Apartman ve sitelerde yangınla mücadele rehberi -2

Peki, yöneticinin ortak alandaki eşyaları kaldırtma yetkisi var mı? Bazı okurlarım da yangın merdivenlerinin kapılarının kilitli tutulduğunu belirterek, “Açık olmaları gerekmez mi?” diye soruyor. Kat mülkiyeti hukuku bilirkişisi Murat Erdoğan, okurlarımın sorularını yanıtladı. 

YÖNETİCİNİN GÖREVİ VAR YETKİSİ YOK

- Yönetici ortak alanlarla ilgili tam yetkili mi? Kat Mülkiyeti Kanunu (KMK) gereğince ortak alanlar ve bina güvenliği konusunda yönetici tam yetkili gibi görünse de sahada işler maalesef böyle yürümüyor. Yargı bu konuda çok hantal, kanunlara uymayan kişilere karşı açılan davaların sonuçlanması en az 4-5 yıl sürüyor. Bu arada bu kişi aynı eylemine devam ediyor. Müdahale ettiğinizde yönetici olarak siz suçlu çıkıyorsunuz. Ülkemizde ceza ve tazminat hukukunun tam manası ile işletilmemesi, birçok yöneticimizin görevini icra edememesine sebep oluyor

- Yönetici ortak alanlara konulan eşyaları attırabilir mi? Ortak alanlar, koridorlar, yangın merdivenlerindeki eşyalar kaçışı engelleyecekleri için olası bir yangın anında büyük risk. Bu alanların boş tutulması gerekiyor. Ancak yöneticiler bu konuda sıkıntılı. Çünkü yangın güvenliğinden sorumlu yöneticilerin ortak alanlardaki bu eşyaları attırma gibi bir yetkileri yok. Yönetici görevini yaparak bunları kaldırmaya kalkıştığı anda hem şiddet görebiliyor. Hem de vatandaş tarafından “Eşyalarım çöpe atıldı” gerekçesi ile savcılığa hakkında suç duyurusu yapılıp yargılanma tehlikesi ile karşı karşıya kalabiliyor.

EŞYAYI KALDIRMAYANA ‘CANA KAST’�

- Bu sorunu çözmek için yöneticiler ne yapabilir? Genel kurulda, ortak alanlardaki eşyaların kaldırılması konusunda karar alınıp yöneticiye yetki verilebilir. Ancak, hassas kararların alındığı genel kurul toplantılarının düzenli ve geniş katılımlı yapılması konusunda da sıkıntı var. Apartman ve site toplantılarında sağlıklı karar almak için toplantılara katılım zorunlu hale getirilmelidir. Gerekirse toplantıya katılmayanlara para cezası uygulanmalıdır. Yöneticiler, KMK gereğince yetkileri olsa da sahadaki uygulamada bu konularda çok büyük sorun yaşanmaktadırlar.

- Cezai yaptırım mı getirilmeli? Yöneticinin uyarısına rağmen ortak alanlara eşya koyanlar ve uyarıya rağmen kaldırmayanlar hakkında işlem yapma yetkisi verilmelidir. Yöneticinin şikâyeti ile eşyalarını kaldırmayan bu kişilere “cana kast fiili” ile soruşturma ve dava açılmalıdır. Aksi halde hiçbir yöneticinin bu eşyaları koridor, sığınak ve yangın merdiveninden kaldırtma gücü olamayacaktır. Kanunlarla verilen görev kanun ve kolluk kuvvetlerince desteklenmedikçe bu olanaksızdır.

YANGIN MERDİVENİ KAPILARININ KİLİTLENMESİ

- Yangın merdiveni kapısı kilitli olabilir mi? Yangın merdiveni kapılarının kilitlenmesi ‘Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik ve Kat Mülkiyeti Kanunu’ çerçevesinde yasaktır. Bu tür kapılar yangın anında hızlı bir şekilde çıkış sağlanabilmesi için her zaman açık ve erişilebilir olmalıdır. Yangın merdiveni kapılarının kilitlenmesi insanların acil bir durumda çıkışını engelleyebilir ve can güvenliğini riske atabilir. Bu sebeple:

- Yangın merdiveni kapılarının kilitlenmesi yasaktır. Yangın anında herhangi bir engelleme olmadan bu alanların hızlıca kullanılabilir olması gerekir.

- Ayrıca, yangın merdiveni kapıları herhangi bir şekilde engellenemez veya kilitlenemez; aksi takdirde binaların yangın güvenliği sağlanamaz ve hukuki sorumluluk doğar. Eğer bir bina yöneticisi veya kat maliki yangın merdiveni kapısının kilitli olduğunu fark ederse derhal bu durumu düzeltmek ve kilidi açmak zorundadır. Aksi takdirde yangın güvenliği ile ilgili ciddi hukuki sonuçlarla karşılaşılabilir.

