Tarımda uzun vadeli reform gerekli

Geçtiğimiz yıla kıyasla yağışların yeterli olduğunu söyleyen Matlı, kalitenin iyi seviyede olduğuna dikkat çekti. Buğdayda yüzde 70-80’in üzerinde bir rekolte ve verimli bir hasat dönemi beklediklerini açıklayan Matlı, “Tarım ve Orman Bakanlığı’mızın ihraç edilecek ürünlerin hammaddeleri için önce ithalat sonra ihracat şartı getirmesiyle beraber, yurt içinde de tarımsal emtia fiyatlarında ciddi bir artış beklemiyoruz. Tüketiciyi ilgilendiren gıda fiyatları noktasında da ilgili bakanlıklarımızın koordinasyonu sonucu geçtiğimiz yıl yaşanan fiyat artışlarını bu yıl beklemiyoruz” diye konuştu.

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Yönetim Kurulu Üyesi ve Bursa Ticaret Borsası (BTB) Yönetim Kurulu Başkanı Özer Matlı, uluslararası piyasalarda; gıda tedarik zincirindeki bozulma, COVID-19 etkisi, artan enerji, akaryakıt ve gübre maliyetleri, Rusya ve Ukrayna arasındaki savaş, iklim riskleri, üreten ve ihraç eden ülkeler ile ithal eden ülkeler arası mesafelerin artışı ve buna bağlı nakliye ve lojistik sorunları, yurt dışı fiyatlarını arttırdığı gibi tedarik imkanlarını da zorlaştırdığını söyledi. Gıda güvenliği konusunun dünyadaki en önemli meselelerden biri olduğunu belirten Matlı, ülkelerin rasyonel dış ticaret davranışlarının bozulup; yasaklamalar, sınırlamalar ve kotaların arttığını dile getirdi.

BAKLİYATTA AÇIK VAR

Türkiye’de ise hububat ekişi ve üretiminin azaldığını belirten Matlı, yağlı tohumlarda ithalatın artıp, bakliyatta dönemsel açıklar görüldüğünü aktardı. Hayvancılığın şekil değiştirdiğine değinen Matlı, yem sanayinin büyüme trendinin hububat arz ve talep dengesini etkilediğini kaydetti. Tarım arazilerinin çok yıllık bitkilere kaydığını belirten Matlı, sebze ve meyve ihracatının artışı, ekili alanları dikili alanlara dönüştürdüğünü vurguladı. Kırsaldan kopuşların devam ettiğini söyleyen Matlı, özellikle tarımın genç ve emek sorununu arttırdığını ifade etti. Matlı, ölçek sorunu, parçalı ve dağınık arazi yapısının; verimlilik ve maliyetleri olumsuz etkilemeye devam ettiğini ekledi.

TÜM KESİMLER ÇALIŞIYOR

Tüm bunlar göz önünde bulundurulduğunda; salgın ile dünyanın bir değişim içerisine girdiğini anımsatan Matlı, “İçinde bulunduğumuz konjonktürde pandeminin, Rusya-Ukrayna krizinin ve iklim değişikliklerinin küresel anlamda doğrudan ya da dolaylı olarak etkilemediği hiçbir sektör kalmadığını söyleyebiliriz. Salgının başından itibaren petrol ve gıda başta olmak üzere maliyetlerde yaşanan artışlar, tedarik zincirinde yaşanan sorunlar ve kur atakları üreticimize, sanayicimize, esnafımıza çok ağır yükler getirse de tüm kesimler yine üretim, yatırım ve istihdam için durmadan çalışmaya devam etmektedir” dedi.

