RP sonrası

Salih NEFTÇİ

Demokrasilerde vatandaşın canını acıtacak ‘‘gerekli’’ kararları almanın tek yolu, bizce hasımları asgari müşterekler üzerinde birleştirmek. Sorumluluğu muhalefete de yaymak.

İyi ama ya hasmınız oyunun kurallarını kabul etme niyetinde değilse? Zor kararlar alınır, vatandaşın canı yakılınca bunu sistemi değiştirme yönünde bir 1ırsat olarak kullanacaksa?

BİZİM CEVABIMIZ

Bizim bu soruya cevabımız değişmedi:

‘‘Rakipleriniz ne kadar farklı niyette olursa olsun, demokrasilerde onları da kararlara ortak etmeye çalışacaksınız. İstemeseler bile, siz kendi üzerinize düşeni yapacaksınız. Gerisi onları kalmış. Kısa vadede safça gözükse bile, uzun vadede en iyi strateji yine de bu.’’

Ancak bunun için ‘‘bizim tarafın’’ ne yaptığını bilmesi, kararlı olması, ortaya belirgin bir çizgi koyabilmesi ve bunu şaşmadan izleyebilmesi gerek.

Bu koşullar yoksa?

O zaman iş başka boyuta kayıyor.

Birisi eğer oyunun kurallarının yanından geçmeye çalışıyorsa, bundan bir yıl kadar önce defalarca yazmıştık:

Aynı oyunu iki kişi de oynayabiliyor.

Öyle de oldu.

Biz dışarıdan seyrettik. RP oyunu bizim kurallarımızla değil, kendi kuralları ile kaybetti.

En azından şu an için.

ŞİMDİ NE OLACAK?

İlk önce bir yorum getirelim.

Bizce ortada bir ‘‘trade-off’’ var. RP konusundaki son karar, tek başına ele alındığında, uzun vadede siyasi istikrarı azaltıyor, buna karşılık kısa vadede siyasi istikrar satın alıyor.

Ama buna iki nokta daha eklememiz gerekiyor. Birincisi sanırız genelde kabul görecek bir gözlem:

Uzun vadede azalan istikrar ‘‘10’’ ise, kısa vadede kazanılan istikrar ‘‘5.’’

Ama esas önemli olan şu:

Yapısal reformlar bir an önce başlatılabilirse, uzun vade geldiğinde ekonomi düzlüğe çıkacak, Türkiye daha az sorunla karşı karşıya olacak. Ve kaybedilen ‘‘10’’un o zaman ödenecek maliyeti de düşük kalacak. Ama kısa vadede elde edilen istikrar boş yere harcanırsa, o zaman da tersi olacak.

Peki piyasalar açısından bu olaya nasıl bakabiliriz?

Aslında yukarıdaki paragraf piyasalar açısından da işin esasını ortaya koyuyor. Fazla bir şey eklemeye gerek yok. Ama biz yine de bir özet yapalım.

VE PİYASALAR

Eğer RP karşısındaki partiler kısa vadede elde etmiş oldukları fırsatı iyi değerlendirir, vatandaşın canını yakacak kararları kısa bir zamana sıkıştırabilirlerse, bir buçuk, iki yıl içinde Türkiye ekonomisinin önü açılır.

Vatandaşın ilgisi başka konulara kayar.

RP konusu siyasi gündemin kenarına itilir.

RP'nin kapatılmasına piyasalar da bu şekilde bakarsa, ilk tepkiler olumlu olabilir.

Ama RP karşısındaki partilerin hareketsizlikleri sürerse, orta vadede tepkiler değişecektir.

---