Doğum yardımı değişiyor... 3 çocuklu anneye 395 bin TL destek

ANNELERE verilen doğum desteği değişiyor, yardım tutarı artırılıyor. Meclis’e gönderilen torba kanun ile mevcutta uygulanan doğum yardımı sisteminde önemli değişikliğe gidiliyor ve doğum yardım tutarları artırılıyor. Konunun detayına geçmeden önce doğum yardımı hakkında kısa bilgi vereyim.

Doğum desteği ilk kez 2015 yılında Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı çatısı altında uygulamaya geçirildi ve 10 yıldır da uygulanıyor. Yardım, 2015 yılının Mayıs ayından sonra gerçekleşen doğumlar için verilmeye başlandı. Bu tarihten önce çocuğu olanlar yardımdan yararlandırılmadı. Uygulama kapsamında da birinci çocuk için 300 TL, ikinci çocuk için 400 TL, üçüncü çocuk için 600 TL ve bir defaya mahsus olmak üzere annelere ödeme yapıldı. 2015 sonrası üç çocuğu olan annelere bir kereliğine toplamda 1.300 TL ödendi ve 2025 başına da kadar da ödemeler devam etti.

AMAÇ DOĞUM HIZINI ARTIRMAK

2015 yılından bu yana uygulanan doğum yardımı, Meclis’e gönderilen torba yasa ile kökten değişiyor. Değişikliğe neden ihtiyaç duyulduğuna dair de bir iki paylaşayım yapayım. Birinci neden, Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından 2025 yılının Aile Yılı ilan edilmesi. Ama asıl neden, doğurganlık hızımın azalması, genç nüfus oranının düşmesi ve nüfusun son yıllarda hızla yaşlanması. Şöyle ki; TÜİK’in son açıkladığı verilere göre, toplam doğurganlık hızı, 2001 yılında 2.38 çocuk iken, 2023 yılında 1.51 çocuk olarak gerçekleşti. Bu durum, doğurganlığın nüfusun yenilenme düzeyi olan 2.10’un altında kaldığını gösterdi. Yıllık nüfus artış hızı 2022 yılında binde 7 iken, 2023’te binde 1.1’e geriledi. Çocuk ve genç nüfus azalırken, yaşlı nüfus tarihte ilk defa yüzde 10’un üzerine çıktı, ortalama yaş da 34 sınırına dayandı. Özetle, doğurganlık oranı ve nüfus artış hızı alarm veriyor. İşte bu durum, doğurganlık seviyesinin nüfusun yenilenme düzeyine yükselmesine yönelik önlemleri günde getirdi. Bunların başında da doğum
yardımı geliyor.

İKİNCİ ÇOCUKTAN SONRA DÜZENLİ YARDIM

Peki, Meclis’te görüşmeleri süren tasarı yasalaşırsa, doğum yardımında neler değişecek? Madde madde anlatayım.

* 1 Ocak 2025’ten itibaren doğan ilk çocuk için bir seferliğine anneye 5 bin TL doğum yardımı ödenecek. 1 Ocak 2025’den önce doğacak çocuklar için bu yardım geçerli olmayacak.

* 1 Ocak 2025’ten sonra doğacak ikinci çocuk için anneye her ay, aylık olarak 1.500 TL ödenecek.

* 1 Ocak 2025’ten sonra doğacak üçüncü çocuk için her ay, anneye aylık 5.000 TL ödenecek.

* 1 Ocak 2025’ten sonra doğacak dördüncü ve sonraki çocuklar için her ay anneye çocuk başına 5.000 TL doğum yardımı ödenecek.

İKİ ÇOCUKLU ANNEYE 95 BİN TL DESTEK

* Doğum yardımı çocuklar 5 yaşını doldurana kadar devam edecek.

* Doğum yardımları her ay annenin hesabına yatırılacak.

* Buna göre, 1 Ocak 2025’den sonra 3 çocuğu olan bir anneye; ilk çocuk için bir kereliğine 5.000 TL, ikinci çocuk için aylık 1.500 TL, üçüncü çocuk için aylık 5.000 TL olmak üzere 11.500 TL ödenecek ve çocuklar 5 yaşına gelene kadar her ay 6.500 TL ödenmeye devam edecek. Çok kaba bir hesapla, üç çocuklu bir anneye çocuklar 5 yaşına gelene kadar toplam 395.000 TL doğum yardımı ödenmiş olacak. 1 Ocak 2025’ten sonra iki çocuğu olan anneye ise çocuk 5 yaşına gelene kadar toplam 95.000 TL doğum desteği verilecek.

* Yeni düzenleme ile doğum yardımları için herhangi bir kriter veya şart aranmayacak, koşulları yerine getiren tüm anneler başvuru yapabilecek.

* Doğum yardımı ödemeleri Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Teşvik Fonundan yapılacak. İhtiyaç duyulan kaynak Fona aktarılacak.

* Doğum yardımlarından hiçbir vergi ve kesinti yapılmayacak.