×
dessa’daki bir tesisten kıymetli bir evrak çantası çalınır... Meselenin peşine düşen İngiliz istihbaratı, bir tür takımdan ayrı düz koşan hırçın ajanları Orson Fortune’u olayı aydınlatması için görevlendirir. Yanına da çaylak ama sahada maharetli JJ Davies’le dijital konularda uzman Amerikalı Sarah Fidel verilir. Bazı izler, onları Greg Simmonds adlı milyarder bir silah tüccarına götürür. Fortune ve ekibi, operasyonu derinleştirmek ve Simmonds’ın çevresine girebilmek için tüccarın ünlülere olan zaafından faydalanmak ister ve bu amaçla hayranı olduğu popüler Hollywood yıldızı Danny Francesco’yu da aralarına alarak harekete geçer...
Jason Statham’ın başrolde olduğu filmde Kaan Urgancıoğlu da rol aldı (solda).
1990 tarihli ‘Lock, Stock and Two Smoking Barrels’ ve 2000 tarihli ‘Snatch’le yönetmenlik kariyerine etkileyici adımlarla ‘Merhaba’ diyen ve Britanya sinemasına farklı, dinamik bir hava getiren Guy Ritchie, sonradan aynı çizgiyi tutturamadı ve uzunca bir zamana dağılan kariyeri boyunca kimileri heyecan verse de vasat sularda gezinen filmlere imza atıp durdu. Son dönem işlerinden ‘Kral Arthur: Kılıç Efsanesi’ fena sayılmazdı, ‘The Gentleman’ da orta karardı. Pandemi dönemindeyse yolculuğunun başındaki iki filminde kadroda yer verdiği ve 2005 yapımı ‘Revolver’da da başrolü teslim ettiği Jason Statham’la yeniden bir araya geldiği iki film çekti. Bu yapımlardan ilki olan ‘Wrath of Man’ geçen yıl gösterime girmişti, şimdi de sahne sırası ikinci hamle olan ‘Servet Operasyonu’nda (Operation Fortune: Ruse de Guerre)...
Girişte konusunu özetlediğimiz bu yapımın kötü adamları Ukrayna mafyasıydı. Rusya’nın bu ülkeyi işgaliyle doğan konjonktürde bu durum rahatsızlık yaratabilir gerekçesiyle filmin geçen yıl gerçekleşmesi beklenen gösteriminin ertelendiği iddia edilmişti. Dolayısıyla Guy Ritchie-Jason Statham birlikteliğinin beşinci adımı ancak şimdilerde vizyona çıkıyor.
Yıl 1952... Fabelmanların 6 yaşındaki oğulları Sammy, annesi Mitzi ve babası Burt’ün arasında, oturduğu koltukta sinema denen büyüyü keşfediyor. Büyük perdede ‘The Greatest Show on Earth’ (Yön: Cecil B. DeMille) oynuyor ve ufaklık, filmdeki tren kazası sahnesine vuruluyor. Eve geliyor, oyuncaklarıyla sahneyi yeniden yaratmaya çalışıyor. Annesi, oğlundaki sevdayı fark edip ona bir kamera hediye ediyor...
O günden sonra Sammy her şeyi kameraya alıyor, anne ve babasının yanı sıra üç kız kardeşini perdeye yansıtıyor, okulda da kurgusal filmler çekiyor. Lakin ergenlik döneminde bir gün çektiklerini seyrederken bir detaya gözü çarpıyor ve annesinin, babasının en yakın arkadaşı Benny’yle bir ilişkisi olduğunu fark ediyor. Bu durum canını çok sıkıyor ve sonrasında ailenin parçalanmasındaki adımlar sıklaşıyor...
