Şükrü Kızılot

OKULLARIN kapanma tarihi yaklaştıkça, sıcaklar da iyice bastırmaya başladı.

Bir yandan da tatil planları yapılıyor.
Bu yıl Ramazan ayının 9 Temmuz’da başlayacak olması, tatil dönemini Haziran ayına kaydıracağa benziyor..

İŞÇİLERİN İZNİ

İşçinin, yıllık ücretli izne hak kazanabilmesi için en az bir yıl çalışmış olması gerekiyor. Bir yıldan az çalışanın izin hakkı yok. 
Yıllık izin hakkı mevcut işyerindeki hizmet süresi; - 1-5 yıl olanlara (5 yıl dahil) 14 günden,

YENİ Gelir Vergisi tasarısı ile ilgili soruların ardı arkası kesilmiyor.

En çok merak edilen konuların başında da “faiz gelirleri” var.
1. Faiz gelirlerine beyanname mi geliyor?Hayır, faiz gelirlerinin tutarı ne olursa olsun, beyanı söz konusu değil.
ÖRNEK: Ayşe Teyze’nin 65 bin lira “banka mevduat faizi”, 120 bin lira “Hazine bonosu faiz geliri” var.
Ayşe Teyze bu gelirlerini yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan etmeyecek.
2. Kira geliri olan faiz gelirini de beyan edecek mi?Konut ya da işyeri kira geliri elde edenlerin, bankadaki parasından da mevduat faizi geliri varsa, sadece kira gelirini beyan edecek. Tutarı ne olursa olsun, faiz gelirlerini beyan etmeyecek.
Banka mevduat faizi değil de hazine bonosu veya devlet tahvili faiz geliri, döviz tevdiat hesabı veya repo geliri olanlar da diğer gelirlerini örneğin ücret ve kira gelirlerini beyan ederken, faiz gelirlerini beyannameye dahil etmeyecekler.
ÖRNEK: Cengiz Bey’in 56 bin lira ücret geliri, 120 bin lira kira geliri, 90 bin lira da banka mevduat faizi geliri var.Yeni Gelir Vergisi Tasarısı’na göre, Cengiz Bey ücret ve kira gelirini beyan edecek. Banka mevduat faizi gelirini ise beyannameye dahil etmeyecek.

Önceki gün bir kuyumcu tanıdığım aradı:“Hocam aynı zamanda çok iyi müşterim olan dul bir kadın var.

Tanıştığımızı biliyor, benden rica etti. Bazı soruları varmış.
Sizinle bir görüşmek istiyor. Kendisine bir randevu verebilir misiniz”

İKİ KOCADAN İKİ MAAŞ
Randevu saatinde, son derece şık giyimli, 40 yaşlarında gösteren bakımlı ve güzel bir kadın geldi.
“Kira gelirleri” ile ilgili iki konuyu sordu. Ardından asıl konusunu anlatmaya başladı.
“İlk evliliğimi 17 yaşında yaptım. Eşim varlıklı bir ailenin çocuğu, başarılı bir işadamıydı. Her şey çok güzel giderken, bir trafik kazasında onu kaybettim.

Yeni tasarıda futbolcuların vergi oranı artırılırken,antrenör ve teknik direktörlerinki değişmiyor.

Çünkü onlar yüzde 35’i bulabilen bir gelir vergisi ödüyorlardı. Ancak  futbol kulübünden alınan ücretler, beyan edilmediği için antrenör ve teknik direktörler ‘vergi rekortmenleri’ listesinde yer almıyordu.

Kira gelirlerinde vergiler ağırlaşıyor

SORU: Yeni vergi tasarısına göre, “kira geliri elde etmenin cazibesi azalıyor”diyorlar. İnşaat sektörü, Türkiye ekonomisinin lokomotif sektörü olarak ekonominin üçte birini doğrudan ilgilendiriyor. Kiraya ağırlaşan vergi, konut ve işyeri talebini frenler. Tasarıya göre, kira gelirlerinin vergisi nasıl olacak?Necati Özşen - İSTANBUL

YANIT: Kira geliri olayında, özellikle “işyeri kirası” elde edenler için vergiler ağırlaşıyor.
· İşyeri Kirası: Dükkân, mağaza, büro benzeri işyerleri ile arazi ve arsaların kiraya verilmesinde, yıllardır uygulanan, “yüzde 25 götürü gider” kaldırılıyor.
Buna göre, daha önce örneğin 100 bin lira kira gelirinin, 75 bin lirasını bildiren Ali Rıza Bey, şimdi 100 bin liranın tamamını bildirip, daha çok vergi ödeyecek.
· Konut Kirası:

YENİ vergi tasarısı açıklanınca, Hürriyet okurlarından da sorular yağmaya başladı.

