İşte çalışmadan emekli maaşı almanın formülü

OKUYUCULARDAN, özellikle de ev kadınlarından sıklıkla; ‘Hiçbir sosyal güvencemiz olmadığından ileride emekli maaşı alamayacağız, çalışacak durumumuz da yok, biz ne yapacağız?’ sorusunu alıyorum. Aslında soru şu: Çalışmadan emekli olup, maaş alabileceğimiz bir sistem var mı? Pek bilinmese de özellikle çalışamayacak durumda olan ev kadınlarını sosyal güvenlik çatısı altına sokan sigortalılık statüsü var. Adı da, isteğe bağlı sigortalılık. SGK’nın son açıkladığı verilere göre 126 binden fazla kişi isteğe bağlı sigortalılık statüsünde. Şunu belirtmekte fayda var, çoğu kişi için isteğe bağlı sigortalılık cazip gelse de sigortalılık süresinin uzun olması ve düzenli prim ödenememesi nedeniyle emekli olunamıyor, olunamadığından da sistemden çıkılıyor. Nitekim bundan 10 yıl öncesinde sigortalı sayısı 400 binlerdeyken, bugün 126 binlere kadar geriledi.

KİMLER YAPTIRABİLİR? 

Peki, nedir isteğe bağlı sigortalılık ve kimler sigorta yaptırabilir? SSK, Bağ-Kur gibi sosyal güvenlik sistemi kapsamında sigortalı çalışmayanlar veya sigortalı olarak çalışılsa dahi bir ay içinde 30 günden az çalışanlar ya da part-time çalışanlar isteğe bağlı sigortalı olabiliyor. İsteğe bağlı sigortalılığın bir özelliği daha var; o da, mesela çocuk doğurup da çalışmaya ara verenler bundan dolayı da prim gün sayısı eksik olanlar isteğe bağlı sigorta yaptırıp, eksik prim gün sayılarını tamamlayabilir, bu sayede emekli olabilir ve emekli maaşı alabilir.

9000 GÜN PRİM ÖDEYECEKSİNİZ 

Yukarıda da belirttiğim gibi isteğe bağlı sigortalılığın süresi uzun ve her ay düzenli prim ödenmesi gerekiyor. Çünkü isteğe bağlı sigorta yaptıranlar Bağ-Kur statüsünde sayılıyor. Şöyle ki; sigorta olduğunuzda, SGK’ya bağlıymış ve zorunlu sigortalı olmuşsunuz gibi her ay düzenli prim ödeyeceksiniz ve prim ödemelerinizi aksatmayacaksınız. Gerekli şart ve koşulları yerine getirdiğinizde emekli olabilir, emekli aylığı almaya hak kazanabilirsiniz. Ne kadar süreyle? Bağ-Kurlu çalışanlar gibi 9000 gün, yani 25 yıl, düzenli prim ödeyeceksiniz. İsteğe bağlı sigortalı olduğunuzda Bağ-Kur’a prim ödüyor sayılıyorsunuz ve emeklilik koşulları da buna tabi oluyor. Sigorta yaptırırsanız, 9000 gün prim ödeyip, 60 yaşında emekli olabiliyor ve emekli aylığı almaya başlıyorsunuz.

İsteğe bağlı sigortalılığın bir avantajı daha var, genel sağlık sigortası sistemine girip, devletin sunduğu sağlık hizmetinden de yararlanabiliyorsunuz.

EN DÜŞÜK 8.321 EN YÜKSEK 62.413 TL 

Peki, sigortalı olunduğunda ne kadar prim ödenmesi gerekiyor? Sigorta yaptıranlar ödeyecekleri prim tutarını kendileri belirliyor. En az brüt asgari ücretin yüzde 32’si, en çok da yine brüt asgari ücretin 7.5 katının yüzde 32’si kadar sigortaya aylık prim ödeyebilirsiniz. Bunun yüzde 20’si malullük, yaşlılık ve ölüm sigorta primi, yüzde 12’si de genel sağlık sigortası primi için ödeniyor. 

Bugünkü asgari ücret üzerinden hesaplarsak, aylık ödenecek asgari prim tutarı 8.321 lira. Bu rakamın altında prim ödenemez ancak bunun üzerinde ödenebilir. Primlerini en yüksekten ödemek isteyenler ise aylık 62.413 lira ödeyebilirler. Yani, isteğe bağlı sigortalılıkta aylık 8.321 lira ile 62.413 lira arasında prim ödenebiliyor. Primin yüksek ödenmesinin avantajı ise, emekli olunduğunda ona göre yüksek emekli maaşı bağlanıyor. Düşükten prim ödeyip, isteğe bağlı sigortalı olduğunda ve 9 bin gün boyunca en düşük prim ödenmeye devam edilirse, en düşük emekli maaşı bağlanır.

NASIL BAŞVURACAKSINIZ?

Nasıl isteğe bağlı sigortalı olunur? İlk defa isteğe bağlı sigortalı olmak isteyenler Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK), ‘isteğe bağlı sigortası giriş bildirgesi’ni doldurmaları yeterli. Bildirgeyi doldurduktan sonra hangi ilde ikamet ediyorsanız oranın SGK merkezine ya da il müdürlüğüne başvurulması gerekiyor. Başvuruyu yaptıktan ve SGK da başvuruyu kabul ettikten sonra artık sigortanız başlıyor. Geçmişte isteğe bağlı sigortalı olup da iptal eden ya da sistemden çıkanlar yeniden başvurabilirler. Bunun için de yine SGK’ya, sigortalılığın yeniden başlaması için talep dilekçesi ile başvurmak yeterli.