Vatandaş ve İyi Banka Kavramı (5)

Salih NEFTÇİ

Bakılacak yer

Dediğimiz gibi, bu yazı dizisi daha uzun süre devam edecek. Şöyle bakın, Mecliste bekleyen bankalar yasasına daha değinmedik bile.

Olayın önce bir temelini oluşturmak gerekiyor. Çünkü, konu hassas. Dikkat gerek.

Bugün bazı detaylara girmeye başlıyoruz.

Eposta

Beklediğimiz elektronik posta geçen gün bir okurdan geldi.

'Bir bankanın iyi olduğunu anlamak için bilançosuna nasıl bakayım? Bilanço doğru mu? Gecikmeli bir durumu göstermiyor mu?.. Gerçekten de işime yarar mı?..'

Dikkatli gidelim.

Bilanço her şeyden önce, kavram olarak önemli. Bankaların iyi mi, yoksa daha iyi mi olduğunu anlamak için ilk önce olaya profesyonellerin gözlüğüyle bakmak gerekiyor.

Şöyle diyelim.

Yabancı bankalar, yerli bir bankaya kredi verirken neye bakar? Ne zaman kredi talebine 'hayır' der? Ne zaman 'evet'?

Cevap basit. Yabancı banka ilk önce kendi açısından yerli bankanın durumunu kafasında oluşturur.

Yani bilançonun o anki durumunu...

Ve, en az o kadar önemli olan, bankanın likidite ihtiyacını analiz eder.

Bir çeşit 'not' verir. Kredi talebini ona göre karşılar.

Peki vatandaş ne yapsın? Bankalar mektup yazıp bilançonun bir kopyasını mı istesin?

Aslında bu çeşit şeyler günümüzde email'le de yapılıyor. Bankanın cevap verme hızına göre bilanço elektronik yolla kısa zamanda elinizde oluyor. Ama buna pek gerek yok.

Çünkü bu yazı dizisine ilk başladığımızda da yazdığımız gibi, bilanço her şey değil. Ayrıca bilançonun o anki durumu başka yollardan da öğrenilebilir.

Dikkatli bakana piyasada bilgi çok.

İşte size iki kaynak:

Güncel bilgilerin bir kısmı verilerdedir. İMKB repo piyasası çok güvenceli bir piyasadır. Şeffaftır. İşlemler İMKB garantisindedir. İMKB kısa aralıklarla en çok repo yapan kurumların listesini de yayınlar. Kim ne kadar repo yapmış. Bono verip, TL almış. Vadeler belli. Faiz belli. Alıp bir göz atın. Bilançonun durumu hakkında bilgi sahibi olursunuz.

Piyasalarda bir diğer bilgi kaynağı fiyatların kendisidir. Yine önemli gördüğümüz repo piyasasından gidelim. TL'nize hangi kurum ne kadar repo faizi veriyor? Hangi koşullarda? Kurumların o günkü bilançosu konusunda bilgi verecektir.

Sonuç

'İyi' banka ile 'daha iyi' banka arasındaki ayrım sizin için önemli mi?

Kurum bazındaki veriler ve fiyatları izleyin. Bu bilgiler piyasada.

Bir daha olmasın

Brezilya evvelsi gün kur politikasını değiştirmiş olduğunu resmen duyurdu. Kurlar dalgalanmaya bırakılacaktı.

Aynı gün Financial Times bir baş makale yayınladı. Makale bizde de uygulanmakta olan 'peg' adlı kur politikalarının genelde çalışmağını vurguluyor, 'Bir daha olmasın' sözleriyle sona eriyordu. Katılıyoruz. Ama...

Okurlara ve piyasa profesyonellerine iyi bayramlar.