Kafes kuşlarında davranış bozuklukları

Böyle sorunlar genellikle, kuşun gözden kaçırılan veya yeterince önemsenmeyen yaşam alanındaki olumsuz faktörlerin etkisiyle görülür. Temel yaklaşım, kuşun temel ihtiyaçlarının sağlıklı bir şekilde karşılanıp karşılanmaması ile ilgili olmalı. Bu temel ihtiyaçlar, yiyecek, su, kafes ortamı, uyku ve sosyal iletişim olarak özetlenebilir. İhtiyaçlarla ilgili olumsuzluk ve eksikler düzeltildiğinde, buna bağlı oluşan davranış bozuklukları da hızla ortadan kalkar.
Kafes büyüklüğü: İhtiyacından daha küçük bir kafeste yaşamak, kuşlarda strese ve buna bağlı davranış bozukluklarına yol açar. İdeal kafes boyu, kuşun kanat açıklığının (iki kanadını tam açtığı zaman kanat uçları arasındaki mesafe) en az 1.5 katı kadar yükseklik, genişlik ve derinlikte olmalı. Ancak bu büyüklükte bir kafes, sağlıklı hareket etmesine imkan sağlar.
Konumu: Bazı kuşlar son derece aktif ve cesurdur. Bu nedenle ailenin yaşadığı alanın tam ortasında yer almak isterler. Bazı kuşlar ise daha sinirli ve çekingen karakterde olup daha sessiz ve stressiz bir ortamı tercih edebilir. Ancak bu kuşlar da sahipleri ve evde yaşayan insanlarla iletişim halinde olmak isterler. Bu nedenle kuşun karakterine ve ihtiyacına göre, kafesini uygun bir yere koymak gerekir. Kafesin bir tarafının duvara yakın olması kuşun kendini emniyette hissetmesi, sakin ve stressiz olması için faydalı olabilir. Buna karşılık kafesin cam önüne konması, hayvanın sürekli düşmanlarına karşı tetikte olmasına ve emniyet duygusunun sarsılmasına yol açar.
Yüksekliği: Kafesin çok alçak seviyede olması, kuşun emniyet duygusunu sarsabilir. Aynı zamanda kendisini seviye olarak daha zayıf hissetmesine de yol açabilir. Tam tersi olarak insanların omuz hizasından yukarı konan kafes de, kuşun kendisini insandan daha üst bir mertebede hissederek hırçın ve iletişimsiz olmasına sebep olabilir. Bu nedenle kafesin insanla iletişim kurabileceği bir seviyede olması önerilir. Evde küçük çocuklar varsa, bu yükseklik onların boyuna göre biraz daha aşağı çekilebilir. İdeal yükseklik omuz hizasıdır. Kafesin yere konulması ise kuşu tamamen strese sokar. Bu açıdan bakıldığında yüksekliği ayarlanabilir bir ayak üzerine kafesin konulması ve duruma göre yüksekliğin ayarlanması iyi olur.
Kuşun gerçekten eğitimli ve sakin olduğundan emin olmadığınız sürece asla omzunuza ve vücudunuzda size zarar verebileceği bir yere alınmaması gerekir. Kuş eğitimli bile olsa omzunuzda dururken dengesini kaybedip tutunmak için yine yüzünüze, kulağınıza gagası ile tutunup size zarar verebilir.
Kuşun sıkılması: Kuşlarda davranış bozukluklarının çoğu, kuşun sıkılması sonucu kendini meşgul edecek şeyler geliştirirken ortaya çıkar. Doğal ortamdaki kuşlar, vakitlerini yiyecek aramak, eşiyle oyun oynamak, çiftleşmek ve tüylerine bakım yapmakla geçirirler. Ev ortamındaki kuşlar ise aile bireyleri işe gidip onu 8-10 saat yalnız bıraktıklarında sıkıntı ile baş başa kalırlar. Bu sıkıntıyı gidermek için, kafesin değişik yerlerine saklanan yiyecek ve oyuncaklar, onların doğal ortamdaki gibi vakit harcamasını sağlayabilir. Oyuncaklarını düzenli değiştirirseniz, sıkılıp bırakmasının önüne geçmiş olursunuz.
Uyku ihtiyacının karşılanması: Bir çok kafes kuşu türü, genellikle tropik bölgelerden gelir. Bu nedenle, 10-12 saat kadar uyku uyumaya alışkın bir yapıları vardır. Bu ihtiyacını gidermesi için kuşun kafesi ile birlikte gürültüsüz ve yeterince karanlık bir odaya alınması önerilir. Sabah olunca, aile bireylerinin ortak kullandığı oturma odası gibi bir yere almak gerekir. Uyku için daha küçük ve farklı bir kafes, yatak odası gibi kullanılarak, geceyi farklı ve sessiz bir odada geçirmesi sağlanabilir.
Yukarıda saydığımız çevresel koşullara dikkat edilmesi, bir çok davranış probleminin ortaya çıkmasını engellemek için yeterlidir.