Doğan Hızlan

Koç Üniversitesi Yayınları’nın ‘Türk Edebiyatında Tefrika Roman Tarihi (1831-1928)’ projesinin kitapları edebiyatımızı zenginleştirme gayretinde. Hem orijinal metni hem de sadeleştirilmiş halini okuyup sözcük birikiminizi arttırabilirsiniz.

Edebiyat tarihini bilmeden bugün yayımlanan bir kitabı yeterince ve gereğince anlamaya imkân yoktur. Yaşadığınız ülkede daha önce yazılmış olanlarla hayat bağı kurmalısınız. O kitapları okuduğunuzda yalnız edebiyat tarihini değil, ülkenizin bütün öğelerini tanırsınız. Hiç kuşkusuz edebiyat size yeni okuma lezzetleri kazandıracaktır. Nereden nereye geldiğimizin serüvenini ancak bu kitaplardan öğrenebiliriz.

Koç Üniversitesi Yayınları’nın (KÜY) ‘Latin Harflerine Aktarılmış Orijinal Metin’ serisinden ‘Türk Edebiyatında Tefrika Roman Tarihi (1831-1928)’ projesinin kitapları yayımlandı. Önce sadeleştirilmiş metin, sonra orijinal hali var. Orijinalini de okursanız sözcük birikiminizi de arttırabilirsiniz. Bu dizide yayımlanan bazı yazarların adlarını belki de yeni öğreneceksiniz. Ben bu diziden Ahmet Rasim’in ‘Asabi Kız / Sabiha’ kitabını okudum.

Asabi Kız / Sabiha
Ahmet Rasim
‘Latin Harflerine Aktarılmış Orijinal Metin’
Koç Üniversitesi Yayınları

Reyhan Tutumlu ve Ali Serdar’ın ‘Tefrika Dizisi Hakkında’ yazısında dizi üzerine bilgi veriliyor: “Tefrika dizisi, Mayıs 2013’te başlayıp Mayıs 2017’de tamamladığımız, TÜBİTAK tarafından desteklenen ‘Türk Edebiyatında Tefrika Roman Tarihi (1831-1928)’ başlıklı projenin bir ürünüdür. Bu proje kapsamında Arap alfabesiyle basılmış 302 Türkçe süreli yayın taranarak, bu yayınlarda bulunan roman tefrikaları tespit edilip dijital bir tefrika roman koleksiyonu oluşturuldu.Yapılan taramalarda Türk edebiyatı tarihlerinde, antolojilerde adı geçmeyen pek çok yazar gün yüzüne çıkartıldı. Yine bilinen yazarların gazete ve dergi sayfalarında unutulan yapıtlarına da ulaşıldı. Kimileri ‘popüler’ oldukları ya da ‘edebi’ bulunmadıkları için önemsenmeyen, kimileri nedensizce edebiyat tarihçilerinin gözünden kaçan bu romanların yayımlanmasıyla Türk edebiyatının zenginleşeceğine inanıyoruz.”

Şair Metin Cengiz, 2021 yılında katıldığı çeşitli festivallerden ödüllerle döndü. Bugün onlardan söz etmek istiyorum.

Eylül-ekim aylarında tam dört festivale katıldı. Bunlardan biri Ukrayna Kiev’de, diğer ikisi de Kosova ve Kuzey Makedonya’da olmak üzere tam üç ödül aldı. Ayrıca festivale gittiği ülkelerde üç kitabı yayımlandı. 1-6 Eylül tarihleri arasında Romanya’nın Yaş (Laşi) kentinde, frankofon bir festival olan Uluslararası Laşi Şiir Festivali’ne katıldı. Burada Claire Lajus ve Ferda Fidan tarafından Fransızcaya, Valeriu Stancu tarafından da Rumenceye çevrilen ve yayımlanan ‘Sessizliğin Biçimi/ Forma Tecerii’ adlı kitabından şiirler okudu ve şiiri üstüne konuşma yaptı.

