İstikrar var, ama...

Şu ünlü derecelendirme kuruluşlarından Fitch, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin finansal yapısını değerlendiren ve kredi notu veren raporun sahibi. Büyükşehir’in mali yapısındaki eksileri, artıları ve kredi notunu yansıtan raporun tarihi 9 Temmuz. 14 günlük gecikmeyle, buyurun beraber bakalım.

Malum, ekonomik kriz her yerde. Hele hele borç batağında olan belediyelerde. Neden belediyeler mi? Çünkü, 81 ilin 70’inin bütçesi açık vermiş durumda. Kimisi önlemini almış, kimisi de ayazda yakalanmış. "Lafı uzattın da uzattın. Yeter artık bizim belediyeye gel" diyorsunuz. Yok, Büyükşehir’in bütçe açığı yok. Bu durumda fazlası vardır, doğal olarak. Ama fazla olması, iyi olduğu anlamına gelmiyor. Şöyle ki, Maliye Bakanlığı’nın verilerine göre, ocak-haziran arasında, geçen yılın aynı dönemine göre, İzmir’de bütçe fazlası, yüzde 14 gerileyerek, 6 milyar 7 milyon TL olmuş. Yani, gelirleri, az değil, yüzde 14 azalmış.

Gelelim Fitch’in raporuna... Fitch, hem övüyor, hem de ciddi şekilde uyarıyor. Yani, "Durum iyi, ama dikkat" diyor. Kredi notunu ise önceki yıla göre aynen onaylıyor: İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin mali yapısını değerlendiren Fitch, dolar ve TL cinsinden uzun dönemli notunu (BB-), ulusal bazda uzun dönemli notunu ise (AA-) olarak onaylamış. Fitch, genel görünümü istikrarlı olarak veriyor ve Büyükşehir’in ortalamanın üzerinde bir varlığın, orta düzeyde borçlanma kapasitesinin ve esnek mali yapısı olduğunu vurguluyor. Ancak, yüksek harcama talepleri ve kapsamlı risk olduğu da vurgulanıyor. Şimdi de biraz daha detay verip, uyarıları ön plana çıkaralım.

Borç yükseltiyor

Raporda, son 10 yılda borçlanmaya gitmeyen Büyükşehir’in, yatırımlar için banka kredileri kullanması yüzünden, 2008’de doğrudan borçlarının keskin bir şekilde yükseldiği vurgulanıyor. Yani yatırım, beraberinde borcu da getirmiş. Bu doğrultuda da, Büyükşehir’in, doğrudan borç stoku 2008 sonunda 263 milyon TL’ye ulaşmış. (Bu yıl alınan dışında) Borçlanılan rakam da mevcut gelirin yüzde 26’sına eşitmiş. Ayrıca, son iki yılda gelirinin yüzde 30’u kadar borç ödeyebilirken, bu oran yüzde 18’e düşmüş. Yani eskisi kadar borç ödeyemiyor. Raporda ayrıca bu borcun aşağı çekilmesinin metro yatırımlarındaki gelişmeye bağlı olduğu da vurgulanmış. Bu borç biraz bekleyecek anlaşılan.

Büyükşehir’in harcamalarında giderek artan bir paya sahip olan mevcut varlık harcamalarının aşamalı olarak yüzde 50’nin üzerine çıktığının da altı çizilmiş. Bu harcamalarda en büyük pay nereye mi gidiyor? Bayındırlık ve altyapı makyajları önemli yer kaplıyormuş.

Genele bakıldığında ise Büyükşehir’in ekonomik görünümü istikrarlı ve aynı şekilde hem işletme, hem de mevcut varlık harcamalarını azaltabiliyor. Ama Fitch, metro konusundaki yatırımların dikkate değer kaldığını belirtiyor. Ve son uyarıyı yapıyor: İstikrar genel görünümü, yönetilebilir borç, iyi bir bütçe performansı... Ancak bütçe performansında herhangi bir kötüleşme ve borç ödemede aksama, görünümü negatife çevirecektir. Ben yine de, krizin kahini Roubini’nin yine ortalığı karıştıran sözünü hatırlatayım: "İyileşme çirkin olacak."