En çok merak edilen konu, banka mevduat faizi, repo, fon, döviz tevdiat hesabı, Hazine bonosu, devlet tahvili faizi ve ücretlerin beyanı ve ödenecek vergilerle ilgili. İşte sorularınız cevapları...

FAİZLERİN VERGİSİ YÜZDE 35’E Mİ ÇIKIYOR?

SORU: Maliye Bakanı’nın açıklamasına göre, birden fazla geliri olan ve bunların toplamı 160 bin lirayı aşanlar, beyanname verip, yüzde 35’i bulabilen gelir vergisi ödeyeceklermiş. Bu olaya banka mevduat faizi, repo, döviz tevdiat hesabı, Hazine bonosu ve devlet tahvili faizleri dahil mi? Dahilse yandık, yüzde 10-15 stopaja tabi bu gelirler için yüzde 20-25 vergi mi ödenecek?
Necati Ok - İSTANBUL
YANIT: Rahat olun. Bu sıraladıklarınız “menkul sermaye iradı” sayılan gelirlerdir. Menkul sermaye iradı ve menkul sermaye değer artışı kazançları bu kapsamda değil. Örneğin 12 bin lira konut kira geliri, 200 bin lira Hazine bonosu faiz geliri olan Neriman Teyze, sadece 12 bin lira “konut kira gelirini” beyan edecek.

160 BİN LİRAYI AŞAN KİRA VE MAAŞ GİBİ GELİRLER

SORU: 160 bin lirayı aşan kira ve maaş gibi gelirlerin yeni tasarıya göre nasıl beyan bir örnekle açıklar mısınız?

EMEKLİLER, vergi mükellefleri, gayrimenkul sahipleri, yatırım yapanlar, vergi ve sigorta affından yararlananlar ve mirasçılar, 31 Mayıs 2013 Cuma akşamına kadar treni kaçırmak istemiyorsanız, aşağıda yazdıklarımızı dikkatle okuyun.

EMEKLİYE BORÇ İNDİRİMİ VE 36 AY VADE

Emekli olduktan sonra limited şirket ortağı ya da anonim şirket yönetim kurulu üyesi olan, dükkan ya da büro açan veya taşımacılık yapan emekliler, aman dikkat!
Sosyal Güvenlik Destek Primini (SGDP) ödemediyseniz, 15-20 bin lirayı veya daha fazlasını bulabilen SGDP borçlarınız için tutarı ne olursa olsun, 31 Mayıs akşamına kadar SGK’ya (Sosyal Güvenlik İl Müdürlüklerine) aftan yararlanmak için başvurursanız;
1- Borç faizlerinizin büyük bir kısmı silinecek.
2- Borcunuzu 36 ay içinde, 2 ayda bir 18 taksitte ödeyebileceksiniz.
SGDP  borcu olan emekliler, bu son fırsat, treni kaçırmayın..

EMLAK VERGİSİ TAKSİTİ

Mayıs ayı sonuna kadar, geçen yıla göre yüzde 7.8 oranında artırılmış olan emlak vergisi birinci taksitinin yatırılması gerekiyor.

53 yaşındaki Gelir Vergisi Kanunu ile 7 yaşındaki Kurumlar Vergisi Kanunu birleştirilip, tek bir kanun haline getiriliyor.

126 asıl 83 geçici maddeden oluşan Gelir Vergisi Kanunu ile 38 maddeden oluşan Kurumlar Vergisi Kanunu basitleştirilerek, 95 maddeye indiriliyor. Yapılan düzenleme ile gelir üzerinden alınan vergilerin, toplam vergi gelirleri içindeki payı artırılmak isteniyor. Bunun içinde, başta vergi tabanının genişletilmesi, bazı imtiyazlara son verilmesi ve bir takım istisnaların kaldırılması olmak üzere, önemli değişiklikler yapılıyor.

