Geleceğimizi yiyoruz

Özellikle gıda enflasyonu aldı başını gidiyor. Sebze ve meyve fiyatlarının yanı sıra et fiyatları da sohbetlerin ve medyanın ilk sıralarında yerini koruyor.

Havaların ısınması ile sebze fiyatları kısmen ucuzlamasına rağmen et ve hayvansal ürünler için aynı şeyleri söylemek mümkün olmuyor.
Rakamlarla konuşalım. TÜİK ve SETBİR’den aldığım rakamlar üzerinden et ve hayvansal ürünler konusundaki durumu aktarayım.
Türkiye’de büyükbaş hayvan sayısı 2020 yılında 18 milyon 157 bin 987 iken, geçen yıl bu sayı 18 milyon 36 bin 117’e düşmüş. Sığırda bu oran 0.68 iken manda da durum daha vahim. Mandada gerileme yüzde 4.88 oranında. Manda sütü bildiğiniz gibi çok değerli. Ancak, hayvan beslemek giderek daha da maliyetli olduğu için hayvan stoğumuzu keserek geleceğimizi daha maliyetli hale getiriyoruz.

Büyükbaş sayısı düşerken, büyükbaştan elde edilen et miktarının artması da hayvanların kesildiğinin en büyük göstergesi. 2020’de 1 milyon 341 bin 446 ton olan sığır eti miktarı geçen yıl 1 milyon 460 bin 719’a çıkmış. Manda eti miktarı da 8 bin 424 tondan 10 bin 831 tona çıkmış durumda.
Yani canlı büyükbaş miktarlarımız düşüyor, et miktarı artıyor. Bir de buna aslında kesilen ancak bildirilmeyen büyükbaşlar da eklenince geleceğimizi yediğimiz açıkça ortaya çıkıyor.

Burada yetiştiricinin bir günahı yok. Yem fiyatları bellerini bükmüş durumda.
Yem fiyatına gelmeden dana karkas et fiyatlarındaki değişime bir bakalım. Mart 2021’de 39 lira olan karkas et fiyatı. Bu yıl Mart’ta 82 lirayı gördü. Bugün daha da yukarıda elbette.
Gelelim besi hayvanı için üretilen yem fiyatlarına. 2020 Mart ayında tonu 1460 lira olan yemin fiyatı bu yıl aynı dönemde 4850 lirayı gördü ve yükselişini sürdürüyor.

Süt yeminde durum daha da vahim Mart 2020’de 1560 lira olan yemin tonu bu yıl aynı dönemde 5350 lira. Hal böyle olunca, yetiştirici, diğer hayvanlarına bakabilmek için elindeki bazı hayvanları kesiyor.
Buna ilişkin çok söz ve açıklama var ama geleceğimizi yediğimiz de aşikar. Acil önlemler alınmalı. Yakın gelecekte dünyada gıda fiyatlarında bir düşme eğiliminden bahsedilmiyor. Önümüz yaz ama kışı yaşayabiliriz. Bu gerçeğe göre hareket edersek çok da donmadan bu dönem atlatılabilir.
Kalın sağlıcakla.