Galata Köprüsü’nden geçen film!

IA’in kalbinin attığı Virginia, Langley’deki George Bush Center’da masabaşı görevlisi (hassas dosyalar arasında gezinen bir bilgisayar uzmanı) olarak çalışan Charles Heller, kurumdaki bazı üst düzey yöneticilerin (müdür yardımcısı Alex Moore’la ona bağlı Caleb Horowitz) onayıyla kimi gizli operasyonların düzenlendiğini fark ettiği bir dönemde eşini Londra’ya yolcu eder. Sarah kimi toplantılara katılmak üzere İngiltere’nin başkentindedir. Derken gizli operasyonda imzaları olan üstleri Charles’ı yanlarına çağırır ve acı haberi verir: Karısı Londra’da düzenlenen terörist saldırısında rehin alınırken öldürülmüştür.Filmde Eminönü ve Mısır Çarşısı civarıyla İstanbul da perdeye yansıyor.

Charles kurumun ağırdan aldığı bu olayda, kendi gayretleri sonucu kimliklerini deşifre ettiği saldırganlarla hesaplaşmak ister. Lakin öldürme konusunda hiçbir deneyimi yoktur. ‘Kirli işlerini’ ortaya çıkarmama karşılığında üstlerinden kendisine eğitim verilmesini talep eder. Kurumun tahsis ettiği Albay Robert Henderson’ın eğittiği Charlie, kendisini yok etmek isteyen Moore-Horowitz ikilisini ve peşindekileri atlatarak intikam ateşini yakar ve Avrupa’da ikamet eden faillerle hesabını kapamak için yola çıkar...

Soğuk Savaş döneminde Newsweek’te çalışan eski bir gazeteci, Robert Littell, daha sonraları casus romanları kaleme almıştı. Bugün 90 yaşında olan yazarın 1981 tarihli eseri ‘Amatör’ (The Amateur) aynı yıl sinemaya uyarlanmış, Charles Jarrott’ın yönettiği yapımda John Savage, Christopher Plummer ve Marthe Keller başrolleri paylaşmıştı. Günümüz itibariyle aynı romana bir kez daha uğranmış ve bu kez kamera arkasına James Hawes geçmiş. Ken Nolan-Gary Spinelli ikilisinin yazdığı senaryodan çekilen son uyarlama elbette teknolojiyle donatılmış bir hikâye anlatıyor. Şimdiki zamanın Charles Heller’ı deneyimsiz, iyi kalpli, silahla işi olmayan bir karakter; en önemlisi öldürme hissiyatından uzak, saf bir kimliğe sahip. Zaten bu özelliğinin altını başlarda eğitmeni Albay Henderson, sonlardaysa karısının katili Sean Schiller kalınca çiziyor. Ama mesele hayattaki en sevdiği varlığın intikamı olunca masabaşı görevlisi zekâsını bu yönde kullanıyor ve kendine özgü teknikler ve taktiklerle amacını gerçekleştirmeye çalışıyor.

2025 tarihli ‘Amatör’e imza atan James Hawes ‘Dr. Who’dan ‘Merlin’e birçok dizide yönetmenlik yapmış ama asıl ününü İngiliz istihbaratına bağlı ‘ıskarta ajanlar’ın öyküsünü anlattığı ‘Slow Horses’ adlı diziyle elde etmiş bir isim. Dolayısıyla casusların dünyasına bu yapım vasıtasıyla hâkim... ‘Amatör’e gelince; genel iskeletini ‘casus gerilimi’ denen türün üzerine inşa ederken ana karakterini eli silah tutan, bu güzergâhta deneyim kazanmış eski bir asker ya da güvenlikçi tipolojisinin uzağında oluşturmuş. Charles Heller, yanda da belirttiğim gibi meseleleri zekâsıyla çözmeye çalışıyor. Hawes’ın yapıtı ilgi çekici anlar, adrenalin yükseltici sahneler barındırıyor elbet. Ama ne Bond türü bir yapıya, ne ‘Mission: Impossible’vari bir görkeme ne de Jason Bourne gibi karizmatik bir karaktere sahip. Eski usul bir casusluk öyküsünü teknolojik dokunuşlarla süsleyen bir yapım var karşımızda.

