BİNA değerlerinin hesabında çok önemli bir unsur olan arsa metrekare bedelleri, beldiyelerin kontrolundeki, Takdir Komisyonları tarafından astronomik oranlarda artırılınca çok haklı bir kıyamet koptu.
Emlak Vergisi oranlarının da bir kat artırılması yaraya tuz basmak gibi geldi. Şikayetler öylesine haklıydı ki Başbakanımız da hataların düzeltilmesi için talimat verdiğini açıkladı.
Düzeltme nasıl olmalı?
Bu işten anlayan herkesin birleştiği ve akla ve mantığa en uygun gelen çözüm aslında bir tanedir. O da; 2002 yılı için ilan edilmiş olan genel beyan dönemini ertelemektir.
Yani 2002 yılında da daha önceki son 3 yılda olduğu gibi, vergiler, yeniden değerleme oranının yarısı kadar artırılmış emlak bedellerinin üzerinden ödenmeye devam edilmelidir.
Ancak, bu çözüm Emlak Vergisi Kanunu'nda basit de olsa bir değişikliği gerektirmektedir. Çünkü, kanunun 23 (a) madesine göre emlak beyannameleri 4 yılda bir verilmektedir.
Bu değişikliğin mutlaka Mart ayına kadar yapılması gerekir. Mart ayı beyannamelerin verilmeye başlanacağı aydır.
Öte yandan, vergi oranlarında bir katına kadar indirim yapma yetkisine sahip olan Bakanlar Kurulu oranlarını gerekirse eski oranlara çekebilir.
Ancak Emlak Vergisi'nde bugünkü mevzuata göre problem bitmez. Aynı sorunlar önümüzdeki yıl tekrar başımıza gelir. Çünkü; kanun hükümleri ile uygulama rasında çok önemli bir çelişki vardır. Belediyelerin arsa bedellerini takdir ettirirken yaptıkları hatanın da temelinde bize göre bu çelişki yatmaktadır.
Kanun emlak vergilerinin rayiç bedel üzerinden alınmasını öngörür. Rayiç bedel bir emlakin beyan tarihindeki normal alım-satım bedelidir. Yine kanun hükümlerine göre hesaplanan asgari bedel ise bir sokaktaki en düşük değerli emlaki ifade eder. Yani, bir sokağın iyi yerlerindeki emlak için kanuna göre daha yüksek bir bedel beyan edilmelidir. İşte belediyeler bu asgari bedeli yükseltmek ve kıymetli yerlerdeki emlak değerlerini rayiç bedellere çıkarmak için arsa bedellerini bu dönem aşırı derecede şişirttiler. Ancak, kantarın topuzunu hem çok kaçırdılar, hem de kurunun yanında yaşında yanacağını düşünmediler.
Anlaşılıyor ki haklı tepki meyvesini verecek ve Emlak Vergisi sorunu bu yıl için atlatılacaktır. Ancak, bu işin peşi burada bırakılmamalı, Emlak Vergisi Kanunu sil baştan yeniden ele alınıp, açık, net ve makul ölçülü vergi alınır hale getirilmelidir.