Bir kasabayı kıyımdan kurtaran Borazan Efe

Asıl adı İsmail Çavuş olan bu kahraman, Balıkesir Burhaniye’liydi. Pelit köyündendi.

Önce Süveyş cephesine sonra Çanakkale Savaşı’na katıldı. Bu savaşlarda boru çalmayı öğrendi.

Ünlü bir borazan oldu. Conkbayırı’nda ayağından, Çimentepe’de başından yaralandı. İstanbul’da tedavi edildi. Sonra da İzmir’de tayin edildiği birliğin makineli tüfek bölümünde görev yaptı. Birinci Dünya Savaşı sonrası memleketine döndü.

Yunan birliklerinin 28 Mayıs 1919’da Ayvalık’ı işgaliyle birlikte dağa çıkan isimlerin başında o vardı.

Ali Çetinkaya’nın birliğine çavuş olarak katılıp Milli Mücadele boyunca düşmanla çarpıştı.

Borazan Efe/ Borazan Efe’nin anıtı  

MİNAREYE ÇIKIP BEKLEDİ

Savaşın kazanılmasıyla birlikte Türk ordusunun sürdüğü Yunan birlikleri denize doğru kaçmaya başladı.

Yunan ordusu kaçarken önüne gelen şehirleri yakıyor, yıkıyordu.

Edremit Körfezi’nden geçen birlikler de birçok köye, kasabaya saldırdı.

8 Eylül 1922 günü İsmail Efe, eline bir borazan geçirip Burhaniye çarşısının içindeki caminin minaresine çıktı.

Hem bekliyor hem de çevreyi gözlüyordu. Düşman birlikleri kasabaya 2 kilometre yaklaşınca var gücüyle “Hücum borusu” çalmaya başladı. Bunu duyan düşman askerleri, Mustafa Kemal kuvvetlerinden bir kısmının Burhaniye içinde bulunduğunu düşünerek yollarını değiştirdi, kasabaya girmedi.

Böylece Burhaniye de yakıp yıkılmaktan, katliamdan kurtuldu.

O gün Burhaniye’nin kurtuluş günüdür. Burhaniye’yi kurtaran isimlerden biri de Borazan Efe’dir.

DEVLETTEN HİÇBİR ŞEY İSTEMEDİ

Bu lakabıyla o kadar özdeşleşti ki, daha sonra kendisine soyadı olarak da Borazan’ı aldı.

Borazan Efe, İstiklal Gazisi’ydi. Çatışmalarda yaralanmış, Karaağaç’taki karargâh binasına yapılan bombalı saldırıda ölüm tehlikesi atlatmıştı.

Henüz 31 yaşındayken milli mücadeleye katılan bu kahraman, daha sonraki yıllarda devletten hiçbir şey istemedi.

Mücadeleye katılanlara dağıtılan zeytinliklerden, tarlalardan, bağlardan hiçbir birini kabul etmedi. Kır bekçiliği, temizlik işçiliği yaptı.

Hayatını hep çalışarak kazandı.

Milli Mücadele’de birliğinde çarpıştığı Ali Çetinkaya, Ulaştırma Bakanı olmuştu. Bakan olarak Burhaniye’yi ziyaret etti.

Borazan Efe ile sohbetinde ona “demiryolu çavuşluğunu” teklif etti. Efe’nin cevabı yine “Hayır”dı.

74 YAŞINDA MAAŞ ALDI

Her yıl üniformasını giyip 8 Eylül’deki Kurtuluş Günü kutlamalarına katılır, o meşhur hücum borusunu çalardı.

Yıllar geçti, yaşlandı, artık çalışamıyordu.

TBMM, 6 Nisan 1967 günü Borazan Çavuş’a İstiklal Madalyası verilmesini ve aylık 500 lira maaş bağlanmasını kararlaştırdı.

İlk maaşını aldığında 74 yaşındaydı.

8 Eylül 1971’de Burhaniye’nin kurtuluş törenlerine son kez katılabildi.

1 Nisan 1972’de hayatını kaybetti. Hâlâ Burhaniye meydanındaki Atatürk Anıtı’nın hemen yan tarafında Borazan İsmail Çavuş’un borusunun bronz heykeli bulunur.