Bu festivalden sonra 27 Eylül-1 Ekim tarihleri arasında Yunanistan’ın başkenti Atina’da Uluslararası Atina Şiir Festivali’nde ülkemizi temsil etti.

Kiev’de Uluslararası Edebiyat ve Çeviri Festivali’nde Kamit Khna Yayınevi tarafından Cengiz’in seçmelerinden oluşan şiirleri ‘Güllerin Gürültüsü’ yayımlandı.

Yurtdışında aldığı ödüllerle Türk şiirinin de tanınmasını sağladı.

TÜRK ŞİİRİNDE ÖNEMLİ BİR DERGİ: ŞİİRDEN

Metin Cengiz aynı zamanda 2005’te arkadaşları ile kurduğu ‘Şiirden Yayıncılık’ın sahibi ve yöneticisi.

Şiirden dergisi nasıl bir dergi? Türk şiirinde edebiyatında yeri ne? Şimdiye kadar neler yaptı? Katkıda bulunanlar kimler?

Bilkent Üniversitesi, Oğuz Tansel Türk Edebiyatı Araştırma ve Uygulama Merkezi, 1 Aralık Çarşamba günü 16.00 - 17.30’da Oğuz Tansel Araştırma Kütüphanesi’nde yapılacak bir törenle açılıyor.

‘Üç Kanatlı Masal Kuşu’ Oğuz Tansel, eğitmen, araştırmacı ve şair kimliğiyle tanınmıştır. Öz Türkçe’ye tutku düzeyindeki sevgiyle ustaca bir şiir dili yaratmış olan 40 kuşağının lirik ve özgün sesi, Salâh Birsel’in tanımıyla “Doğa vurgunu dağlarda duman duman, karlı uçurumlarda mavi sabahlardan geçip giden” Oğuz Tansel’in anısına Bilkent Üniversitesi’nde kurulan merkezde, beşeri bilimlerden karşılaştırmalı edebiyata, kültürel çalışmalardan çağdaş edebiyat eleştirisine kadar Türk edebiyatıyla ilgili her alanda projeler, araştırma ve uygulamalar gerçekleştirilecektir.

Merkezin açılış töreninde, Oğuz Tansel adına verilen 2021 Halk Bilim Ödülü ve Bilkent Üniversitesi, Ekonomi ve Sosyal Bilimler Enstitüsü tarafından her yıl verilecek olan Kalbiye Tansel ve Çiğdem Barçan Tansel Tez Ödülleri sunulacaktır.

‘2021 Oğuz Tansel Halk Bilim Ödülü’nü ‘Türk Kültüründe Alkışlar ve Kargışlar (Dualar Beddualar)’ adlı kitabıyla Ahmet Keskin kazandı.

TGC’DE ‘EVVEL ZAMAN’ SERGİSİ

TGC (Türkiye Gazeteciler Cemiyeti) Basın Müzesi Sanat Galerisi’ndeki Doç. Dr. Lütfü Kaplanoğlu’nun ‘Evvel Zaman’ sergisi, adını kadim Anadolu imgelerinden, efsanelerinden, köklü medeniyetlerinden ve sanatçının kollektif bellek üzerinden farkındalık oluşturma umudundan alıyor.

Serginin küratörlüğünü İstanbul Kültür Üniversitesi Sanat ve Yaşam Fakültesi öğrencileri Tijen Salemle, Damla Güğercinoğlu ve Ülkü Ağca üstlendi.

3 Aralık 2021’e kadar gezilebilir.

SCA ÖDÜLÜ CİHAT AŞKIN’IN

Böyle bir sınıflama abes midir acaba? Bilmem. Dinledikçe bu soruların cevabını bulamıyorum.

Ama Türk müziğine çok yakıştırıyorum.

Şükrü Tunar’ı kayıttan ve sahneden çok dinlediğim için onun ses belleğimdeki yeri başkadır.

Diskoteğimde duran Selim Sesler’i dinledim.

‘Keşan’a Giden Yollar’ - Regional and Roman (Gypsy) Music from Thrace.