Biyografik unsurlar
Amerikan sinemasının köşe taşlarından Steven Spielberg, son filmi ‘Fabelmanlar’da (The Fabelmans) biyografik unsurlarla dolu bir hikâye anlatıyor. Kendi çocukluğundan yola çıkarak aile bireyleri ve onların psikolojileri etrafında biçimlenen yapım, iki ana noktaya odaklanıyor: Biri, önce izleyici sonra da yaratıcı olarak bir çocuğun içindeki sinema tutkusunun coşkulu bir şekilde perdeye yansıması... Diğeri, piyanist olma hedefinden aile kurmak için vazgeçen ve sonraları bu ‘fedakârlığın’ yarattığı travmayla baş etmeye çalışan, kocasını ve çocuklarını sevmesine rağmen hayat sevinci konusunda problemler yaşayan bir kadının dramı. Bu kadın da
filmde Mitzi olarak karşımıza gelen Spielberg’ün annesi...
‘Fabelmanlar’ geniş bir yelpazede gezinirken sık sık ailenin Yahudi kökenleri üzerine de hatırlatmalarda bulunuyor ve Sam’in okul hayatında antisemitik kimi öğrencilerle olan mücadelesinin de altını çiziyor. Bütün bu dolaşım ağı içinde çocuğun yedinci sanata karşı olağanüstü ilgisini, bu yöndeki yeteneğini, akrabaları ‘Boris Amca’nın ona ‘sanat ve hayat’ ikilemi üzerine verdiği öğütleri, okulda çektiği filmlerle el üstünde tutulduğu dönemleri ve ilk aşkını izliyoruz. Tabii ortada büyük de bir dram var; zeki ve donanımlı bir bilgisayar mühendisi olan babanın tüm iyi niyetine karşın eşiyle yollarının ayrılması meselesi yani. Bir yanda Burt’ün çabası ve ailesine daha iyi bir hayat sunmak için farklı yerlere taşınmaları, öte yanda annenin bitmeyen mutsuzluğu... Spielberg, ebeveynini yargılayarak anlatmıyor ama yaşananları da saklamıyor. Öte yandan bu yapım, okulda çektiği filmlerle ileride ‘Indiana Jones’lara ya da ‘Er Ryan’ı Kurtarmak’a imza atacak bir dehanın potansiyeline sahip olduğunu da hatırlatıyor.
Lanetli Göl (BEŞ ÜZERİNDEN İKİ YILDIZ)
Yönetmen: Chris Sivertson
Oyuncular: Christina Ricci, Santino Barnard, Don Durrell, Colleen Camp, Lew Temple, Carol Anne Watts, Peter Hodge, Nick Vallelonga, Jennifer Novak Chun, Rachel Edlow, Aimey Beer
ABD yapımı
Savaş sonrası dönem; 1950’li yıllar... Laura Butler, 7 yaşındaki oğlu Cody’yle birlikte Kaliforniya kırsalında, bir göl kıyısındaki evi kiralar ve yeni bir geleceğe doğru yelken açmaya çabalar. Genç kadın yakındaki kasabada bir sekreterlik işi bulurken oğlu da okulun yolunu tutar. Ne var ki dingin görünen bu denklemin ardında, kaçtıkları bir geçmiş ve bu geçmişin yarattığı travmanın izleri vardır. Laura, kimi telefon görüşmelerinden anladığımız kadarıyla eşinden şiddet görmüş ve evi terk etmiştir.
Yeni öykülerinde Cody, giderek başına buyruk bir kişiliğe bürünmekte, okulda arkadaşlarıyla da iletişim sağlayamamaktadır. Derken geceleri zaman zaman çığlıklarla uyanarak evin yakınındaki gölden çıkan bir yaratığın kendisini ziyaret ettiğini iddia eder. Laura, oğlunun söylediklerine inanmaz ama çok geçmeden o da söz konusu varlıkla bizatihi yüz yüze gelecektir. Sonraki gidişatta genç kadın için kötü olan şudur; Cody canavardan yanadır ve onun yanına gitmek, onunla daha çok vakit geçirmek için çabalar.
