Su elde etmenin değişik yolları

Klasik yollardan gidilerek kısa vadede bu susuzluğa çözüm bulunamadı. Öyleyse şimdi su elde etmenin bilinmeyen ilginç yöntemlerini konuşmalıyız. Bizde pek konuşulmayan ama dünyanın değişik yerlerinde kullanılan ve/veya tartışılan su elde etmenin başka bilimsel yöntemleri var. Bunların bazıları size Zihni Sinir Projeleri’ni hatırlatabilir, ya çok pahalıdır; ya da çok tartışmalı. Benden hatırlatması, seçim sizin!

Suni yağmur: Su buharı, buz kristalleri ve bulut damlacıkları olarak havada bulunan su, ancak yağış (yağmur, kar ve dolu vb.) olarak yer yüzeyine inince kullanılabilir. İçlerindeki meteorolojik şartların uygun olmadığı hallerde bulutlar yağış bırakamaz. Bu tür bulutlara müdahale edilerek suni yağmur yağdırılabileceği düşüncesiyle dünyanın çeşitli yerlerinde uzun yıllar denemeler yapılmıştır. Bazı durumlarda suni yağmur yağdırmanın mümkün olduğu belirtilmiş ise de bugüne kadar yapılan çalışmalardan elde edilen sonuçlar çok çelişkili bulunduğundan bu uygulama büyük ölçüde terk edilmiştir.

Havadaki nemi yoğuşturmak: Havadaki suyu sızdırıp alabilmek için teklif edilen ikinci bir yol, nemli havayı soğutup içindeki suyu bir yüzey üzerinde toplamaktır. Yazın görmüşsünüzdür klimalardan yollara su damlar veya klimalardan çıkan sular plastik borularla uzaklaştırılır. Benzer şekilde nem alıcı cihazlar da havadaki nemi suya dönüştürür. Tropiklerdeki küçük adalar için önerilen bu yöntem henüz denenmemiştir.

*

Suyun yüzeysel akışını artırmak: Su toplama havzalarında suyun tutulmaksızın ve süratle su rezervlerine ulaşabilmesi gerekir. Bu nedenle su havzaları ya tamamen ağaçsızlandırılır ya da daha az su tutan türden ağaçlar ekilir. Bu yöntemle yüzeysel su akışında ABD’de Colorado eyaletinde yüzde 22, Kuzey Carolina’da yüzde 11 artış elde edilmiştir. Arizona’da su havzalarındaki çalılıkların sökülüp yerlerine çim ekilmesiyle yüzey akışında 300 kg’ma kadar varan artışlar sağlanmıştır.

Suyun havayla temasını kesmek: Sıcak aylarda açık göl yüzeylerinden buharlaşma yoluyla gerçekleşen büyük su kayıplarını azaltarak önemli su kazancı sağlamak da mümkündür. Bunun için naylon örtü veya bazı kimyasal maddelerle su yüzeyinin havayla olan temasının kesilmesi en yaygın olarak önerilen yöntemdir. Örneğin, Güney Galler’de (İngiltere) 800 hektarlık bir rezervuarda, kimyasal maddeler yardımıyla, buharlaşma kaynaklı su kaybında yüzde 20’lik bir azalma sağlandığı bilinmektedir.

Rüzgár perdeleri kullanmak: Göllerin etrafına rüzgár perdeleri koymak suretiyle göl üzerindeki rüzgárı ve dolayısıyla da buharlaşmayı azaltmak mümkündür.

*

Rezervuarların yüzeyini soğutmak: Göllerin derin kısımlarındaki nispeten daha soğuk olan suyun yüzeye pompalanması ve su yüzeyindeki buharlaşmayla su kaybının azaltılması mümkündür. Örneğin göllerdeki su yüzeyinin sıcaklığını 10 Co düşürebilirseniz su yüzeyinden buharlaşmayla olan su kaybını yarı yarıya azaltmış olursunuz. En iyisi budur!

Dünyadaki emsalleri gibi, büyükşehir belediyelerimiz başta olmak üzere, yerel yönetimler su kaynaklarını artık bilimsel esaslara göre yönetmelidir. Bu iş hava durumu bilgilerini TV’den ya da meteoroloji istasyonundan alarak yapılamaz. Yerel yönetimler ve baraj işletenler mutlaka meteoroloji bilimi ve mühendisliğinden gerektiği gibi yararlanmalıdır.