Selim Sesler (1957 – 2014) Fatih Akın’ın ‘Duvara Karşı’ ve ‘İstanbul Hatırası’ filmlerinin müziğini besteledi.

İki dilde, Türkçe – İngilizce hazırlanmış bir albüm.

Trakya nasıl bir bölge?

“Acaba sevdiğim şiiri, şairin söylemek istediğini anladığım için mi yoksa bambaşka bir anlam yükleyerek mi sevmiştim?” Haluk Oral bu soruyla hazırlıyor ‘Şiir Hikâyeleri’ kitabını... Sevilen şiirlerin perde arkasını anlattığı bu kitapla edebiyat dünyasında zevkli bir gezintiye çıkacaksınız.

Bir edebiyat eserinin yazılış serüvenini merak eder misiniz? Özellikle, mesela bir aşk şiirinin kimin için yazıldığını? Haluk Oral’ın ‘Şiir Hikâyeleri’ kitabında bu türden merak giderici pek çok bilgi ve belge var. Bildiğimiz, sevdiğimiz şiirlerin öyküsünü, esin kaynağını öğreniyoruz. Kitabın başında; ‘Şairin, şiirin ardındaki giz’ başlıklı yazım yer alıyor. Haluk Oral’ın kitabını anlattığı yazısı ‘İfade-i meram’ başlığını taşıyor: “Yıllar önce bir sergiden iki soyut resim almıştım. Ressam da oradaydı. Yanıma geldi ve sordu:

‘Neden bu iki resmi tercih ettiniz?’

‘Aynı yerin gündüz ve gece görüntüleri gibi geldi bana.’

‘Hiç böyle düşünmemiştim. Ama hoşuma gitti’ dedi ve uzaklaştı yanımdan. Uzun bir zaman aklıma takılıp kaldı: Peki, ressam ne düşünmüştü bunları yaparken? Aynı düşünceye sevdiğim bir şiiri okuduktan sonra yeniden kapılırım: Acaba sevdiğim şiiri, şairin söylemek istediğini anladığım için mi yoksa bambaşka bir anlam yükleyerek mi sevmiştim? Bu sorunun yanıtının çok zor, belki de imkânsız olduğunu fark ettikten sonra sadece şiirlerin hikâyeleriyle yetinmeye karar verdim.”

Şiir Hikâyeleri
Haluk Oral
Everest Yayınları

HER BÖLÜM AYRI BİR KİTAP

Ateş Yalazan’ın hazırladığı ‘Arşiv Balıkçısı’nı ilgiyle okuyorum. Çünkü ben dünü bilmeyenin bugünü anlayacağına inanmıyorum. Günübirlik yargılar, içi doldurulmamış yorumlar ancak cehaleti artırır.

Yayımlananlardan birçoğunu anımsıyorum, dünden bugüne göndermelerin eşliğinde daha doğru değerlendirmeler yapıyorum.

Ne yazık ki geçmiş sadece siyasal platformda, siyasal olaylarla ortaya konuluyor. O dönemde toplumun durumu, zevkler skalası, dinlenen müzik, okunan kitaplar, televizyonun etkisi gündeme gelmiyor. Bazen şöyle düşünüyorum: Televizyonda siyasetten de sanattan da söz edenler, dün doğmuş bugün de ahkâm kesmeye başlamış gibi.

Maria Callas’ın kendini eleştiren bir meslektaşı için söylediği belleğimde yer etmiş. Ne diyor?

“Önce benim gibi müzik tarihine olan borcunu ödesin, sonra tartışalım.”

Yıllıkların yokluğundan yakınırken gerekçelerim bu cehaleti görmemden kaynaklanıyor.

İnternet birçok alanda, edebiyatın, sanatın atıştırmalık yeri, önemini inkâr etmiyorum, ne var ki oradan yola çıkıp yazılı kaynaklara gitmenizi tavsiye ediyorum her zaman.

Gazete ve dergi koleksiyonları, her alanda bir araştırmacının cansuyudur. Eksik bir sayı araştırmasının bir bölümünü eksik bırakır. Onun için de koleksiyonların, arşivlerin dijitalize edilmesinde hayati önem görüyorum.