Hiçbirini izlemediğim ama aldığı notlar itibariyle vasat görünen yapımlara (bazıları gerilim) imza attığını anladığım Chris Sivertson’ın yönettiği ‘Lanetli Göl’ (Monstrous), ‘düşük bütçeli korku filmi’ formatında bir çalışma. Lanet bir kocadan kaçarak yeni bir hayat kurma hayalleriyle hareket eden bir anneyle oğlunun gittikleri yerde tuhaf bir yaratığın yaşam alanına girmeleriyle bırakın huzur bulmayı, yeni kâbuslar içine sürüklenmesini anlatan yapım ne yazık ki sıradanlığı aşamıyor. Anlaşılan, anne Laura rolünü bir zamanların büyük umut vaat eden isimlerinden Christina Ricci’ye vererek filmine sınıf atlatacağını düşünen Sivertson, Carol Chrest’in kendi içinde inandırıcılık sorunları içeren senaryosunun da yardımıyla (!) ‘Lanetli Göl’ü korkutmayan, germeyen ve terse yatırmaya yönelik finalini de sanki çarpıcı bir çabayla sunamayan bir yapıttan öteye götürememiş.
I Wanna Dance wIth Somebody: WhItney Houston Filmi
Yönetmen: Kasi Lemmons
Oyuncular: Naomi Ackie, Stanley Tucci, Nafessa Williams, Clarke Peters, Tamara Tunie, Ashton Sanders, Bria Danielle Singleton, Evonne Archer, Naheem Garcia, Marilyn Swick, Daniel Washington
ABD yapımı
Onun öyküsü ‘süperstar standartları’ açısından hem dramlara hem de Hollywood’un çok sevdiği türden inişli çıkışlı bir çizgiye sahip bir hayat içeriyordu. Ama gerek gerçek gerek kurgusal anlatılardaki gibi dibe vurma, yeniden yüzeye çıkma ve zirveye ulaşma kısmında yoktu. Çok genç yaşta, 48’inde hayata veda etti. Evet, 2012’de aramızdan ayrılan Whitney Houston, hakkında çekilen iki belgeselin (‘Whitney: Can I Be Me’ / Yön: Nick Broomfield-Rudi Dolezal / 2017 ve ‘Whitney’ / Yön: Kevin Macdonald / 2018) ardından bu kez kurgusal bir filmin ana karakteri olarak huzurlarımızda.
Avatar: Suyun Yolu (BEŞ ÜZERİNDEN İKİ BUÇUK YILDIZ)Yönetmen: James CameronOyuncular: Sam Worthington, Zoe Saldana, Sigourney Weaver, Stephen Lang, Kate Winslet, Cliff Curtis, Joel David Moore, CCH Pounder, Edie Falco, Brendan Cowell, Jemaine Clement, Jamie Flatters, Britain Dalton, Trinity Jo-Li Bliss, Jack Champion
ABD yapımı
Bir ‘3D’ şaheseri olarak lanse edilen 2009 tarihli ‘Avatar’, görsel açıdan çarpıcı bir sinemasal deneyimdi ve bütün zamanların en çok hasılat getiren filmi olmuştu. Ama öykü düzleminde bilimkurgu açısından büyük laflar etmeye çalışsa da temelde bir Kızılderili efsanesi olarak da kabul edilen ‘Pocahontas’, Kevin Costner’ın iyimser western’i ‘Kurtlarla Dans’ ya da Terrence Malick’in ‘The New World’ü türü yerli halkın da bilgi ve görgüsü eşliğinde dönüşüm geçiren ‘beyaz’lar formülünü yeniden üretiyordu... Farklı olarak işin içinde ‘Avatar’ denilen biyolojik bedeni kullanan Jake Sully adlı bir karakter vardı ve doğal kaynaklarını tüketen yaşlı gezegenimize alternatif olarak bulunan Pandora adlı bir uyduda yaşayan mavi renkli Na’vi halkından Neytiri’ye âşık olarak ‘sömürgeci’ kimliğini terk ediyor ve sömürülenlerin safına geçiyordu.
