En düşük emekli aylığında merak edilenler

En düşük emekli aylığının 14.469 lira yükseltilmesini öngören yasa teklifi Meclis’e sunuldu ve önümüzde günlerde görüşülerek, teklif yasalaşacak. Günlerdir okuyuculardan en düşük emekli aylığının artırılması ile ilgili çokça soru alıyorum. Kimileri ‘benim maaşım da artacak mı?’ diye soruyor, kimileri ‘kök maaşlarda değişiklik olacak mı?’ diye merak ediyor. Bu konuda tüm merak edilenlere açıklık getireyim.

Önce, şu en düşük emekli aylığı ile ilgili bir bilgiyi paylaşayım. 2019 yılında en düşük emekli aylığı 1.000 liraya, 2020 yılında 1.500 liraya, 2022 yılında önce 2.500 liraya ardından 3.500 liraya, 2023 yılının ocak ayında 5.500, temmuz ayında 7.500 liraya, 2024’ün ocak ayında 10.000 liraya, temmuz ayında da 12.500 liraya çıkarıldı. Şimdi de en düşük aylık yüzde 15.75 zamla 14.469 liraya çıkartıldı. Böylece son 6 yılda en düşük emekli aylığı 9 kere artırılmış oldu. Bu artış seyyanen zam ya da kök maaş artışı olarak algılanmasın. En düşük aylığın 12.500 liradan 14.469 artırılması sonucu aradaki 1.969 liralık fark SGK’dan değil, Hazine ve Maliye Bakanlığı bütçesinden ödenecek. Kimi okuyucular, ‘ben kök maaşımı bilmiyorum, nasıl öğreneceğim?’ diye soruyor. Kök maaş ya da taban aylık, e-Devlet’ten, emekli maaşı bölümünden öğreniliyor.

KÖK MAAŞLARI ETKİLEMEYECEK

Okuyuculardan gelen sorulardan anladığım, bugün için 12.500 lira olan en düşük emekli aylığının artırılmasının kök maaşları da etkileyeceği yönünde bir yanlış algı var. Açıklanan 2024 Temmuz-Aralık enflasyonuna göre işçi ve Bağ-Kur emeklilerinin 2025 Ocak zammı yüzde 15.75 oldu. Bu zamla birlikte işçi ve Bağ-Kur emeklilerinin kök maaşları da arttı. Ancak kimi emeklilerin yeni zamla birlikte kök maaşları artsa da ellerinde geçen maaş en düşük emekli aylığının altında kaldı. Örnekle anlatayım. 2024’ün Temmuz-Aralık döneminde kök maaşı 10.000 lira olanlar; maaşları yüzde 15.75 artış ve üzerine yüzde 4 ek ödeme ile birlikte 12.000 liraya çıktı ve en düşük emekli aylığı olan 12.500 liranın altında kaldı. Bu kişilerin kök aylıkları yükseldi ama hiç zam almamış oldular ve en düşük emekli aylığı olan 12. 500 lirayı almaya devam edeceklerdi. Yeri gelmişken belirteyim, sigorta girişi 2008 sonrası olanların kök maaşları çok düşük olduğundan ne kadar zam yapılırsa yapılsın maaşları en düşük emekli aylığının altında kalıyor. Meclis’e gönderiler yasa tasarısı ile bu kişilerin eline 14.469 lira geçecek.

MAAŞLARA NASIL YANSIYACAK?

Bu konuda birkaç örnek daha vereyim. Kök maaşı 12.000 lira olanların; 2025 Ocak ayındaki yüzde 15.75’lik zam ve üzerine ek ödemeyle birlikte maaşları 14.445 liraya çıkıyor ve en düşük emekli aylığı olan 14.469 liranın altında kalıyor. Bu kişiler yasa çıktıktan sonra en düşük emekli aylığı olan 14.469 lirayı alacaklar. Buradan özetle kök maaşı 12.000 lira ve altında olanlar en düşük emekli aylığı alacaklar. Yaklaşık 3.5 milyon emekli en düşük aylığı alacak. Şu örneği de vereyim. Bu yılın başına kadar kök maaşı 12.250 lira olan bir emeklinin, yüzde 15.75 zam ve yüzde 4 ek ödemeyle maaşı 14.746 lira olacak ve bu tutar en düşük emekli aylığı olan 14.469 liradan yüksek olduğu için 14.476 lira maaş alacak.

14.469 TL’NİN İÇİNDE EK ÖDEME DE OLACAK

14.469 liraya yükselecek olan en düşük emekli aylığının içinde ek ödeme de olacak. Daha açık anlatımla; en düşük aylık 13.912 lira olacak ve bunun üzerine yüzde 4 ek ödeme eklenecek ve böylece maaş 14.469 liraya çıkacak. Bunu niye yazdım? Kimi okuyucular, 14.469 liraya çıkacak olan emekli maaşının üzerine yüzde 4 ek ödeme geleceğini, böylece maaşın 15 bin lira olacağını sanıyor ki, bu yanlış hesap olur. 14.469 liranın içinde ek ödeme de olacak.

Peki, en düşük emekli aylığı ne zaman hesaplara yatırılacak? Yasa tasarısı olduğu için önce komisyonlarda görüşülecek, sonra Meclis gündemine gelecek ve sonrasında tasarı yasalaşacak. Yani, tahminim ocak ayına yetişmeyecek, şubat ayında fark olarak ödenecek.
Artan en düşük emekli aylığı ile dul ve yetimlerin maaşları da artacak. Örneğin, en düşük emekli aylığı üzerinden ölen sigortalıdan dolayı yüzde 50 hisseyle ölüm aylığı alan birinin eline 6.250 lira geçiyordu; yeni artışla birlikte eline 7.234 lira geçecek.