Mesajı inandırıcı değil

Öte yandan ‘Amatör’ zamanımızın neredeyse tüm ajan filmleri gibi farklı merkezlerde geziniyor. Virginia’da başlayan öyküde uğranan duraklar arasında Londra, Paris, Marsilya, Madrid, İstanbul ve Rusya var.
Yedi tepeli şehir daha önce de kimi James Bond yapımlarının (Rusya’dan Sevgilerle/From Russia with Love, Dünya Yetmez/The World Is Not Enough ve Skyfall) yanı sıra ‘Köstebek’ (Tinker Tailor Soldier Spy) ve ‘Uluslararası’ (The International) gibi casus öykülerine sahip yapıtlarda tüm dünyaya kendini hatırlatmıştı. İstanbul ‘Amatör’de de Eminönü, Mısır Çarşısı civarı ve Galata Köprüsü gibi mekânlar vasıtasıyla perdeye yansıyor. Ayrıca Rusya’da geçen tersane sahneleri de Tuzla’da çekilmiş.

Oyunculuklara gelince... Kaslarını ve silahı ustaca kullanan kahramanların aksine zekâsına ve laptopuna güvenerek yola çıkan ve karısının intikamını almaya çabalayan Charles Heller’da Rami Malek canlandırdığı karaktere duygusallık, ahlaki değerler içinde gelgitler yaşama, hüzün ve yalnızlık katmaya çalışırken bu çabanın üstesinden yer yer gelmiş. Inquiline adlı Rus kökenli hacker’da Caitriona Balfe’ı, Alex Moore’da Holt McCallany’yi, CIA Başkanı Samantha O’Brien’da Julianne Nicholson’ı, Charles’ın eşi Sarah’da Rachel Brosnahan’ı, katil Sean Schiller’da Michael Stuhlbarg’ı (Bond filmlerinde gördüğümüz türden felsefi derinliğe sahip kötü adam profilini bence karikatürize bir şekilde çiziyordu) izlediğimiz yapımda en dikkat çekici performansıysa CIA eğitmeni Albay Henderson’da karşımıza gelen Laurence Fishburne sunuyor.

1981 tarihli ilk uyarlama Sovyetler’le olan çekişmenin izlerini taşıyor ve çifte ajanların olduğu bir hikâye anlatıyordu. Yeni versiyonsa kötülerini hem kurum içinden hem de onların maşa olarak kullandığı, aralarında eski Doğu Bloku ülke vatandaşları olan bir grup üzerinden seçiyor. Ama genel olarak ‘Amatör’ün çok da çarpıcı bir yapım olduğunu söylemek pek mümkün değil. Ayrıca filmin ‘CIA iyi bir kurum ama aralarındaki birkaç çürük elma yüzünden işler zaman zaman sarpa sarıyor’ türünden fazlasıyla inandırıcılıktan uzak mesajı da en azından benim için rahatsız ediciydi, gereksiz bir hamaset ve propaganda kokuyordu. James Hawes’ın yapıtının en iyi bölümüyse gökdelendeki havuz sahnesiydi ve bu da Jason Statham’ın ‘Suikast’ (Mechanic: Resurrection) filminde, Sidney’de geçen, muhteşem çekilmiş (yönetmen Dennis Gansel’dı) gökdelendeki havuzu kırma sahnesini çağrıştırıyordu.Armand

VE DİĞER SEÇENEKLER

◊ 6 yaşındaki Armand’la en yakın arkadaşı Jon’un arasında çıkan bir suçlamayla ebeveynleri arasında gerilimli bir süreç başlar. Okul yönetimi tarafından alelacele toplantıya çağrılan iki tarafın karşılıklı salvoları, şüphelerle dolu bir atmosfere zemin hazırlar. Ayrıca iki cephe arasında geçmişe uzanan sırlar vardır. Halfdan Ullmann Tøndel imzalı ‘Armand’ Norveç’in Oscar adayıydı. Filmde başrolleri Renate Reinsve, Ellen Dorrit Petersen ve Endre Hellestveit paylaşıyor.

◊ Yıllar sonra ilk randevusuna çıkan dul bir annenin buluşma esnasında aldığı tuhaf mesajlarla girdiği tehdit girdabına ilişkin bir öyküye sahip ‘Drop: Kabul Et veya Reddet’in (Drop) yönetmenliğini Christophen Landon üstlenmiş, söz konusu çalışmada Meghann Fahy, Brandon Sklenar ve Violett Beane rol alıyor.

◊ Haftanın menüsündeki diğer yapımlar şöyle: ‘Fena Halde Fiorella’ (Yön: Mehmet Yamak), ‘Tohatlıyız Heri’ (Yön: Yasin Acun), ‘Hamia: Muskanın Cinn-i’ (Yön: Bülent Orçin), ‘Cesur Yaga ve Sihirli Dünya’ (Yaga i kniga zaklinaniy/Yön: Vladimir Sakov). Christopher Nolan’ın 2010 tarihli yapıtı ‘Başlangıç’ (Inception) da bu hafta tekrar gösterime giriyor.