Yavaşlayınca sıradanlaşıyor
Heyecan, tempo ve hız limiti yüksek, yer yer eğlenceli aksiyonların ve gişe rekorları kıran yapımların yaratıcısı James Cameron, yaklaşık 13 yıl sonra olay mahalline dönüyor ve ‘Avatar: Suyun Yolu’yla (Avatar: The Way of Water) karşımıza çıkıyor. Aradan geçen sürede yeni bir projeye imza atmayan ve sadece bu devam niteliğindeki çalışmayla ilgilenen 1954 doğumlu Kanadalı yönetmen, senaryosunu kendisiyle birlikte dört ismin (Rick Jaffa, Amanda Silver, Josh Friedman ve Shane Salerno) kaleme aldığı bu yeni adımda Jake Sully ve Neytiri’yi bu kez bir aile tablosu içinde sunuyor. Çift, çocuklarıyla birlikte, ekolojik açıdan muhteşem bir dengeye sahip Pandora’da mesut mutlu bir hayat sürerken Dünyalıların
(ki onların deyişiyle ‘gökyüzü insanları’) yeniden arzı endam etmeleri sonucu dengeler değişiyor. İlk filmden hatırladığımız Albay Miles Quaritch’in ‘avatar’ı, eski askeri Jake’in peşine düşüyor ve aile, uydunun daha kuytu köşelerinde, resif halkının yaşadığı Metkayina’da saklanmaya çalışıyor. Ama deniz piyadeleri bu cennet yöreyi hem onlar hem de yerel halk için cehenneme çeviriyor. Büyük çatışma kaçınılmaz bir hal alıyor.
Yıllar önce, aksiyon sineması belirli sınırlar içinde kendini var ederken, 1994’te vizyona giren, Keanu Reeves’li ‘Hız Sınırı’na (Speed) ilişkin yabancı bir eleştirmen şöyle bir yorumda bulunmuştu: “Film hızlı olmak zorunda çünkü yavaşladığında ne kadar bildik bir hikâyeye sahip olduğu anlaşılıyor.”
Kurak Günler (Beş üzerinden Beş yıldız)
◊ Yönetmen: Emin Alper
◊ Oyuncular: Selahattin Paşalı, Ekin Koç, Erol Babaoğlu, Erdem Şenocak, Selin Yeninci, Sinan Demirer, Enver Hüsrevoğlu, Hatice Aslan, Ali Seçkiner Alıcı, Eylül Ersöz, Nizam Namidar, Görkem İpek, Onur Gürçay, İsmail Bahadır Peker, Mehmet Kervancı
Türkiye-Fransa-Almanya-Hollanda-Yunanistan-Hırvatistan ortak yapımı
Bir Anadolu kasabası olan Yanıklar’a atanmış genç, şehirli bir savcı... Çok geçmeden yörenin hoyratlığıyla Emre’nin ‘hukuki’ kişiliği sorun yaşıyor. Yerleşim merkezindeki domuz avı, seçimlere hazırlanan belediye başkanı ve avukat oğlu Şahin, diş hekimi Kemal, muhalif gazeteci Murat derken ısınan ilişkiler bir içki âleminin sabahında yeniden uzak mesafelere ve yaşanan bir iç hesaplaşmaya dönüşüyor.
Savcı Emre, en büyük sorunu kuraklık olan bu yörede kökleri daha derine sarkmış kimi meselelerle de mücadele etmek zorunda kalıyor...
Sinemamızın genç ve fikriyatı güçlü seslerinden Emin Alper, yukarıda konusunu özetlediğimiz son adımı ‘Kurak Günler’de filmografisinin en derin ve çarpıcı işine imza atıyor ve başyapıtını veriyor... Taşraya yolu düşen aydının yaşadığı sorunlar, Yakup Kadri’nin ‘Yaban’ıyla başlayan bir çizelgenin içinde salınıp durur. Alper, edebiyatımızdan devralınıp sinemada da birçok kez perdeye yansıtılmış bu güzergâhta kendi tarzında olağanüstü bir işe imza atmış.