DEĞİRMENİN SUYU NEREDEN?

Yapılan düzenlemeler arasında en önemlilerinden biri, kişinin harcamaları ile gelirleri arasında ilişki kurulmasına yönelik.
Harcaması, beyan ettiği gelirin çok üzerinde olanlara “Değirmenin suyu nereden geliyor?” anlamında sorgulama yapılması söz konusu.
Daha önce gelir vergisi kanununda yer alan ve bazı yabancı ülkelerde de uygulanan “hayat standardı esası” ve “gider esasında” benzeri sorgulamalar vardı. Ancak bu sorgulamalar, beyan edilenlerle sınırlıydı. Yeni uygulamada, Maliye’nin elindeki veri bankasından ve kartlı harcamalarından da yararlanılabilecek. “Vergi güvenlik önlemleri” olarak yapılacak düzenlemede, bazı göstergelerden hareket etmek suretiyle, vergi matrahı kavranmaya çalışılacak.

2012 yılında 100 TL vergi toplamak için Maliye, 68 kuruş harcama yaptı. Başka bir anlatımla, toplanan her 100 TL verginin, 68 kuruş maliyeti, 99 lira 32 kuruş da net getirisi var.

HARCAMA AZALDI GELİR ARTTI

100 TL vergi toplayabilmek için son 10 yılda yapılan harcamalar, Tabloda gösterilmiştir.



Tablodan da fark edileceği gibi;
· 2011 ve 2012 yılları, vergi toplamak için harcamaların, en düşük olduğu yıl.
· 2004 yılı ise en yüksek olduğu yıl.

REEL ARTIŞ

Yıllar itibariyle, tahsil edilen vergilerin artması, sevindirici bir olay. TEFE (ÜFE) artışı göz önüne alındığında da (2008 hariç) vergi gelirlerinde reel bir artış göze çarpıyor.
Ancak son 10 yıla, vergi türleri itibariyle mükellef sayısı yönüyle göz attığımızda;
· Gerçek Usulde Gelir Vergisi mükellefi sayısında (kira geliri hariç), sadece yüzde 3 artış olduğu göze çarpıyor. Basit usule tabi gelir vergisi mükellefi sayısında ise yüzde 14 gerileme var.
· Kira geliri elde edenlerde ise yüzde 237 artış var. Son 10 yılda toplam mükellef sayısında gözüken artış da buradan kaynaklanıyor.
· KDV mükellefi sayısında ise yüzde 18 gerileme var. Bu gerileme, basit usule tabi olanların KDV kapsamından çıkartılmalarıyla ilgili...
· Kurumlar Vergisi mükellefi sayısı ise yüzde 12 artmış.
Yeni TTK ve bir ortaklı anonim şirket kurulabilmesi ile birlikte, limited şirket sayısının azalması, anonim şirket sayısının da artması bekleniyor.

BEYANA TABİ GELİR VERGİSİ

Yıllardır açıkladığımız 2012 yılında da değişmeyen bir tablo var.
Beyanname veren gelir vergisi mükellefleri (mobilyacı, doktor, konfeksi-yoncu, noter, kuaför, avukat, yedek parçacı, nakliyeci, mimar, bakkal, ayakkabıcı, lokantacı, eczane, gözlükçü, kitapçı, yeminli mali müşavir, tamirci, inşaatçı, kürkçü, diş hekimi, kuyumcu, mücevheratçı, taksici, pastane, büfe, kira geliri elde edenler, şirketlerden kâr payı elde edenler, zirai kazanç sahipleri vs.) 2012 yılında ödedikleri gelir vergisinin (4,9 milyar TL’nin), toplam vergi gelirlerine (278 milyar TL’ye) oranı yüzde 1,76.



Evet... beyanname veren milyonlarca gelir vergisi mükellefi, Türkiye’de toplanan vergilerin sadece yüzde 1,76’sını ödemişler!.. Kayıt dışılığın önlenmesi ve kurumsallaşmanın teşvik edilmesine bağlı olarak, vergi gelirlerinin artması, bir yandan vergi gelirlerini artırırken bir yandan da vergi toplama maliyetini daha da düşürebilecek.