Üretici ve tüketicilerimiz korunmalı

BUGÜN alınacak tedbirler ve hayata geçirilecek uygulamaların 2022 yılının nasıl seyredeceği ile doğru orantılı olacağını söyleyen Matlı, “Pandemi ile birlikte gıda milliyetçiliğinin ön plana çıktığı, üretici ülkelerin ihracata kısıtlamalar getirdiği ve enflasyon baskısının yoğun olarak hissedildiği bu dönemde, hububat alımlarının Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) üzerinden yapılmasını, üretici ve tüketicilerimizin korunmasının yanı sıra fiyat spekülasyonlarının da önüne geçilmesi noktasında önemli görüyoruz” diye konuştu.

İSTİKRAR SAĞLAYACAK

İş dünyası olarak serbest piyasa koşullarını desteklediklerini hatırlatan Matlı, “Piyasanın regüle edilebilmesi noktasında hububat alım ve satım işlemlerinin TMO gibi kamu kurumları üzerinden yapılmasını, hububat piyasalarında istikrarı sağlayacak, stokçuluğun önüne geçecek adil bir satış politikası ile hareket edilmesini, bu ortamda destekliyoruz. Ancak geçtiğimiz dönemlerde yaşandığı üzere; Tarım Kredi gibi Türk Şeker gibi kamu kuruluşlarında TMO üzerinden alınan ürünlerin dağıtımı konusunda özel sektörümüzü mağdur edecek, rekabet eşitliğini bozacak uygulamaların da bir daha yaşanmamasını diliyoruz” dedi.

Verimli hasat dönemi bekliyoruz

BU yıl geçtiğimiz yıla kıyasla kuraklığın olmadığını ve yağışların yeterli olduğunu söyleyen Matlı, kalitenin iyi seviyede olduğuna dikkat çekti. Buğdayda yüzde 70-80’in üzerinde bir rekolte ve verimli bir hasat dönemi beklediklerini açıklayan Matlı, “Karadeniz hattından gıda koridorunun aktif hale getirilmesiyle emtia fiyatlarında dengelenme bekliyoruz. Ayrıca Tarım ve Orman Bakanlığı’mızın ihraç edilecek ürünlerin hammaddeleri için önce ithalat sonra ihracat şartı getirmesiyle beraber, yurt içinde de tarımsal emtia fiyatlarında ciddi bir artış beklemiyoruz. Tüketiciyi ilgilendiren gıda fiyatları noktasında da ilgili bakanlıklarımızın koordinasyonu sonucu geçtiğimiz yıl yaşanan fiyat artışlarını bu yıl beklemiyoruz” diye konuştu.UZUN VADE GEREKİYOR

Alınan tüm bu önlemlerin aslında bugün yaşanan sıkıntıların çözümü için yeterli olacağını savunan Matlı, ancak asıl önemli hususun; tarım sektöründe uzun vadeli reformlara duyulan ihtiyaç olduğunu belirterek, içinde bulunduğumuz dönemde tarım politikalarının yeterli olduğunu söylemenin mümkün olmayacağını ekledi. Matlı, “Miras hukuku, gübre, sulama ve tohum gibi girdi maliyetlerinin azaltılmasını sağlayacak destekler, hayvancılık politikaları, kalifiye iş gücü ve etkin teknoloji kullanımı, katma değerli üretim noktasında, iş dünyasını temsil eden sivil toplum kuruluşlarıyla birlikte, tarım politikalarımızın uzun vadeli planlanmasına ihtiyacımız bulunmaktadır” dedi.

Hedefler doğrultusunda üreteceğiz

Ortaya koyulan sürdürülebilir büyüme vizyonunun, yatırım, üretim ve istihdam sac ayaklarından oluştuğunu vurgulayan Matlı, “İş dünyası olarak biz, ülkemizin hedefleri doğrultusunda üretmeye, katma değer yaratmaya, istihdam sağlamaya devam ediyoruz. Bu noktada böylesi zorlu bir süreçte devletimiz tarafından alınan kararlar; üreticimiz, sanayicimiz ve tüketicimiz açısından da ciddi manada olumlu kararlardır. Bundan dolayı; tüm karar alıcılarımıza teşekkürlerimizi sunarız” diye konuştu.