıyorsa, onu uyarmanızda fayda var. İlaçlarını mutlaka psikiyatrist gözetiminde almalı ve psikiyatristi ile sürekli ilişki halinde kalmalı. Peki, aldığı ilaçlardan fayda görmediğinin farkında mı?

◊ Danışan: Mutsuzluğunda değişiklik yok, o da farkında ama onun genel tavrı herkesi suçlamaktır. Onu kimsenin iyileştiremeyeceğini, etrafında “bu kadar aptal insan” varken “düzen bu kadar bozukken” iyi hissetmesinin mümkün olmadığını söylüyor.

- Dr. Başak: Siz de bu özelliklerine baktığınızda onda Narsisistik Kişilik Bozukluğu olabileceğini düşündünüz.

SADECE MUTSUZ DEĞİL HERKESE KARŞI  ACIMASIZ

◊ Danışan: Biliyorum ben teşhis koyma yetkisine sahip değilim ama okuduklarımdan anladığım kadarıyla eşimde Narsisistik Kişilik Bozukluğu var. Tedavisi çok zormuş, bunu okuyunca üzüldüm tabii ama davranışlarının nedenlerinin bu bozukluktan kaynaklandığını düşününce bir nebze rahatladım. Çünkü bana ve etrafa neden böyle davrandığını anlayamamak beni çaresiz hissettiriyordu. Sadece mutsuz değil, insanlara karşı da çok sert ve acımasız.

- Dr. Başak: Herkese karşı mı? Yoksa bazı durumlarda mı?

◊ Danışan: Herkese karşı çok eleştirel. Kimseyi beğenmiyor. Sürekli kendinden bahsetmesinden de bıktım, ne kadar zeki ve başarılı olduğunu uzun uzun hikayelerle sürekli anlatması bana göre artık çok antipatik ama bunu ona anlatamıyorum. Onunla bir yere gitmek işkence, her gittiğimiz yere bir kusur buluyor, şikayet ediyor, insanlarla tartışıyor. Ona göre kimse yeteri kadar iyi değil. Bu bana çok ters geliyor. Ben insancılımdır, kolay mutlu olurum. Hevesle bir yere gidiyoruz, başlıyor söylenmeye... “Bu seferlik böyle olsun, artık sesini çıkarma” diyorum, daha da köpürüyor, onu anlayamadığımı söylüyor. Bu sefer bana takıyor.

- Dr. Başak: Size nasıl takıyor?

DEPRESYON VE KAYGI BOZUKLUĞU DA OLABİLİR

◊ Danışan: Beni sürekli eleştiriyor. Ona yeteri kadar değer vermediğimi söylüyor. Arkadaşlarımı beğenmiyor. Etrafında onun gibi zeki insanlar olmadığından şikayet edip, davetlere gitmeyi reddediyor. Onun yüzünden arkadaşlarımla da görüşemez oldum. Yaklaşık 8 aydır evliyiz, evliliğimizin ilk günlerinden beri tebrik etmek için evimize gelmek isteyenler var, kabul etmiyor. İşyerinde de çok mutsuz. Oradakilerin de “aptal” olduğundan, hak ettiği pozisyonda olmadığından şikayet ediyor. Bu da onu huysuz ve mutsuz yapıyor. Bunlardan dolayı bana kalırsa onda depresyon yok ama kişilik bozukluğu var. Onu görmeden bir teşhis koyamayacağınızı biliyorum ama en azından bu bozukluk hakkında bilgi verebilir misiniz?

- Dr. Başak: Kişilik bozuklukları olan kişiler, kendilerini, diğer insanları ve olayları algılama yollarında, duygusal tepkilerinde ciddi sıkıntılar yaşarlar. Bu sıkıntılar kalıcı ve uzun sürelidir, esneklikten yoksundur. Ergenlik döneminde başlar ve değişik ortamlarda kendini gösterir. Kişilik Bozukluğu olan bir kişide depresyon, kaygı bozukluğu gibi farklı psikolojik sıkıntılar da görülebilir.

◊ Danışan: Peki ben eşimi nasıl ikna edeceğim tedavi alması için?

- Dr. Başak: Kişilik Bozukluğu olan kişiler ender olarak kendilerinde bir Kişilik Bozukluğu olduğunu kabul ederler. Bunun yanında eşinizin süregiden bir mutsuzluğu olduğunu söylüyorsunuz. En azından bu konuda yardım alması için onu ikna edebilir, mutsuzluğunun daha doğru bir tedavi ile azalabileceğini ona anlatabilirsiniz. 3 yıldır aldığı ilaçların gözden geçirilmesi gerektiğini de hatırlatabilirsiniz.

Narsisistik Kişilik Bozukluğu Nedir?

Amerikan Psikiyatri Derneği’nin 2013 yılında yayınlanan Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiki El Kitabı’nın 5. edisyonuna göre (DSM-5), Narsisistik Kişilik Bozukluğu olan kişilerde aşağıdaki kriterler görülebilir:
1- Bu kişilerin en tipik özelliklerinden biri büyüklenmeleri, örneğin başarılarını ve yeteneklerini abartmalarıdır. Gösterdikleri başarılarla oransız bir biçimde, üstün biri olarak görünme beklentisi içindedirler. Başkalarının da onları üstün biri olarak görmelerini isterler.
2- Sınırsız başarı, güç, zeka, güzellik, çekicilik gibi kavramlara sahip olma fantezilerine saplanıp kalmışlardır.
3- “Özel” ve eşi benzeri bulunmaz biri olduklarına, ancak özel ya da üstün diğer kişiler ya da kurumlarca anlaşılabileceklerine, ancak onlarla ilişki kurmaları gerektiğine inanırlar.
4- Sürekli olarak başkaları tarafından hayran olunmaya ve çok beğenilmeye ihtiyaç duyarlar.
5- Özel bir davranışı, kayırılmayı hak ettiklerini düşünürler ve bu beklenti içindedirler.
6- Kendi çıkarları, başarıları için başkalarını kullanırlar, başkalarından yararlanırlar.
7- Başkalarının duygularına, isteklerine karşı empati kuramazlar, anlamak istemezler.
8- Sıklıkla ve yoğun bir biçimde, başkalarını kıskanır ya da başkalarının kendisini kıskandığına inanırlar.
9- Başkalarına saygısız davranır, kendini beğenmiş davranışlar ya da tutumlar sergilerler.

Psikoterapi diyalogları, psikoterapi süreci ve psikolojik sıkıntılar ile ilgili genel bilgileri aktarmak amacıyla yaratılmıştır. İçeriği psikolojideki bilimsel gelişmelere paralel olmakla beraber genel bilgilendirme ve tavsiye niteliğindedir.