Yeniden Kıbrıs (I): Washington D.C.

Türk ve Rum kesimleri arasında bölünmüş Kıbrıs Adası’nın bağımsız bir devlet olarak birleştirilmesini öneren ve Birleşmiş Milletler tarafından hazırlanan Annan Planı’nın KKTC’de kabul görmesi için, bir grup meslektaş ile birlikte çok gayret sarf ettik.
Bilindiği gibi Nisan 2004’te KKTC ve Rum Kesimi’nde yapılan referandumlar ile oylamaya sunulan plan, Türk tarafında % 65 kabul gördüğü halde Rumlar planı % 76 ile reddedince hayata geçemedi.
Kıbrıs, referandum öncesi AB üyeliğine kabul edilince Rumların Türkler ile anlaşması için hiçbir neden kalmamıştı. Böylece AB, tarihinde yaptığı en büyük hatalardan birisini yaparak barışa ramak kala bizzat barışa engel olan kuruluş oldu.
Mehmet Ali Talat’ı KKTC Cumhurbaşkanlığı yarışında açıkça destekledim.
13 Ocak 2004 tarihinde kurulan CTP-DP Koalisyon Hükümeti’nde Başbakan olarak görev alan Talat 20 Nisan 2005’de yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimlerini 1. turda kazandı ve Rauf Denktaş’ın ardından KKTC’nin 2. Cumhurbaşkanı oldu. 18 Nisan 2010 tarihinde yapılan seçimler sonucu ise görevi Derviş Eroğlu’na devretti. Ben 2005-2007 arası Talat’tan çok şeyler bekledim. Ancak, Kıbrıs Meselesi’nin çözümünde katkı yapamayacağına kanaat getirdikten sonra Kıbrıs ile ilgili umudumu ve ilgimi 2007 itibari ile büyük çapta yitirdim.
* * *
Geçen aylarda kıymetli akademisyen Prof. Dr. Birol Yeşilada’dan bir davet aldım. Beni Kıbrıs ile ilgili bir “Anlaşmazlıklara Çözüm Arayışı” çalışmasına davet ediyordu.
Prof. Dr. Birol Yeşilada ve Prof. Dr. Harry Anastasiou uzun yıllardır birlikte ABD’de Portland Eyalet Üniversitesi’nde metodolojik olarak anlaşmazlıkların çözümü (conflict resolution) üzerine birlikte çalışıyorlar ve çeşitli grup çalışmaları ile Kıbrıs Meselesi’ne çözüm arıyorlar.
Barış İnisiyatifi adı altında bir programı da birlikte yürütüyorlar.
Dünyada barışın kaybedildiği bölgelerde barış yapmak, barışı inşa etmek, kolaylaştırmak, yerleştirmek ve kalıcılığını tesis etmek için anlaşmazlıkların çözümü konusunda çalışmalar yapan çeşitli akademik kuruluşlar var.
Yeşilada ve Anastasiou Kıbrıs ile ilgili ilk atölye çalışmasını 2009’da yapmışlar. Bu yıl ikincisini 14-18 Ocak tarihleri arasında Washington D.C.’de tertip ettiler.
* * *
Çalışmaya Portald Eyalet Üniversitesi dışında George Mason Üniversitesi, Amerikan Üniversitesi, Arizona Eyalet Üniversitesi ve Tufts Üniversitesi de katkıda bulundu.
Atölye çalışmasına Rum Kesimi’nden bir siyasetçi, bir STÖ yöneticisi, bir gazeteci katıldı.
Yunanistan’dan Başbakan Papandreau’nun yakın danışmanı (Paulina Lampsa), bir dış politika uzmanı ve bir gazeteci geldi.
KKTC’den gelen heyette Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu’nun Başdanışmanı Ergün Olgun, STÖ yöneticisi Bülent Kanol ve gazeteci Hasan Hastürer bulunuyordu.
Atölye çalışmasına Türkiye’den ise eski Dışişleri Bakanı, AKP milletvekili Yaşar Yakış ve ben katıldık.
Herkesin hiçbir kuruluşu temsil etmediği ve sadece kendi görüşlerini ifade ettiği 5 günde sabahtan akşama Türkiye-Yunanistan-KKTC-Kıbrıs Rum Kesimi açısından barışı kolaylaştıracak karşılıklı bağımlılıklar, barışı teşvik eden ve barışa engel olan güdüler tespit edildi, Kıbrıs meselesine şu veya bu şekilde taraf olan ülke ve kuruluşların tasnifi yapıldı.
(Yarın çıkan sonuçları irdeleyeceğim.)