Acil Durumda Jane’i Ara (BEŞ ÜZERİNDEN ÜÇ BUÇUK YILDIZ)
Yönetmen: Phyllis Nagy
Oyuncular: Elizabeth Banks, Sigourney Weaver, Chris Messina, Kate Mara, Wunmi Mosaku, Cory Michael Smith, Grace Edwards, Kristina Harrison
ABD yapımı
Kürtajın henüz yasallaşmadığı yıllar...
15 yaşında bir kız çocuğu annesi olan ev kadını Joy hamiledir. Karnındaki bebek 3 aylıkken kimi rahatsızlıklar başgösterir. Günün birinde yere yığılır ve akabinde kendisine kalp yetmezliği teşhisi konur. Doğum sırasında hayatta kalma şansı yüzde 50’dir. Bir ceza avukatı olan eşiyle birlikte yasal yoldan kürtaj yapılması isteğiyle bir kurul karşısına çıkar. Erkek doktorlardan oluşan heyet katı bir tutumla “Hayır” der. Eşi de ‘beyaz yakalı bir hukukçu’ olarak yasal çözümlerin dışına çıkılmamasından yanadır. Joy, kendi başına bir maceraya atılır; önce illegal kürtaj operasyonu yapan bir yere gider ama buradaki hijyenik koşullar yüzünden mekânı terk eder. Yolda yürürken gördüğü bir el ilanında ‘Jane’i Arayın’ ibaresi vardır. Arar ve bir kurtuluş tüneli olduğunu fark eder.
60’lar sonunda Şikago’da Dorie Barron adlı bir genç kız bebeğini aldırmak zorundadır ve arkadaşının verdiği bir numarayı arar.
2022 yavaş yavaş tarihteki yerine çekilirken yılın son sinema şenliklerinden biri bugün itibarıyla start alıyor. Ankara Sinema Derneği tarafından düzenlenen Gezici Festival böylelikle 27’nci yılına yelken açıyor. Amerika Büyükelçiliği, Belçika Büyükelçiliği, Danimarka Büyükelçiliği, Goethe Institut, İrlanda Büyükelçiliği, İspanya Büyükelçiliği, İsrail Büyükelçiliği ve Polonya Büyükelçiliği’nin katkılarıyla gerçekleşecek olan etkinliğin afişi, ilk yılından bu yana olduğu gibi bu yıl da usta çizer Behiç Ak imzasını taşıyor.
Festivalin öncelikli bölümü ‘Türkiye 2022’de yıl boyunca ulusal ve uluslararası festivallerde gösterilmiş ve ödüllendirilmiş yapımlar yer alıyor. Bu toplam içinde şu filmleri izlemek mümkün:
Belmin Söylemez’in, başrollerini Manolya Maya, Laçin Ceylan ve Şenay Aydın paylaştığı, 59. Antalya Altın Portakal Film Festivali’nde Dr. Avni Tolunay Jüri Özel Ödülü’nü kazanan, filmdeki performansıyla da Laçin Ceylan’ın da ‘En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Ödülü’ne layık görüldüğü ‘Ayna Ayna’sı.
Keza 29. Adana Altın Koza’da ‘Jüri Özel Ödülü’nü kazanan, filmdeki Reyhan karakterini canlandıran Mina Demirtaş’a ‘Türkan Şoray Umut Veren Kadın Oyuncu’, Ece Demirtürk’e de ‘En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Ödülü’nü getiren Ümran Safter imzalı ‘Kabahat’...
Yine 59. Antalya Altın Portakal Film Festivali’nde ‘Behlül Dal En İyi İlk Film Ödülü’ne uzanan, başrolünde yer alan Merve Dizdar’ın ise ‘En İyi Kadın Oyuncu Ödülü’nü kazandığı Selcen Ergun’un ‘Kar ve Ayı’sı da bu yılki Gezici Festival’in programında yer alan yapımlardan.
Antalya Altın Portakal’dan ‘En İyi Film’, ‘En İyi Senaryo’; 33. Ankara Film Festivali’nden de ‘En İyi Yönetmen’, ‘Jüri Özel Ödülü’ ve ‘SİYAD En İyi Film Ödülü’yle dönen