Yangın merdiveni kapılarının açılabilir ve engellenemez olması için site yönetiminin düzenli denetim yapması ya da iş güvenliği ve sağlığı hizmeti kapsamında aylık olarak denetletmesi gerekmektedir. Ayrıca her kat maliki ve kiracı da bu konuda sorumlu olmalı ve herhangi bir engellemeye karşı duyarlı olmalıdır.

SIĞINAKLARIN DEPO OLARAK KULLANIMI

- Sığınaklar nasıl kullanılmalı? Ortak alan olan sığınaklar, “Sığınak Yönetmeliği”ne uygun şekilde kullanılmalıdır. Sığınakların amacı dışında kullanımı hem hukuki hem de güvenlik açısından sorun teşkil eder ve sığınak olarak kullanım fiilen sona ermiş olur. Bu sebeple sığınaklarda eşyaların depolanması hem yönetmelik ihlali anlamına gelir hem de yangın güvenliği açısından tehlike yaratır. Ayrıca, sığınaklar sadece yangın güvenliği değil deprem gibi doğal afetler için de kritik alanlardır. Bu yüzden bu alanların tamamen boş ve erişilebilir olması gerekir. Sığınakların amacı dışında kullanımı doğal afetlere karşı hazırlık konusunda da büyük bir engel oluşturur.

- Depo olarak kullanılabilir mi? Sığınaklar, depo olarak kullanılamaz ve yasaktır. Acil durumlarda site sakinlerinin yaşayabilmesi amacıyla kullanılan sığınaklar güvenli tahliye yollarının sağlanabilmesi için her zaman açık ve erişilebilir olmalıdır. Bu yüzden sığınaklarda eşya depolamak yasadışıdır ve sığınakların amacı dışında kullanımı hem güvenlik açısından tehlike oluşturur hem de yasal düzenlemelere aykırıdır.

- Riskleri nelerdir? Sığınaklar, genellikle binaların yangın güvenliği için belirlenen alanlardır. Bu nedenle, sığınaklarda, özellikle kolayca alev alabilen, patlayıcı ya da parlayıcı maddeler bulundurmak, yangın riskini ciddi şekilde artırır. Sığınakların depo olarak kullanılmaya devam edilmesi, yangın güvenliği yönetmeliklerine aykırıdır ve tehlikeli sonuçlara yol açabilir. Ayrıca, bu tür maddeler sığınakların içindeki duman ve gaz akışını engelleyebilir, tahliye yollarının tıkanmasına neden olabilir. Bu da yangın anında büyük kayıplara yol açabilir.

- Güvenlik açısından risk oluşturur mu? Sığınakların yanlış kullanımı, güvenlik açısından ciddi riskler oluşturur. Sığınaklar sadece yangın, deprem ya da diğer acil durumlar için değil aynı zamanda hırsızlık ya da kötü niyetli kişilerin kullanımına karşı da korunmalıdır. Sığınaklara kolay erişim sağlanması güvenlik açıkları yaratır. Bu nedenle sığınak girişlerinin kilitli tutulması, kameralarla izlenmesi ve girişlerin düzenli olarak denetlenmesi önemlidir. Ayrıca, bu alanlara gereksiz eşyaların depolanması yalnızca güvenlik zafiyetine yol açmakla kalmaz, vurguladığımız gibi yangın anında insanlar için çıkış yollarını da engeller.

- Nasıl şikâyette bulunulabilir? Ortak alanların amacı dışında kullanılması, örneğin sığınak gibi alanların depo haline getirilmesi durumunda bu durum işgal olarak değerlendirilir. Kat malikleri, site yönetimi ya da herhangi bir malik, bu durumu sulh hukuk mahkemesine başvurarak hukuki çözüm talep edebilir. İlgili kişi veya kişiler, ortak alan işgali nedeniyle mahkemeye başvurmadan önce şikâyet ihtarnamesi gönderebilirler. İhtarname gönderilmesine rağmen sorunun çözülmemesi durumunda, önce arabuluculuk süreci başlatılabilir ardından sulh hukuk mahkemesine gidilebilir. Kat malikleri, sığınakların eski kullanım şekline dönmesini isteyebilirler. Mahkeme, ortak alanda yapılan işgali sona erdirme adına ilgili kişiye cezai ya da maddi yaptırımlar uygulayabilir.