Paylaş
Gelişmekte olan teknolojiler arasında anlaşılması en zor olan Blockchain, anlayıp “aHaa” dedikten sonra aşık olduğunuz bir şey! Gelin önce bu teknolojinin neden doğduğunu anlayıp, sonra da nasıl çalıştığını inceleyelim:
Bankaların sadece para transferlerinden kazandıkları para 1.7 katrilyon dolar! Peki noterlere ödediğimiz paralar? İthalat-ihracat yapanların mal yüklendi mi, vadeli çekler ödenecek mi kaygıları; tapu senedi sahte çıkanlar! Bunun gibi bir çok güvene ve aracıya dayanan hizmetlerde merkeziyetçiliği ortadan kaldırmak ve sanal ortama güven getirmek ciddi bir sorundu! Satoshi Nakamoto takma adındaki gizemli bir şifreleme uzmanı, Blockchain’ın ilk temellerini 2008 yılında dünyaya tanıttı.
PEKİ NASIL ÇALIŞIYOR BU SİSTEM?
Bizden bir örnek üzerinden gidelim. Türkiye’de maalesef yerli tohum desteklenmediğinden satışı yasak! Çiftçiler de, bu amaçla kurulan yerli tohum pazarlarına giderek, takasla varlığını sürdürmeye çalışıyor. Kurulan bu küçük pazarlarda herkes birbirini bildiği için kimin ne yetiştirdiği, kimin kimden ne aldığı, takas ettiği kişinin tohumunun yerli olup olmadığını hepsi bilir. Eğer bir çiftçi hile yaparsa bunu herkes, hemen anlar. Ondan kimse tohum almayacağı gibi sattırmazlar da! Bir nevi herkes, herkesi kontrol eder.
Blockchainde tam olarak böyle çalışıyor. Öncelikle amacınıza uygun gruba dahil oluyorsunuz. İşlemini yapmak istediğiniz varlığın sizde olduğunu, ilgili kurallara göre kanıtlıyorsunuz. Ürününüzü tanımlayan size özel bir şifre üretiliyor. Bu durum sistemdeki herkese haber verilip, herkesin bilgisayarına da sizin ne kadar varlığınız olduğu kaydediliyor. Bir işlem yapmak istediğinizde, herkes kendi kayıtlarını kontrol ederek, bir sahtekârlık ya da ihlal yoksa (aynı işlemi iki defa yapmak, elinde bulunandan fazla işlem yapmak gibi) işlemi gerçekleştirmenize 10 dakika içinde onay veriliyor. İşlemin gerçekleşmesi için herkesin onaylaması şart, tek bir itirazda bile işlem iptal edilir. Bunu herkesin bilgisayarındaki program, otomatik olarak kendi kayıtlarıyla karşılaştırarak yapıyor.
Peki efendim, herkesin ne alıp sattığı, ne kadar parası olduğu bütün herkesin bilgisayarına kaydediliyorsa, nerede bunun gizliliği? Sizin kimliğiniz de aynı transferini yaptığınız ürün gibi uzun bir koda dönüşüyor. Kimse bu koddan gerçek kimlik bilgilerinize ulaşamadığından, gizliliğiniz de korunmuş oluyor.
Farz edelim bir tapu devri yapacaksınız. Sisteme tapu senedinin tüm bilgilerini girdiğinizde 20-30 karakterden oluşan bir şifreye dönüşüyor. O şifreye sahip olan tapuya da sahip oluyor. Bu şifre kırılamaz. Tapu devriniz, göndermek istediğiniz kişiye ulaştırılmak üzere, 10 dakika içinde bir pakete dönüştürülür. Bu paket, tren vagonları gibi bir zincire eklenir, en son vagon üzerine tarih-saat damgası basılmış olan sizin tapu senedinizdir. Kendisinden önceki vagona bağlanabilmesi, herkesin onayından sonra üretilen şifreyle olur. 10 dakika sonra arkasına diğer vagonlar eklenir. Bir hackerin tapu senedinizin şifresini bu sistemde kırıp çalması için, 400 milyar laptopun ayni anda çalışarak 10 dakika içinde şifreyi çözmesi gerekir. Eğer 11. dakikaya sarkarsa, arkaya başka vagonlar da eklendiğinden hepten imkânsız oluyor.
Mesela bindiğiniz uçağa, hiç bir program tarafından fark edilmeyen bir hacker saldırısı olmuş ve havadayken aktif olacak bir şey yaptıysa bunu Blockchain’le nasıl anlarız? Blockchain’de mantık kontrol etmek istediğiniz verinin herkesin kayıtlarındakiyle ayni olması. Uçağın yazılımını, dünyadaki ayni model bütün uçaklarınkiyle saniyeler içinde karşılaştırarak nokta fark varsa anında tespit edebilir. Böylece muhtemel bir siber saldırının da önüne geçilmiş olur. Yine her seçim döneminde çift kullanılan ya da yaşamayan insanların kullandığı oylarda tarihe karışır.
PEKİ BİZ BU TEKNOLOJİNİN NERESİNDEYİZ?
Türkiye’de bir uyanış olmasına rağmen, maalesef bu konuda ciddi bir çalışmaya ulaşamadım. Farkındalık arttıkça girişimcilerimiz ve üniversitelerimiz, bu alana da yöneleceklerdir. Blockchain, finansal sektörler ve aracılık yapan kurumların yerine; yapay zekayla yönetilecek bütün alanlarla sürücüsüz arabalar, robotlar, internete bağlı bütün cihazların güvenliğinde kullanılabilecek devrim niteliğinde bir teknolojidir. Blockchain’e merhaba deyin!
SİLİKON VADİSİNDEN GİRİŞİMCİLİK SIRLARI
Günde yarım saat ayırarak bir ay içinde piyasada görücüye çıkacak projemizde nihayet sona yaklaştık. Geçtiğimiz üç hafta boyunca kafamızda uzun süredir kurguladığımız fikrin gerçekten doğru ve kazanç sağlayacak bir problemi çözüp çözmediğini test ettikten sonra yalın ürünümüzü geliştirmiştik. Bunu da tanıdıklarımıza göndererek yorumlarını alıp, bu yorumlara göre ürünümüzü yeniden güncellemiştik.
Bu hafta ise ürünümüz, piyasaya çıkmadan önce ve kullanılmaya başlandığında dikkat etmemiz gereken konular üzerinde duracağız.
Mesleğinizin ya da eğitim seviyenizin ne olduğundan bağımsız olarak, herkes tarafından uygulanabilecek Silikon Vadisi girişimcilik yöntemlerini sizler için hap şekline getirerek aktarmaya devam edeceğim. Dokunduğunuz her şey güzel olacak, hayal etmekten vazgeçmeyin!
cikmazozcan@gmail.com
https://www.facebook.com/ozcan.cikmaz.7
Paylaş