Maske kurnazları

Koronavirüs salgınının başında fahiş fiyatlarla yaşanan süreci fırsata çevirmeye çalışan işgüzar firmaların taktiği değişti. Maske fırsatçıları, bu sefer de içlerine teknik özellikleri virüsü korumaya yetersiz olan, işlevsiz maskeleri de kattıkları çoklu paket kutularıyla müşterileri tuzağa çekiyor. Çoklu pakette daha uygun fiyat olduğunu düşünen vatandaşlar da uzmanların en sık önerdiği çeşit olan ‘3 katlı cerrahi maske’ etiketiyle satılan bu maskelere rağbet gösteriyor. Ancak paket satın alınıp bir kaç maske kullanıldıktan sonra, kutudaki bazı maskelerin ‘3 katlı cerrahi maske özelliği’ taşımadığı ve virüsü filtreleyen meltblow kumaşından yapılmadığı anlaşılabiliyor. Hürriyet Ankara koruyucu özelliği olmayan maskelerin yarattığı tehlikeyi ve bu durumla karşılaşmamak için yapılacakları uzmanlarına sordu:

KORUYUCULUĞU BİLİNMİYOR

*Ankara Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Dalı Başkanı ve Hürriyet Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. İsmail Balık: “3 katlı cerrahi maskede virüsü filtreleyen meltblow kumaş büyük önem taşıyor. Üretim açısında da pahalı bir bölüm. Bende fark ediyorum; maalesef ticari terbiyeye aykırı davranan satıcı firmalar var. Bu önemli kumaşı kullanmaktan kaçıyorlar, ama kullanıyor gibi göstererek satıyorlar. Maskenin teknik özellikleri düştükçe koruyuculuk özelliği de azalıyor. Bunu kullanan insanların da, en güçlü silahı olan maskelerinin koruyuculuk özelliği düşmüş oluyor. Neyden yapıldığı bilinmeyen maskenin koruyuculuğunu da bilemeyiz. Bu nedenle vatandaşımızın da, bu maskeyi satan aracıların da kontrollü davranması, güvenilir noktaları tercih etmesi gerekiyor.

ŞÜPHE VARSA 2 MASKE TAK

Aldığınız maskelerin koruyuculuğundan şüphe duyuyorsanız iki maske üst üste takın. Bez maskeniz varsa bunu iç tarafta kullanın. Cerrahi maske standartlara uygun üretilmişse, çevrenizde herkes mesafe ve maske kurallarına uyuyorsa, bu kullandığı zaman yüzde 99 koruma sağlayacaktır. Maskenin özellikleri ‘cerrahi maske’ özelliğini taşımıyor veya bu özellikleri taşımasına rağmen yanlış takılıyorsa bu oran oldukça düşecektir. Virüsten korunmak için değil, yaymamak için de maske takmanız gerekiyor. Herkesin karşısındakine saygı duyması gerek. Virüse karşı korunayım derken, korunmasız kalmayın.”

ÖZELLİKLİ GİBİ SATIYORLAR

*Ankara Eczacı Odası (AEO) Başkanı Taner Ercanlı: “Bazı firmaların sattıkları ürünlerde maskenin eksik çıkması veya teknik özelliklerinin yetersizliği gibi sorunlar yaşandığı bilgisi bize de geliyor. Bu şikâyetler arasında Sağlık Bakanlığı tarafından geliştirilen Ürün Takip Sistemi’nde (ÜTS) kayıtları olan firmalar bile var. Maskeyi satacak aracı firma da, müşteri de dikkatli davranmalı. Koruma özelliklerini karşılamayan maskeler, riski önlemede yetersiz bırakabilir. Marketlerin ürünleri takip etmeleri çok kolay değil. İşportacı zaten nereden geldiği belli olmayan ürünleri satıyor. En büyük risk onlar. Kutu da 50’li yazıyor, içinden 45 adet çıkıyor veya etiketinde belirtilen teknik özellikleri içermiyor. Etikette telli yazıyor ama içinde tel yok. En önemlisi maskenin içerisinde koruyuculuğu arttıran meltblow maddesi. Pahalı olduğu için bundan kaçıyorlar ama üzerine sanki meltblow içeriyormuş gibi ‘cerrahi maske’ yazıyorlar.

EN DOĞRU ADRES ECZANELER

Eczanelerde bu konuyla ilgili sıkıntılar yaşanmıyor. Çünkü sürekli denetleniyor. Denetlemenin yanında eczacı zaten bu işin içinde, maskeyi alırken aldığı yeri de ürünü de inceliyor. Çünkü satın alan adam gelip hesap sorabiliyor. Rakamların arttığı bu günlerde, koruyucu özelliği yüksek maskelerin piyasada olması lazım. Bu konudaki denetimin artması gerekiyor. Burada amaç para kazanmaktan ziyade kamu yararı olmalı. Biz devletin verdiği maskeyi kamu görevi olarak dağıttık, gerekirse yine yaparız. Ölümcül bir virüsten korunmak için ilaç ve aşı tam anlamıyla hayatımıza girmediği için en önemli silahımız maske. Pandemi şartlarında ilacı nasıl sadece eczaneden alıyorsak, maskeyi de eczaneden almamız lazım. Şu aşamada maske satın alacaklar için en doğru adres eczaneler.”

ÜTS’DEN KONTROL EDİN SORUN VARSA ŞİKÂYET EDİN

 Sağlık Bakanlığı tarafından geliştirilen Ürün Takip Sistemi (ÜTS) mobil uygulaması ile satın alınan maskeler kutularındaki barkodu okutularak kontrol edilebiliyor. Barkodu okutulan ve bilgileri çıkan ürünlerle ilgili herhangi bir sorunla karşılaşılırsa ‘şikâyet et’ sekmesi üzerinden yaşanan süreçle ilgili başvuru yapılabiliyor.