Elbette bu basılı olanları yok saymamıza yol açmamalı. Kâğıdından mizanpajına kadar bir kitabın serüveni elimizde tuttuğumuzda anlaşılır.

Koç Üniversitesi, Prof. Talat S. Halman’ın hazırladığı ‘Kendi Sözleriyle Yaşayan Atatürk’ kitabını yayımladı.

Zarfın içinde Koç Üniversitesi Mütevelli Heyeti Başkanı Prof. Dr. Nur Yalman’ın da bir açıklaması vardı:

“Elinizde tuttuğunuz ‘Kendi Sözleriyle Yaşayan Atatürk’ kitabının yazarı Talat Halman çok yakın arkadaşımdı. Kıymetli Feyyaz Berker de 1992’de Halman’ın Birleşmiş Milletler’de yapmış olduğu bir konuşmayı çok beğenmiş ve 10 bin adet basıp dostlarına dağıtmış. Ben de yeniden İngilizce ve Türkçe yayınlatarak, Atatürk’ün vefatının 83. yıldönümünde hatırasını yâd etmek istedim.”

Talat S. Halman (1931-2014) kitaptaki ‘Sunarken’ başlıklı yazısında Atatürk’ün dünya tarihindeki yerini belirtiyor:

“Kader pek az kişiye Atatürk’ün başarılarından herhangi birini armağan etmiştir. Ulusunun egemenliğine öncü. Yenilgisiz komutan. Sömürgeciliğe karşı ilk büyük mücahitlerden. Ülkesinde ve dünyada emperyalizmin en kudretli düşmanı. Cumhuriyet yaratıcısı. Siyasal, hukuksal ve sosyoekonomik sistemlerin inkılapçısı. Büyüleyici hatip. Kültür devrimcisi. Laik düzenin kurucusu. Hümanist ve uluslararası barış mimarı. Ulusal kurtuluş ve yeni doğan ulusların önderleri için örnek. 20. yüzyıl rönesansının kahramanı. Doğu’da ve Batı’da, bu yüzyılda ya da daha önce aynı başarıların çoğunu kazanmış olanların sayısı çok azdır. Bu kadar kısa bir süre içinde bunların hepsini gerçekleştirerek sürekli etki yapan başka bir tarihi şahsiyeti düşünmek olanaksız gibidir.”

Nutuk’tan alıntılara fotoğraflar eşlik ediyor. Cumhuriyet’in tarihini adım adım sözler ve fotoğraflarla izleyebilirsiniz.

Atatürk Kitaplığı’nda yer alacak bir seçmeler kitabı.

GAZİANTEP’TE TÜRK ARKEOLOJİ VE KÜLTÜREL MİRAS ENSTİTÜSÜ

Bugün saat 15.00’te Kadıköy Belediyesi Süreyya Operası’nda ‘İdil Biret’in 80. Yaş Onuruna’ iki etkinlik yapılacak.

Saat 15.00’te yönetmenliğini Eytan İpeker’in yaptığı, birçok ülkede çekimi yapılan 55 dakikalık ‘İdil Biret Belgeseli’ gösterilecek.

Belgeselin ardından Filiz Ali ve Aydın Büke seyircilerle söyleşi gerçekleştirecekler.

Ücretsiz olacak gösterime Süreyya Operası gişesinden alınacak davetiyelerle katılım mümkün olacak.

Saat 18.00’de İsviçre’de yaşayan Avusturyalı piyanist, orkestra şefi, besteci Ingolf Wunder’in piyano resitali var. Liszt ve Chopin’in bestelerini icra edecek.

Konserin başında Zeynep Oral konuşacak.

İdil Biret

Yıllar önce Pera Müzesi’nde ‘İdil Biret: Bir Harika Çocuğun Portresi’ belgeselini seyretmiştim. Dünyaca ünlü bir sanatçının nasıl emeklerle, çabalarla yetiştiğini gösteriyordu.

Gösterinin bitiminde eşi