KEMALİYE’NİN HASRET KOKULU MUTFAĞI

Kemaliye’ye, gastronomi öğrencilerinin davetiyle gittim. Erzincan’dan 2 saatlik bir kara yolculuğuyla vardığım Kemaliye, sanki saklı kalmış bir cennet bahçesi gibiydi.
Osmanlı Dönemi’nde Et Kethüdalığı yani etle ilgili esnaflık görevi verilmiş ve Kemaliye’den çok ünlü kasaplar çıkmıştır. Ancak kervan ve İpek Yolları’nın zamanla önemini kaybetmesi nedeniyle yöre halkı çalışmak üzere, büyük şehirlere özellikle İstanbul’a göç etmiş. Gurbetçilik Kemaliye kültürünü o kadar çok etkilemiş ki, erkeklerine binlerce mani yazan kadınların memleketi olmuş.
Evliya Çelebi’nin Seyahat-name’sinde, meyvelerle dolu bağ, bahçe bir kasaba diye bahsettiği Eğin’in adı, Milli Mücadele’ye verdiği destek ve bağlılık bildirgesinden dolayı Atatürk tarafından Kemaliye olarak değiştirilmiş.

EN GÜZEL DUTLAR YETİŞİYOR

Dut meyvesinin Anadolu’da en lezzetli yetiştiği coğrafya olarak biliniyor. Kemaliye mutfağının yöresel lezzetleri arasında dutun önemi çok.
Dut unu, dut kavurması, dut tatlısı, sütlü dut gibi çeşnilerin arasında kök tatlısının yeri bambaşka. Padişah tatlısı olarak da ünü yayılan lök tatlısı için lökhaneler kurulmuş. Geleneksel yöntemde kuru dut taş dibekte saatlerce tokmakla dövülüp ezilirmiş.
İçine dövülmüş ceviz katılıp, karıştırılıp toprak küplere basılırmış. Helva kıvamındaki bu tatlı hem çok lezzetli hem de sağlıklı.
Yine çok emek isteyen zetrin ise, yüzyıllardan süzülüp günümüze kadar gelebilmiş asırlık bir lezzet.
Doğadaki bitki, yaprak, kök, çiçek, baharat ve sebzelerin kurutularak toz haline getirilmesiyle elde edilen zetrin, adını içine katılan zetrin otundan alıyor.

KAYBOLMAKTA OLAN LEZZET GÜLENGÜ

Kaybolmakta olan başka bir lezzet ise gül kurusu, ceviz ve pekmezin karıştırılmasıyla yapılan gülengü.
Tam kahvaltıda ekmek üzerine sürüp yemelik. Üstelik buram buram gül kokuyor. Şimdi sırada benim favori lezzetler listem var.
Çökelik piyazı, minik doğranmış domates, biber, taze reyhan, maydanoz, kuru soğanın çökelekle karıştırılıp, yoğurtla harmanlanmasıyla yapılıyor. Aşurelik buğday, börülce, taze fasulye ve reyhanla pişen badışlı çorbanın ardından gelen ekşili kör dolmanın tadı tam damağıma göreydi.
Göden dedikleri bez torbalara doldurulan sucuk içi, domatesli bulgur pilavı ve hışik yahnisi, etli ayva kalyesi, yumurtalı pestil kavurması, mıhla, keşkek, kenger yemeği ve tulum peyniri...
Yemek faslını Kültür Kafe’de içtiğimiz reyhan şerbetiyle tamamladık. Son bir kez Karanşık Kanyon’a şöyle bir aralardan bakıp, vedalaştık.