İran’daki üzümden koalisyona

“ÜZÜM fiyatı bu yıl ne olur” diye soran uzmana, Manisa’nın bir köyünde kendi halindeki köylünün yanıtı: “Önce İran’da üzüm rekoltesine, sonra doların fiyatına bağlı”. Uzmanın gözleri fal taşı gibi açılıyor, köylü dünyanın müthiş farkında. Kim, kiminle koalisyon kurar, akademisyenler, gazeteciler, parti büyükleri günde seksen kez tartışıyor. Buna karşılık, partiler “Benim tabanım ne düşünüyor” diye örgütüne sormayı aklından geçirmiyor, garip. Sadece AKP il başkanlarını topluyor, diğerleri tepeden mesajlarla götürüyor. Alman SPD (Sosyal Demokrat Parti) farklı örnek:
-Koalisyon kararı için SPD kurultayını topluyor, iki gün süren kurultaydan koalisyon kararı çıkıyor.
-Şu anda görevde bulunan CDU-SPD, muhafazakâr-sosyal demokrat koalisyonunun kurulması seksen gün sürüyor.

DERSLER

HDP zaten yeni, MHP’de böyle bir âdet yok. CHP’de örneği var, İsmet Paşa, tereddüt ettiği kooperatifler yasası için kurultay topluyor. Koalisyon gibi, hayati kararı bugün üç-beş kişi alıyor, yetki sözde parti meclisinde.
Ondan öte, CHP acaba seçimden hangi dersleri çıkarıyor, şimdilik böyle bir şey yok. Geçen yıl yerel seçimden hangi dersleri çıkardı, bilen yok. Parti meclisinde beş-on kişi söz alıyor, gerisi hikâye.
CHP yıllardır Karadeniz’de, Orta ve Güneydoğu’da, Doğu’da yok, bu seçimde 37 ilde milletvekili yok. Bazı illerde yüzde 1, yüzde 2’lerde. Nedenini araştıran, nasıl aşılacağını bilen var mı, yok. Tam kör uçuş, koalisyona da, öyle görünüyor.
Üzüm fiyatının nasıl belirlendiğini bilen köylülerin olduğu bir ülkede koalisyon için tabanın fikrini almak doğru olmaz mı?

Azınlık örneği

-TÜRKİYE’de kapitalizme büyük dönüşümü getiren 24 Ocak kararları 1980 yılında alınıyor, Cumhuriyet tarihinin gördüğü en radikal, en keskin ekonomik kararlar. O kararları Demirel başkanlığında Adalet Partisi azınlık hükümeti alıyor, MSP ve MHP’nin dışarıdan desteklediği hükümet.
Koalisyon seçenekleri tartışılırken, Tayyip Erdoğan’ın “azınlık hükümetine karşı olduğu” söyleniyor.
1- 24 Ocak örneği ortada, bir azınlık hükümeti bile, bütün bir sistemi değiştiren kararlar alabiliyor, eğer tereddüt o ise.
2- Daha önemli olan, azınlık mı çoğunluk mu, karar verecek olan Cumhurbaşkanı değil, Meclis’tir. Hükümetler güvenoyunu Cumhurbaşkanı’ndan değil, Meclis’ten alıyor.
3- Diyelim ki önüne azınlık hükümeti geliyor, Erdoğan onaylamak zorunda, aksi anayasal darbe olur, aksi daha dün söylediği, “Anayasa’nın verdiği görevleri yapacağım” sözünü delmek olur.

CHP’ye AKP tuzağı

-İÇERİDEN dışarıdan AKP-CHP senaryosu oluşturuluyor, böyle bir koalisyon:
-AKP ile değil, Tayyip Erdoğan ile olur,
-CHP deterjan göreviyle AKP’yi temizler,
-Her türlü aksaklığın faturası CHP’ye çıkar,
-Bir sonraki seçimde CHP’ye güle güle sesleri, ciddi oy kaybeder.
Çevrede ve CHP’deki bu eğilim var, tehlikeli bir oyun.

Küçük ortak

-“KOALİSYONDA küçük ortak kaybeder” diye bir tez atılıyor ortaya. Her zaman doğru değil. En çarpıcı örneği FDP, Alman Hür Demokrat Parti. FDP hem sosyal demokratlarla, hem muhafazakârlarla yıllar boyu koalisyonun küçük ortağı olarak hükümete giriyor. 1949-2013 arasında 64 yılın 35 yılında koalisyonun hep küçük ortağı, diğer partilerden çok daha fazla hükümette. “Küçük ortak kaybeder” tezini çürüten bir örnek.